Henry Dundas (1. wicehrabia Melville): Różnice pomiędzy wersjami

Wywodził się z rodziny prawniczej związanej politycznie ze stronnictwem [[Brytyjska Partia Wigów|wigów]]{{odn|Zabieglik|2000|s=242}}. Był czwartym synem [[Robert Dundas, lord Arniston (1685-1753)|Roberta Dundasa, lorda Arniston]]. Wykształcenie odebrał w Royal High School w [[Edynburg]]u oraz na [[Uniwersytet Edynburski|tamtejszym uniwersytecie]]. W [[1763]] r. został członkiem Stowarzyszenia Adwokatów. W [[1766]] r. został Radcą Generalnym Szkocji.

Po uzyskaniu w [[1775]] r. stanowiska Lorda Adwokata (najwyższe stanowisko w szkockim wymiarze sprawiedliwości), poświęcił się karierze politycznej. Jeszcze w [[1774]] r. został wybrany do brytyjskiej [[Izba Gmin|Izby Gmin]] z okręgu [[okręg wyborczy Midlothian|Midlothian]]. Od tego czasu mieszkał przede wszystkim w [[Londyn]]ie{{odn|Zabieglik|2000|s=243}}. Mimo to zyskał sobie uznanie Szkotów, m.in. tym, że nie krępował się mówić po [[Język gaelicki szkocki|szkocku]], nawet podczas obrad parlamentu{{odn|Zabieglik|2000|s=243}}. W [[1782]] r. zmienił okręg wyborczy na [[okręg wyborczy Newtown|Newtown]], ale szybko powrócił do Midlothian. Od [[1790]] r. reprezentował [[okręg wyborczy Edinburgh]].

Urząd Lorda Adwokata sprawował do [[1783]] r. W latach [[1782]]-[[1783]]1782–1783 i [[1784]]-[[1800]]1784–1800 był skarbnikiem floty. W [[1791]] r. otrzymał stanowisko ministra spraw zagranicznych, a w [[1794]] r. został pierwszym ministrem wojny. W latach [[1793]]-[[1801]]1793–1801 był także przewodniczącym Rady Kontroli. Był politykiem pragmatycznym{{odn|Zabieglik|2000|s=243}}. Na ogół współpracował z wigami, ale z biegiem czasu zbliżył się do stronnictwa [[torysi|torysów]]. Uważany był za prawą rękę [[premierzy Wielkiej Brytanii|premiera]] [[William Pitt Młodszy|Williama Pitta Młodszego]]{{odn|Zabieglik|2000|s=243}} i wraz z nim opuścił gabinet w [[1801]] r.

Dundas był w tym okresie najbardziej wpływową osobą w Szkocji i faktycznym „zarządcą” kraju{{odn|Zabieglik|2000|s=244}}. Był bardzo popularny wśród Szkotów, zainicjował wiele ważnych dla tego kraju ustaw. Dzięki jego staraniom w latach 80. parlament zniósł kary nałożone na szkockiego Wyżyny po [[Powstanie jakobickie 1745 roku|powstaniu 1745 roku]]{{odn|Zabieglik|2000|s=243}}. Równocześnie Dundas odpowiadał za procesy przeciwko jakobinom po wybuchu [[Rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]]{{odn|Zabieglik|2000|s=243}}. W [[1799]] r. sprzeciwił się także zniesienia przeszkód prawnych dla działalności Kościoła katolickiego{{odn|Zabieglik|2000|s=243}}. Dundas osobiście przeglądał listy kandydatów do parlamentu w szkockich okręgach wyborczych i zabiegał, aby wygrywali jego stronnicy{{odn|Zabieglik|2000|s=284}}. Politykę tę nazwano ''despotyzmem Dundasa'', a on sam otrzymał przydomek ''Henryka IX''{{odn|Zabieglik|2000|s=284}}. Stronników zjednywał sobie, m.in. poprzez rozdawanie stanowisk (np. obsadził Szkotami stanowiska w administracji indyjskiej, kiedy stał na czele Rady Kontroli){{odn|Zabieglik|2000|s=284}}.

Tymczasem przeciwko Melville'owi wysunięto zarzuty defraudacji publicznych pieniędzy, kiedy ten zarządzał finansami Admiralicji<ref>[http://www.adb.online.anu.edu.au/biogs/A010320b.htm Australian Dictionary of Biography]</ref>. Powołana w [[1802]] r. komisja śledcza zakończyła swoje prace w [[1805]] r. Rezultatem jej działalności było oskarżenie Melville’a w trybie [[impeachment]]u. Wniosek deputowanego [[Samuel Whitbread|Samuela Whitbreada]] został przyjęty przez Izbę Gmin większością jednego głosu{{odn|Zabieglik|2000|s=245}}. Rozpoczął się proces przed Izbą Lordów, ale w [[1806]] r. Melville został oczyszczony z zarzutów. Jego kariera polityczna dobiegła jednak końca{{odn|Zabieglik|2000|s=245}}.

W [[1809]] r. zaoferowano mu tytuł hrabiowski, ale Melville odmówił. Zmarł w [[1811]] r. Tytuł parowski odziedziczył jego syn, [[Robert Dundas (2. wicehrabia Melville)|Robert]].

|lata = [[1802]]-[[1811]]1802–1811

{{Lordowie Strażnicystrażnicy Tajnej Pieczęci Szkocji}}