Katedra Notre-Dame w Paryżu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m zmiana podpisów pod zdjęciami, tak aby odnosiły się do tekstu
zmiana położenia zdjęć, aby te z portalami znalazły się bliżej ich opisu
Linia 68:
|www = http://www.cathedraledeparis.fr
}}
[[Plik:Paryż notre-dame portal.JPG|thumb|Sąd Ostateczny - portal środkowy|alt=|220x220px]]
[[Plik:Notre Dame Paris front facade lower.jpg|thumb|Trzy portale zachodniej fasady - portal Św. Anny (po prawej), portal ze sceną Sądu Ostatecznego (środkowy) oraz portal Koronacji Maryi (po lewej)]]
[[Plik:Notre-Dame en feu, 20h06.jpg|thumb|Pożar 15 kwietnia 2019 r.|alt=|220x220px]]
[[Plik:Grandes-Orgues, Notre-Dame de Paris.jpg|thumb|Prospekt organów wielkich]]
'''Notre-Dame de Paris''' – [[Architektura gotycka|gotycka]] [[archikatedra]] w [[Paryż]]u. Jedna z najbardziej znanych katedr na świecie, między innymi dzięki powieści ''[[Katedra Marii Panny w Paryżu]]'' francuskiego pisarza [[Victor Hugo|Victora Hugo]]. Jej nazwa oznacza ''Naszą Panią'' i odnosi się do [[Maria z Nazaretu|Marii, Matki Bożej]].
Linia 91:
Środkowy portal fasady przedstawia scenę [[Sąd Ostateczny|Sądu Ostatecznego]]. Jego powstanie przypada na początek XIII wieku i jest odpowiedzią na czas wielkich herezji i masowych ruchów [[Kacerstwo|kacerskich]] ogarniających ówczesną Europę. Program rzeźbiarski całego założenia charakteryzuje się jasnym i przejrzystym uporządkowaniem mowy obrazów, jakie tworzą poszczególne rzeźby. Celem założenia było trafienie do niepiśmiennych adresatów. W centrum górnego poziomu tympanonu widzimy sylwetkę Jezusa Chrystusa siedzącego na tronie sędziego. Na skraju tego samego poziomu znajdują się, po prawej - figura Maryi, a po lewej - św. Jana, oboje klęcząc wstawiają się za grzeszną ludzkością. Postaci te są oddzielone od Chrystusa aniołami, których sylwetki, trzymając w rękach krzyż, gwoździe i włócznie, wysuwają na pierwszy plan temat męki. Chrystus pokazuje swe rany w geście uniesionych dłoni. Jawi się jako Zbawiciel. Tronuje on nad niebiańską [[Jerozolima|Jerozolimą]] z [[Apokalipsa św. Jana|Apokalipsy św. Jana]] (12,2) o czterech wieżach, które reprezentują cztery żywioły i czterech ewangelistów. Chrystus wspiera swe stopy na rozpostartej nad miastem tęczy. Poniżej odbywa się ważenie dusz. Grzesznicy pozbawieni skruchy zostają posłani do piekieł. W archiwolcie po prawej widzimy strącenie jednego z nich. Posłuszni objawionym przez Kościół dogmatom mogą mieć nadzieję na zbawienie. Udają się oni na łono Abrahama, które wskazuje anioł po lewej stronie pierwszej archiwolty. Na ościeżach stoją apostołowie zwróceni w stronę przedstawionego na ''[[trumeau]]'' nauczającego Chrystusa. Przedstawienia cnót i grzechów można dostrzec na biegnących poniżej dwóch rzędach [[Relief|reliefów]], a na filarach drzwi znajdziemy postaci panien mądrych i głupich. Nadproże drzwi zrekonstruowane w XIX wieku prezentuje przebudzenie zmarłych na głos anielskiej trąby. Z grobów powstają wszyscy ludzie, bez znaczenia do jakiego stanu należeli za życia. Anioły w pozach widzów obserwują zdarzenia na dwóch pierwszych archiwoltach obramujących tympanon. Każdy z nich ma indywidualną mimikę twarzy, przeżywa sytuację w odmienny sposób, ich postawy i gesty nie powtarzają się<ref name=":02" />.
 
Portal Koronacji Maryi znajduje się po północnej stronie fasady (po lewej). Ikonografię jego tympanonu należy czytać od dołu do góry. Nad ''[[trumeau]]'' ze stojącą Matką Boską pojawia się daszek nad [[Arka Przymierza|Arką Przymierza]], po bokach którego widnieją postaci siedzących patriarchów i królów. Arka Przymierza symbolizuje starotestamentową zapowiedź przyjęcia Maryi do nieba. Powyżej obserwujemy wniebowzięcie jej cielesnej postaci, a na samej górze anioły koronują Maryję. W ościeżach pojawią się sylwetki lokalnych świętych<ref name=":02" />.[[Plik:Notre Dame Paris front facade lower.jpg|thumb|Trzy portale zachodniej fasady - portal Św. Anny (po prawej), portal ze sceną Sądu Ostatecznego (środkowy) oraz portal Koronacji Maryi (po lewej)|alt=|centruj|838x838px]]{{Zobacz kategorię|Kategoria:Pochowani w katedrze Notre-Dame w Paryżu}}
 
== Pożar 15 kwietnia 2019 ==
Linia 253:
''Chamade GO 4'''
|}
</div>[[Plik:Figuren auf Notre Dame.JPG|thumb|Maszkarony]]
</div>
 
[[Plik:Paryż notre-dame portal.JPG|thumb|Sąd Ostateczny - portal środkowy]]
[[Plik:Figuren auf Notre Dame.JPG|thumb|Maszkarony]]
[[Plik:Paris Notre-Dame cathedral interior nave east 01a.jpg|thumb|Wnętrze katedry]]
[[Plik:Notre-Dame internal window.jpg|thumb|Jeden z witraży]]