Wikipedia

Wincenty Przerębski: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Marccinus (dyskusja | edycje)
1479 edycji
m odlinkowanie dat
m przeglądanie zmian + dr. lit., int., jęz.
Linia 1:
{{Duchowny infobox
|imię i nazwisko = Wincenty Przerębski
|imię i nazwisko oryginalne =
|imię przybrane =
|imię przybrane oryginalne =
|tytuł = biskup płocki
|grafika =
|herb opis grafiki = POL COA Nowina.svg
|dewizaherb = POL COA Nowina.svg
|dewiza - j. polski =
|dewiza - j. polski =
|państwo = [[Rzeczpospolita Obojga Narodów]]
|data urodzenia = ok. [[1450]]
|miejsce urodzenia =
|data śmierci = [[20 września]] [[1513]]
|miejsce śmierci = [[Włocławek]]
|1. funkcja = [[Biskupi płoccy|biskup płocki]]
|1. funkcja - okres = [[1498]] - –[[1503]]
|2. funkcja = [[Biskupi włocławscy|biskup włocławski]]
|2. funkcja - okres = [[1503]] - –[[1513]]
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]]
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]]
|inkardynacja =
|data ślubów zakonnych =
|data diakonatu =
|data ordynacji =
|data święceń =
|data nominacji =
|data sakry = 1499
|data patriarchatu =
|data kreacji =
|papież kreujący =
|kościół tytularny =
|data pontyfikatu =
|odznaczeniapodpis =
|commons odznaczenia =
|wikiźródłacommons =
|wikicytatywikiźródła =
|wikinews wikicytaty =
|www wikinews =
|www =
}}{{Sukcesja apostolska infobox▼
}}
▲}}{{Sukcesja apostolska infobox
|tytuł = biskup
|data konsekracji = 1499
Linia 48 ⟶ 51:
|biskupi współkonsekrowani ={{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Erazm Ciołek (biskup płocki)|Erazm Ciołek]]|4 lutego 1504}}
}}
'''Wincenty Przerębski''' herbu [[Nowina (herb szlachecki)|Nowina]] (ok. [[1450]] – zm. [[20 września]] [[1513]] we [[Włocławek|Włocławku]]) – [[Biskupi włocławscy|biskup kujawski]] od 1504 i [[Biskupi płoccy|płocki]] od 1498, [[podkanclerzy koronny]] w latach 1497-14991497–1499, [[sekretarz królewski]], posiadał przywilej [[Notariat (Polska)|kreacji notarialnej]]<ref>Krzysztof Skupiński, Notariat publiczny w średniowiecznej Polsce, Lublin 1979, s. 118.</ref>.
 
== Życiorys ==
Syn Jana (zm. 1480), kasztelana sieradzkiego. Był [[pisarz królewski|pisarzem królewskim]], [[scholastyk]]iem [[Łęczyca|łęczyckim]]. W 1478 został [[kanonik]]iem [[Kraków|krakowskim]], w 1488 [[Gniezno|gnieźnieńskim]]. W latach 1484–1484 prowadził księgę skarbową ''Liber quitantiarum'' [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza Jagiellończyka]]. 2 października 1487 mianowany sekretarzem królewskim. 6 marca 1497 został podkanclerzym koronnym. Redagował wiele ważnych traktatów międzynarodowych, m.in. teksty porozumień [[Polska|polsko]] – [[Węgry|węgierskiego]]-węgierskich w sprawie [[Mołdawia|Mołdawii]] w 1498 i 1499. W maju 1498 król mianował go biskupem płockim, a nominację tę zatwierdził papież [[Aleksander VI]] 22 października. Już wcześniej, zrezygnował z kanonii gnieźnieńskiej na rzecz bratanka Wincentego. Biskupstwo płockie objął przez prokuratora 18 grudnia 1498, ingresu dokonał 7 stycznia 1499. W tym też roku złożył podkanclerstwo i zajął się administrowanieadministrowaniem swojej [[diecezja płocka|diecezji płockiej]]. 6 maja 1499 roku podpisał w [[Kraków|Krakowie]] [[Unia krakowsko-wileńska|akt odnawiający unię polsko-litewską]]<ref>Akta unji Polski z Litwą, 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 121.</ref>. Podpisał dekret elekcyjny [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]] na króla Polski 3 października 1501 roku<ref>Halina Hofmanówna, Dekret elekcyjny króla Aleksandra z dn. 3 października 1501 roku,w: Przegląd Historyczny, Tom 17, Numer 1 1913, s. 95.</ref>. Był sygnatariuszem [[unia mielnicka|unii piotrkowsko-mielnickiej 1501 roku]]<ref>Akta unji Polski z Litwą, 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 136.</ref>. Po śmierci [[Krzesław Kurozwęcki|Krzesława z Kurozwęk]] król mianował Przerębskiego biskupem kujawskim (przed 21 maja 1503), a papież [[Juliusz II]] zatwierdził go na tej godności 25 sierpnia 1503. Diecezję kujawską objął 27 stycznia 1504. Podpisał konstytucję ''[[Nihil novi]]'' na [[sejm walny|sejmie]] w [[Radom]]iu w 1505 roku<ref>Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.</ref>. Jako komisarz królewski 18 września 1506 roku ogłosił statut [[Prusy Królewskie|Prus Królewskich]]<ref>Karol Górski, Łukasz Watzenrode : życie i działalność polityczna (1447-1512), Wrocław 1973, s. 80.</ref>. Podpisał dyplom elekcji [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]] na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego<ref>Ludwik Finkel, Elekcya Zygmunta I. Sprawy dynastyi Jagiellońskiej i Unii Polsko-Litewskiej, Kraków 1910, s. 215.</ref> na sejmie w [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowie]] 8 grudnia 1506 roku<ref>Corpus iuris Polonici. Sectionis 1, Privilegia, statuta, constitutiones, edicta, decreta, mandata regnum Polniae spectantia comprehendentis. Vol. 3, Annos 1506-1522 continentis, Kraków 1906, s. 10-11.</ref>.▼
Syn Jana (zm. 1480) kasztelana sieradzkiego. Był [[pisarz królewski|pisarzem królewskim]], [[scholastyk]]iem [[Łęczyca|łęczyckim]]. W 1478 został [[kanonik]]iem [[Kraków|krakowskim]], w 1488 [[Gniezno|gnieźnieńskim]]. W latach 1484-1484 prowadził księgę skarbową ''Liber quitantiarum'' [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza Jagiellończyka]]. 2 października 1487 mianowany sekretarzem królewskim.
▲6 marca 1497 został podkanclerzym koronnym. Redagował wiele ważnych traktatów międzynarodowych m.in. teksty porozumień [[Polska|polsko]] – [[Węgry|węgierskiego]] w sprawie [[Mołdawia|Mołdawii]] w 1498 i 1499. W maju 1498 król mianował go biskupem płockim, a nominację tę zatwierdził papież [[Aleksander VI]] 22 października Już wcześniej, zrezygnował z kanonii gnieźnieńskiej na rzecz bratanka Wincentego. Biskupstwo płockie objął przez prokuratora 18 grudnia 1498, ingresu dokonał 7 stycznia 1499. W tym też roku złożył podkanclerstwo i zajął się administrowanie swojej [[diecezja płocka|diecezji płockiej]]. 6 maja 1499 roku podpisał w [[Kraków|Krakowie]] [[Unia krakowsko-wileńska|akt odnawiający unię polsko-litewską]]<ref>Akta unji Polski z Litwą, 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 121.</ref>. Podpisał dekret elekcyjny [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]] na króla Polski 3 października 1501 roku<ref>Halina Hofmanówna, Dekret elekcyjny króla Aleksandra z dn. 3 października 1501 roku,w: Przegląd Historyczny, Tom 17, Numer 1 1913, s. 95.</ref>. Był sygnatariuszem [[unia mielnicka|unii piotrkowsko-mielnickiej 1501 roku]]<ref>Akta unji Polski z Litwą, 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 136.</ref>. Po śmierci [[Krzesław Kurozwęcki|Krzesława z Kurozwęk]] król mianował Przerębskiego biskupem kujawskim (przed 21 maja 1503), a papież [[Juliusz II]] zatwierdził go na tej godności 25 sierpnia 1503. Diecezję kujawską objął 27 stycznia 1504. Podpisał konstytucję ''[[Nihil novi]]'' na [[sejm walny|sejmie]] w [[Radom]]iu w 1505 roku<ref>Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.</ref>. Jako komisarz królewski 18 września 1506 roku ogłosił statut [[Prusy Królewskie|Prus Królewskich]]<ref>Karol Górski, Łukasz Watzenrode : życie i działalność polityczna (1447-1512), Wrocław 1973, s. 80.</ref>. Podpisał dyplom elekcji [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]] na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego<ref>Ludwik Finkel, Elekcya Zygmunta I. Sprawy dynastyi Jagiellońskiej i Unii Polsko-Litewskiej, Kraków 1910, s. 215.</ref> na sejmie w [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowie]] 8 grudnia 1506 roku<ref>Corpus iuris Polonici. Sectionis 1, Privilegia, statuta, constitutiones, edicta, decreta, mandata regnum Polniae spectantia comprehendentis. Vol. 3, Annos 1506-1522 continentis, Kraków 1906, s. 10-11.</ref>.
 
Odbył trzy [[synod|synody prowincjonalne]]: w latach 1499, 1501, 1503 w [[Płock]]u. W nowej diecezji odbył dwa synody prowincjonalne: w 1508 we Włocławku i w 1511 w [[Bydgoszcz]]y. Wielokrotnie był przedstawicielem królów Polski na [[Stany pruskie|sejm stanów pruskich]]. W czasie koronacji [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]] 14 marca 1507 wdał się w spór z [[biskupi poznańscy|biskupem poznańskim]] [[Jan Lubrański|Janem Lubrańskim]] o miejsce z prawej strony władcy. Atak apoplektyczny 15 sierpnia 1511 we Włocławku na pół roku wyłączył go z czynnej działalności publicznej. Od lutego do sierpnia 1512 podróżował po dobrach biskupich i wziął udział w synodzie prowincjalnym w Łęczycy. Na jego polecenie dobudowano w [[Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku|katedrze we Włocławku]] wejście boczne od północy wraz z kruchtą; ufundował dla katedry dzwon zwany „Wincenty” (1513). Na mocy testamentu przekazał kapitułom włocławskiej i płockiej po tysiąc grzywien. Zmarł we Włocławku i został pochowany we włocławskiej katedrze.
W czasie koronacji [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]] 14 marca1507 wdał się w spór z [[biskupi poznańscy|biskupem poznańskim]] [[Jan Lubrański|Janem Lubrańskim]] o miejsce z prawej strony władcy. Atak apoplektyczny 15 sierpnia 1511 we Włocławku na pół roku wyłączył go z czynnej działalności publicznej. Od lutego do sierpnia 1512 podróżował po dobrach biskupich i wziął udział w synodzie prowincjalnym w Łęczycy.Na jego polecenie dobudowano w [[Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku|katedrze we Włocławku]] wejście boczne od północy wraz z kruchtą, ufundował dla katedry dzwon zwany "Wincenty" (1513). Na mocy testamentu przekazał kapitułom włocławskiej i płockiej po tysiąc grzywien. Zmarł we Włocławku i został pochowany we włocławskiej katedrze.
 
== Przypisy ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Wincenty_Przerębski”