Liga Narodów: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nieprawidłowa treść Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
jęz., int. |
||
Linia 35:
Zgromadzenie po raz pierwszy zebrało się 15 listopada 1920 r. w [[Ratusz w Genewie|Ratuszu w Genewie]]<ref>[http://www.history.com/this-day-in-history/league-of-nations-instituted ''League of Nations instituted'']. Obrady trwały do 18 grudnia 1920 r. przewodniczył [[Paul Hymans]].</ref>, regularne obrady toczyły się do 1941 r. Formalnie rozwiązane zostało w 1946 r., razem z przekazaniem niezakończonych operacji [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|Organizacji Narodów Zjednoczonych]]. Państwa członkowskie mogły być reprezentowane przez maksymalnie 3 delegatów, jednak posiadały tylko jeden głos. Posiedzenia odbywać się miały raz do roku, choć mogły być zwoływane częściej. Kompetencje organu w Pakcie Ligi Narodów nie zostały ściśle sprecyzowane, Zgromadzenie rozpatrywać miało wszystkie sprawy z zakresu działań organizacji lub dotyczące światowego pokoju. Głosowało nad przyjęciem nowych członków, nad kandydaturą osoby na stanowisko Sekretarza Generalnego, zgłaszaną przez Radę, nad budżetem i wysokością składek.
Kompetencje Zgromadzenia były bardzo rozległe. Powierzono mu rozpatrywanie wszystkich spraw wchodzących w zakres działania Ligi lub dotyczących pokoju świata. Do najważniejszych należały: przyjęcia nowych członków, wybór stałych i niestałych członków Rady, akceptacja nominacji sekretarza generalnego, rozważanie sporów przedłożonych przez Radę, zapraszanie członków Ligi do ponownego zbadania obowiązujących ich traktatów, głosowanie nad poprawkami do Paktu i statutu [[Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej|Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej]] (STSM), zgłaszanie do STSM wniosków o ''avis consultatifes'', czyli opinie doradcze. W czasie I Zgromadzenia uprawnienia zostały poszerzone o sprawy budżetowe oraz wybór w porozumieniu z Radą
Na pierwsze Zgromadzenie przybyło 42 delegatów członków Ligi. Otwarcia dokonał pierwszy delegat Szwajcarii Giuseppe Motta, a przewodniczącym okrzyknięto [[Paul Hymans|Paula Hymansa]]. W składzie Biura Zgromadzenia byli również przedstawiciele 6 Komisji Ogólnych (A.J Balfour, T. Tittoni, [[Léon Bourgeois|Leon Bourgeois]], Quinones de Leon, J.A. Guna, Branting). Pierwsza miała w swym programie prac sprawy konstytucyjne – czyli: regulamin wewnętrzny, poprawki do Paktu, stosunki między Radą a Zgromadzeniem oraz ich wzajemne kompetencje, sposób powoływania niestałych członków Rady; druga Komisja zajmowała się sprawami technicznymi, a więc: ich relacjami z Radą i Zgromadzeniem,
Każda z Komisji wyznaczała sprawozdawcę przedkładającego na forum Zgromadzenia rezolucje zarówno przyjęte jednomyślnie, jak i te, które nie uzyskały akceptacji wszystkich członków. Jako trwałe decyzje I Zgromadzenia uznano wypracowany w Pierwszej Komisji regulamin jego prac i zasady funkcjonowania. Ustalono, że Zgromadzenia będą się zbierały w pierwszy poniedziałek września. Sesje nadzwyczajne mogły być zwoływane w ciągu miesiąca na życzenie każdego państwa, które zostało zaakceptowane przez większość członków Ligi. Na 4 miesiące przed zwołaniem Zgromadzenia przewodniczący Rady za pośrednictwem sekretarza generalnego przekazywał członkom niezbędne informacje, w tym: porządek obrad, raport o pracy Rady, Sekretariatu oraz środkach zastosowanych dla wykonania decyzji Zgromadzenia, wszystkie sprawy przekazywane do porządku obrad przez poprzednie Zgromadzenie, wszystkie sprawy proponowane przez Radę lub członków Ligi, budżet. W sprawach proceduralnych obowiązywała zasada większości głosów delegatów obecnych na posiedzeniu. Większość kwalifikowana obowiązywała w przypadku głosowań nad przyjęciem nowych członków.
W czasie I Zgromadzenia (15 listopada – 18 grudnia) niewiele kwestii mogło być rozstrzygniętych. Chociażby sprawa budżetu wyzwalała wielkie dyskusje zmuszające do przyjmowania rozwiązań kompromisowych, często obowiązujących do kolejnego Zgromadzenia.
Linia 52:
Do najważniejszych zadań Rady należały: aprobata nominacji wysokich urzędników Ligi; opracowanie planów redukcji zbrojeń narodowych; kontrola nad prywatną produkcją uzbrojenia; przyjmowanie wniosków i opinii specjalnej Komisji kompetentnej we wszystkich zagadnieniach dotyczących spraw wojskowych; lotniczych i morskich. Ponadto wskazanie środków działania na wypadek naruszenia całości terytorialnej i niezależności politycznej członków Ligi; działanie mediacyjne i rozjemcze na rzecz członków; propozycje środków zapewniających skuteczność wykonania wyroku arbitrażowego lub sądowego; wykluczenie z Ligi państwa uciekającego się do wojny wbrew zobowiązaniom zawartym w Pakcie; rozpatrywanie spraw konfliktowych między państwami, z których tylko jedno lub żadne nie było członkiem Ligi; kontrola funkcjonowania systemu mandatowego; wydawanie decyzji włączających środki finansowe dla funkcjonowania biur i komisji poddanych władzy Ligi w wydatki pokrywane ze składek członkowskich. Rada otrzymała uprawnienie do sprawdzenia wykonania rozbrojenia Niemiec, Austrii, Węgier i Bułgarii. Ten organ Ligi był traktowany jako naczelny.
Pierwsi członkowie Rady z różnych względów podzieleni, potem się łączyli podczas narastającej fali krytyki w związku ze składem Rady. Każde z Wielkiej Piątki z czasów Konferencji Paryskiej posiadało stałe miejsce w Radzie, a razem wzięte majoryzowały 4 miejsca niestałe, będące
Ponadto było kilka koncepcji powoływania niestałych członków Rady (losowanie, zasada automatycznej rotacji), aż w rezultacie obrano zasadę tajności jako najbardziej obiektywnego miernika stosunku ogółu członków Ligi do danego państwa. Nastąpiło wiele niedomówień i zwad, których podstawą był okres mandatu danego państwa, likwidacja stałych miejsc w Radzie, jak i powiększenie liczby członków miejsc niestałych. I Zgromadzenie 11 grudnia 1920 r. podjęło decyzję, że mandaty Belgii, Brazylii, Hiszpanii i Grecji ustanowione przez Pakt
Jednak uchwalone 29 września 1922 r. zasady głosiły wybór niestałych członków Rady poprzez tajne głosowanie, ustalając 3-letnią kadencję oraz niewybieralność ustępujących członków.
Jednym z krajów bałtyckich walczących o miejsce w Radzie była Polska. Zdawano sobie sprawę, że obecność Polski w Radzie mogła nawet zablokować wejście Niemiec do Rady, a przynajmniej obwarować je pewnymi
Poszczególne kwestie rozpatrywane na posiedzeniach Rady poprzedzone były wyznaczeniem sprawozdawcy, powołanego przez przewodniczącego Rady w miarę możliwości spośród członków
Decyzje Rady, jeśli nawet uzyskały jednomyślną akceptację jej członków, i tak były w praktyce interpretowane przez poszczególne państwa upatrujące w tym własny interes.
=== Sekretariat Ligi Narodów ===
Linia 69:
Trzecim organem Ligi Narodów był Sekretariat. Pakt Ligi widział go jako organ pomocniczy Zgromadzenia i Rady, złożony z sekretarza generalnego, sekretarzy i niezbędnego personelu działającego w siedzibie Ligi. Pierwszy sekretarz był już wymieniony w aneksie do Paktu, a nominację następnych powierzono Radzie za zgodą Zgromadzenia. Sekretariat miał spełniać funkcje przygotowawcze nie tylko dla pozostałych organów Ligi, ale także różnych, licznych komisji, komitetów itp., ponadto organizować pracę całej instytucji, a więc był to urząd, a nie władza. Do jego zadań należały referowanie, organizowanie, ale także sugerowanie odpowiednich rozwiązań spraw wcześniej przeanalizowanych przez odpowiedni zespół osób. Sekretariat przygotowując projekty uchwał rezolucji, zaleceń i obsługując różne konferencji międzynarodowe, mógł wpływać na ich treść czy charakter.
10 czerwca 1919 r. na kolejnym posiedzeniu Komitetu
==== Sekretarze generalni Ligi Narodów ====
|