Pieriestrojka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, prawidłowy link do słownika
+
Linia 1:
[[Plik:Gorbachev (cropped).jpg|thumb|200px|Sekretarz Generalny [[KC KPZR]] [[Michaił Gorbaczow]] w roku ogłoszenia ''pieriestrojki'' (1985)]]{{Historia Rosji}}
'''Pieriestrojka'''{{Refn|grupa = uwaga|nazwa = nota1|Słownik Języka Polskiego PWN odnotowuje dwadwie wariantyformy pisownitego określenia: '''pierestrojka''' i '''pieriestrojka'''{{r|p}}. Pierwszy wariant powstał w wyniku jednoczesnego zastosowania elementów [[transkrypcja|transkrypcji]] i [[transliteracja|transliteracji]]{{r|p2}}.}} ({{w języku|ru|перестройка}} „przebudowa”) – potoczna nazwa procesu przekształceń systemu [[komunizm|komunistycznego]] [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] w okresie 1985–1991. Początkowo ''pieriestrojka'' wraz z hasłami ''[[głasnost]]'' (ros. „jawności”) i ''uskorienia'' (ros. „przyspieszenia”) stanowiły symbol nowego kursu politycznego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego ([[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]]). Plany reform niewydolnego komunistycznego systemu gospodarczego ZSRR zostały opracowane w latach 1983–1984 na zlecenie [[Jurij Andropow|Jurija Andropowa]], ówczesnego przywódcy [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] (Sekretarza Generalnego [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]] w latach 1982–1984)<ref>{{cytuj|url=https://iz.ru/news/575877|autor=Давтян Паруйр, [[Nikołaj Ryżkow|Николай Рыжков]]|tytuł=Oб отцах перестройки, золоте партии и предательстве|data=2014-09-24|opublikowany=[[izwiestija|iz.ru]]|język=ru}}</ref>, a procesy zostały zapoczątkowane w kwietniu 1985 przez [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]]{{R|konflikty}}. Istotą pieriestrojki była modernizacja gospodarki, częściowe jej [[wolny rynek|urynkowienie]], zwiększanie swobód obywatelskich oraz ocieplenie stosunków z państwami zachodnimi, dzięki którym zachowałby się system komunistyczny w Związku Radzieckim{{R|konflikty}}{{R|histmag}}.
 
Pierwszymi decyzjami w ramach pieriestrojki były: złagodzenie [[Cenzura|cenzury]] (w maju 1986 roku), ogłoszenie walki z [[alkoholizm]]em i wprowadzenie niezależnej od przedsiębiorstw produkcyjnych komisji kontroli{{R|konflikty}}.
Linia 32:
{{Przypisy|
<ref name=p>{{Cytuj | url=https://sjp.pwn.pl/sjp/pierestrojka;2499918.html | praca=Słownik Języka Polskiego | opublikowany=PWN | data dostępu=2019-11-28 | tytuł=pierestrojka}}</ref>
<ref name=p2>{{Cytuj | url=https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/pierestrojka;14781.html | autor=[[Mirosław Bańko]] | praca=Poradnia językowa PWN | tytuł=pierestrojka | data=2013-12-19 | data dostępu=2019-11-28}}</ref>
<ref name="histmag">{{Cytuj stronę | url = https://histmag.org/Maz-opatrznosciowy-czy-grabarz-ZSRR-Poczatki-rzadow-Michaila-Gorbaczowa-10758 | tytuł = Mąż opatrznościowy czy grabarz ZSRR? Początki rządów Michaiła Gorbaczowa | nazwisko = Kozak | imię = Marta | data = 2015-03-11 | opublikowany = histmag.org | data dostępu = 2017-12-02}}</ref>
<ref name="konflikty">{{Cytuj stronę | url = http://www.konflikty.pl/historia/czasy-najnowsze/jak-upadal-zwiazek-radziecki/ | tytuł = Jak upadał Związek Radziecki | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | data = 2011-12-26 | opublikowany = konflikty.pl | data dostępu = 2017-12-02}}</ref>