Ludwig Wittgenstein: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Tractatus logico-philosophicus ==

[[Plik:Wittgenstein notes 1914.jpg|mały|lewo|Notatki Wittgensteina, 1914, wystawione we Wren Library w [[Trinity College (Cambridge)|Trinity College]] w Cambridge]]

Książki, jakie Wittgenstein czytał za młodu, dotyczyły przede wszystkim sensu życia. Gdy miał 22 lata uległ fascynacji logiką matematyczną. W swojej pierwszej książce, ''Tractatus logico-philosophicus''<ref>„Logisch-Philosophische Abhandlung”, ''Annalen der Naturphilosophie'', 14 (3/4), 1921 (wydanie oryginału, pełne błędów). Wydanie książkowe z równoległym przekładem angielskim C. K. Ogdena, ''Tractatus Logico-Philosophicus'', London: Routledge & Kegan Paul, 1922</ref>, przedstawił teorię związku między myślą – wyrażaną w postaci zmysłowo postrzegalnej w zdaniach – a światem, po czym stwierdził, że to, co decyduje o sensie życia, jest w języku niewyrażalne<ref>Rozmaitych – nie zawsze zgodnych ze sobą – wprowadzeń do filozofii ''Traktatu'' jest bardzo dużo. Sporą popularnością cieszy się H. O. Mounce, ''Wittgenstein’s Tractatus: An Introduction'', Oxford: Blackwell 1981, a z nowszych M. McGinn, ''Elucidating the Tractatus'', Oxford: Oxford UP 2009; M. Morris, ''Routledge Philosophy Guidebook to Wittgenstein and the Tractatus'', London: Routledge 2008. Po polsku mamy dzieło klasyczne: B. Wolniewicz, ''Rzeczy i fakty : wstęp do pierwszej filozofii Wittgensteina'', Warszawa: PWN 1968 (wyd. 2 WN PWN 2019), a także popularne wprowadzenie w W. Sady, ''Wittgenstein : życie i dzieło'', Lublin, Daimonion 1993.</ref>.

Na koniec są uwagi o problemie sensu życia i świata: „Do odpowiedzi, której nie można wyrazić, nie można też wyrazić pytania. ''Zagadki'' nie ma” (6.5). Ilekroć próbujemy wyrazić coś metafizycznego, wytwarzamy jedynie '''niedorzeczności''': zdania, które tylko z pozoru coś pokazują i o czymś mówią. Owszem, są ludzie – Wittgenstein jednak nie informuje, o kogo chodzi – „dla których po długich wahaniach sens życia stał się jasny”, tyle że oni „nie potrafili potem powiedzieć, na czym on polega” (6.521). „Jest zaiste coś niewyrażalnego. To się ''uwidacznia'', jest tym, co mistyczne” (6.522). Wcześniej już była mowa o tym, że „Nie to, ''jaki'' jest świat, jest tym, co mistyczne, lecz to, ''''że'''' jest” (6.44), teraz Wittgenstein dodaje: „Rozwiązanie problemu życia rozpoznaje się po zniknięciu tego problemu” (6.521).

 

 

== Okres przejściowy ==