Henryk III Walezy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków
Linia 58:
 
=== Wczesne lata ===
Henryk przyszedł na świat 19 września 1551 roku jako szóste dziecko, a czwarty syn [[Henryk II Walezjusz|Henryka II]] i [[Katarzyna Medycejska|Katarzyny Medycejskiej]]. Starsi od niego byliː cierpiący na bóle głowy [[Franciszek II Walezjusz|Franciszek]] (1543), wątła i nerwowa [[Elżbieta Walezjuszka|Elżbieta]] (1545), [[Klaudia Walezjuszka (1547–1575)|Klaudia]] (1547), Ludwik (który zmarł po półtora roku) i reagujący wybuchami furii [[Karol IX Walezjusz|Karol Maksymilian]] (1550). Jedynie Henryk i młodsi od niego [[Małgorzata Walezjuszka|Małgorzata]] (1553) i [[Franciszek Herkules Walezjusz|Herkules]], zwany później Franciszkiem (1555), byli zdrowymi, normalnymi dziećmi. Na chrzcie przyszły Henryk otrzymał imiona Aleksander Edward. Imię Aleksander, którego miał używać do bierzmowania było popularne w rodzinie matki. Imię Edward otrzymał po chrzestnym królu Anglii [[Edward VI TudorVII|Edwardzie VI]] VI{{R|Grzybowski9}}.
 
Dzieciństwo upłynęło Aleksandrowi pomiędzy zamkami [[Fontainebleau]], [[Blois]] i [[Amboise]], z dala od ojca, który dużo podróżował w towarzystwie swej faworyty [[Diana de Poitiers|Diany z Poitiers]]. Dziećmi zajmował się matka, pozbawiona miłości męża i znaczenia, w nich upatrywała możliwość zaspokojenia zranionych ambicji. Dwór Katarzyny składał się z najpiękniejszych kobiet Francji, Włoch, Szkocji i Flandrii. Zwano go ''szwadronem podfruwajek'', a Katarzyna uczyła swoje podopieczne jak rządzić mężczyznami. Młodzi Walezjusze wychowywali się wśród nich, rozpieszczani, obserwując od najmłodszych lat rozgrywające się na ich oczach romanse. Oddalenie od ojca i rządy surowej matki pogłębiły tylko zniewieściałość, która charakteryzowała ostatnie pokolenie Walezjuszy{{R|Grzybowski11}}.
Linia 149:
[[Plik:Grottger Escape of Henry of Valois.jpg|thumb|''[[Ucieczka Henryka Walezego z Polski]]'', obraz [[Artur Grottger|Artura Grottgera]]]]
[[Plik:Pszczyna Henryk Walezy.jpg|thumb|upright|[[Kapliczka "Bądź Wola Twoja" w Pszczynie]] na prawdopodobnym miejscu, gdzie delegacja polska doścignęła króla Henryka Walezego]]
Niebawem, w czerwcu 1574 roku, Henryk odebrał wiadomość o śmierci brata (dnia 30 maja), króla Karola IX. Kilka dni później, nocą z 18 na 19 czerwca 1574, potajemnie, nie zasięgnąwszy rady [[Senat (I Rzeczpospolita)|senatu]], w przebraniu opuścił [[Wawel]] i udał się pospiesznie w kierunku granicy. Królowi towarzyszyli jego lokaj Jan du Halde, dworzanin Gilles de Souvré, lekarz Marek Miron i kapitan gwardii Mikołaj de Larchant. Odjazd króla jednak zauważono i natychmiast wyruszyła za nim pogoń kierowana przez kasztelana wojnickiego [[Jan Tęczyński (zm. 1593)|Jana Tęczyńskiego]].
 
Kiedy orszak Henryka zbliżał się do granicy, zauważył go starosta oświęcimski. Zrzucił on ubranie, skoczył do rzeki i, płynąc w kierunku króla, krzyczał: ''Najjaśniejszy panie, czemu uciekasz?'' Tuż za granicą (według tradycji: na rogatkach [[Pszczyna|Pszczyny]]) dopadł Henryka pościg wysłany z Krakowa. Henryk odrzucił prośby o powrót do kraju i ustanowienie przed oficjalnym wyjazdem rządów zastępczych. Obiecał, że za kilka miesięcy powróci. Nie zrobił tego. Biskup Karnkowski wysłał do Francji delegację z [[Jan Dymitr Solikowski|Janem Dymitrem Solikowskim]] na czele, która bezskutecznie w [[Chambéry|Chambery]] namawiała Henryka do powrotu.