Semiologia (tradycja intelektualna): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Zły link – nie chodzi przecież o publikację
Linia 4:
Początkiem intelektualnej tradycji semiologii jest ''[[Kurs językoznawstwa ogólnego]]'' [[Ferdinand de Saussure|de Saussure’a]]. De Saussure w dziele tym postulował utworzenie nowej nauki – semiologii – której ośrodkiem zainteresowania miał stać się znak. Znak miał być w tej nauce ujęty przede wszystkim w kontekście swojego funkcjonowania społecznego, a sama nowa nauka miała stać się podstawą odnowionego językoznawstwa. Odnowione językoznawstwo jako nauka o pewnym rodzaju znaków, znakach językowych, miało być częścią semiologii jako ogólnej nauki o wszystkich znakach. Tak rozumiana semiologia rozpowszechniła się w humanistyce drugiej połowy XX w. za sprawą ściśle inspirującego się dziełem de Saussure’a strukturalizmu.
 
Zasadnicze założenia semiologii ukształtowały się pod wpływem rozwoju strukturalistycznej [[semantyka językoznawcza|semantyki językoznawczej]]. Semiologowie uznają, że by znak mógł funkcjonować, musi on być osadzony w zbudowanym analogicznie do [[system językowy|systemu językowego]] systemie znaków zwanym [[kod]]em. Kod prócz zasobu znaków ([[słowniksłownictwo|słownika]]a) zawiera także zestaw kategorii formalnych umożliwiających grupowanie elementów słownika w klasy pozostające między sobą w określonych relacjach ([[gramatyka|gramatykę]]) oraz zestaw reguł, umożliwiających konstrukcję z elementów słownika złożonych [[komunikat]]ów (składnię).
 
Semiolodzy dzielą relacje między znakami na paradygmatyczne, tj. relacje między znakami w systemie językowym, oraz syntagmatyczne, tj. relacje między znakami w określonej, konkretnej wypowiedzi. W samych znakach semiologia wyróżnia [[plan wyrażania]] (''signifiant'' – znaczące, zewnętrzną formę dźwiękową i – wtórnie – graficzną znaku) oraz [[plan treści]] (''signifié'' – znaczone; paralelną wobec planu wyrażania warstwę znaku konstruującą jego [[Sens (filozofia)|sens]]). [[Znaczenie]] semiologia rozumie jako właściwą dla danego systemu językowego całość, podzielną na elementarne i niepodzielne jednostki sensu.