Margaryna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam szablon cytowania
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, akt., linki zewnętrzne, poprawa linków, źródła/przypisy
Linia 2:
{{Wikisłownik|margaryna}}
{{Commonscat|Margarine}}
'''Margaryna''' – [[Pokarm|produkt spożywczy]] należący do [[tłuszcze jadalne|tłuszczów jadalnych]]. Jest to [[emulsja]] tłuszczowo-wodna, wytwarzanatypu współcześniewoda główniew poprzezoleju. [[kataliza|katalityczne]]Najważniejszymi [[Uwodornianie|uwodornienie]]składnikami płynnychdzisiejszych [[Olejemargaryn roślinne|olejów roślinnych]] ([[olejoleje: rzepakowy|rzepakowego]], [[olejsłonecznikowy, sojowy|sojowego]]lniany, [[olejsojowy. palmowy|Skład uzupełnia domieszka olejów tropikalnych (palmowego]] i kokosowego), [[Olejwoda zoraz orzechówlecytyna, arachidowych|arachidowego]]kwas cytrynowy i innych)do smaku sól. ZawartośćDzięki tłuszczuobecności olejów płynnych (w margaryniezależności wynosiod 40–80%.receptury: Jakorzepakowego, półsyntetycznysłonecznikowego produkti pochodzenialnianego) roślinnegomargaryna niejest zawierabogata [[cholesterol]]u.w Wkwasy zależnościomega od3 składui maomega konsystencję6. miękkąOleje (dostępnatropikalne wzapewniają handlujej wkremową pojemnikachkonsystencję zi tworzywułatwiają sztucznych)przechowywanie. lubLecytyna twardąułatwia (sprzedawanazmieszanie woleju kostkach)z wodą.
 
Taka kompozycja olejów roślinnych sprawia, że margaryna jest źródłem cennych dla naszego zdrowia tłuszczów z grup [[Kwasy tłuszczowe omega-3|omega 3]] i [[Kwasy tłuszczowe omega-6|omega 6]], witamin [[Witamina A|A]], [[Witamina D|D]] i [[Witamina E|E]].
 
Niektóre funkcyjne margaryny zawierają w sobie dodatek [[Fitosterole|steroli roślinnych]], które skutecznie obniżają również poziom [[Cholesterol|cholesterolu]], wspierając w ten sposób profilaktykę kardiologiczną. Współcześnie margaryny powstają głównie poprzez proces krystalizacji. Emulsja jest mieszana i chłodzona, dzięki temu finalnie ma konsystencję odpowiednią do smarowania.<ref>{{Cytuj |tytuł = Margaryna – źródło zdrowych tłuszczów - Dobre Tłuszcze |data dostępu = 2019-07-03 |opublikowany = dobretluszcze.pl |url = http://dobretluszcze.pl/margaryna-zrodlo-zdrowych-tluszczow/}}</ref>
 
Nazwa ''margaryna'' jest zastrzeżona dla produktu o określonej zawartości tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych (80–90% dla margaryny, 60–62% dla margaryny o zawartości 3/4 tłuszczu, 39–41% dla margaryny półtłustej), z których [[tłuszcz mleczny]] stanowi najwyżej 3%. Analogiczny produkt o zawartości tłuszczu 62–80%, 41–60% lub poniżej 39% nosi nazwę ''tłuszcze do smarowania X %''.
 
Produkt o nazwie ''margaryna'' (lub ''oleomargaryna'') wyprodukował po raz pierwszy francuski chemik [[Hippolyte Mège-Mouriès]] w 1869 roku, w odpowiedzi na konkurs na zamiennik [[masło|masła]] ogłoszony przez [[Napoleon III Bonaparte|Napoleona III]]. Był to produkt wytwarzany z [[Łój (surowiec)|łoju]] wołowego, który rozdzielano na [[frakcja (chemia)|frakcje]] w procesie [[Krystalizacja|krystalizacji]], a następnie przeprowadzano w [[emulsja|emulsję]] z wodą i mlekiem<ref name="Freeman">{{Cytuj książkę | tytuł = Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry | data = 2005 | rozdział = Margarines and Shortenings | nazwisko r = Freeman | imię r = Ian P. | doi = 10.1002/14356007.a16_145}}</ref>.
 
Produkcja margaryny z ciekłych tłuszczów roślinnych została wprowadzona po odkryciu przez [[Wilhelm Normann|Wilhelma Normanna]] metody ich utwardzania przez uwodornienie (patent GB 1515, 1903). Obecnie najczęściej, stosowanym katalizatorem tej reakcji jestbył [[nikiel]]{{r|Freeman}}. Nie przedostaje się on do finalnego produktu. <ref>{{Cytuj |tytuł = Fakty i mity: margaryna, tłuszcz, cholesterol - Dobre Tłuszcze |data dostępu = 2019-07-03 |opublikowany = dobretluszcze.pl |url = http://dobretluszcze.pl/fakty-i-mity/}}</ref> Dobrej jakości margaryny nie zwierają częściowo uwodornionych olejów roślinnych, o których wiadomo, że są źródłem tłuszczów trans. <ref>{{Cytuj |tytuł = Tłuszcze trans - Dobre Tłuszcze |data dostępu = 2019-07-03 |opublikowany = dobretluszcze.pl |url = http://dobretluszcze.pl/tluszcze-trans-w-produktach-tluszczowych/}}</ref>
[[Plik:Interesterification rxn.png|thumb|center|600px|Przykład uwodornienia cząsteczki lipidu]]
 
Linia 19 ⟶ 25:
W handlu dostępne są także mieszanki margaryny z [[masło|masłem]]. Margaryny twarde z dodatkiem masła zawierają go zwykle około 1%.
 
W Polsce margaryny produkowane są m.in. przez [[Zakłady Tłuszczowe Bielmar]], [[Zakłady Przemysłu Tłuszczowego w Warszawie]], [[Zakłady Tłuszczowe Kruszwica]] oraz [[UnileverUpfield]].
 
W kilku badaniach wykazano, że spożycie 2 g stanoli i steroli dziennie dodawanych do niektórych margaryn obniża poziom [[Lipoproteina niskiej gęstości|LDL]] o 10%<ref>{{Cytuj | autor = MB Katan, SM Grundy, P Jones, M Law, T Miettinen, R Paoletti | tytuł = Efficacy and safety of plant stanols and sterols in the management of blood cholesterol levels | czasopismo = Mayo Clinic Proceedings| wolumin = 78 | numer = 8 | s = 965–978 | data = 2003 | doi = 10.4065/78.8.965| pmid = 12911045}}</ref>.
 
 
Nazwa ''margaryna'' jest zastrzeżona dla produktu o określonej zawartości tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych (80–90% dla margaryny, 60–62% dla margaryny o zawartości 3/4 tłuszczu, 39–41% dla margaryny półtłustej), z których [[tłuszcz mleczny]] stanowi najwyżej 3%. Analogiczny produkt o zawartości tłuszczu 62–80%, 41–60% lub poniżej 39% nosi nazwę ''tłuszcze do smarowania X %''.
Najnowsze badania wspierają dotychczasowe zalecenia żywieniowe, które koncentrują się na ograniczeniu [[Nasycone kwasy tłuszczowe|nasyconych kwasów tłuszczowych]] i zastępowaniu ich [[Nienasycone kwasy tłuszczowe|nienasyconymi kwasami tłuszczowymi]] w celu zapobiegania chorobom układu sercowo-naczyniowego.
 
Zastępowanie produktów o wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych, np. masła czy oleju kokosowego, produktami bogatymi w nienasycone kwasy tłuszczowe, m.in.: oliwą, olejem rzepakowym, wysokiej jakości margarynami miękkimi, wywiera korzystny wpływ na zdrowie.<ref>{{Cytuj |tytuł = Przegląd publikacji naukowych - Dobre Tłuszcze |data dostępu = 2019-07-03 |opublikowany = dobretluszcze.pl |url = http://dobretluszcze.pl/przeglad-publikacji/ |język = pl-PL}}</ref>
 
== Przypisy ==