Moskwa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
OpenBOT (dyskusja | edycje)
m poprawa linków
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne i wykonuje inne drobne zmiany.
Linia 33:
[[Plik:Moscow at night 2005.jpg|thumb|243px|Moskwa nocą. Na pierwszym planie most [[Metro w Moskwie|metra nad rzeką Moskwą]], na drugim z lewej tzw. [[Biały Dom (Moskwa)|Biały Dom]] (obecnie siedziba rządu, wcześniej [[Rada Najwyższa Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej|Rady Najwyższej RFSRR]])]]
[[Plik:Moscow - State Historical Museum.jpg|thumb|243px|Państwowe Muzeum Historyczne na placu Czerwonym]]
 
'''Moskwa''' ([[język rosyjski|ros.]] Москва, wym. {{IPA|[mɐ'skva]}}) – [[stolica]] [[Rosja|Rosji]] i największe miasto tego kraju. Jest także największym miastem [[Europa|Europy]], liczącym 12,2 mln mieszkańców (stan na 1 stycznia 2017<ref name="citypopulation.de" />), przy czym cała [[aglomeracja]] liczy 17,1 mln mieszkańców (2017)<ref name="citypopulation.de" />. Jeden z najważniejszych ośrodków politycznych, gospodarczych, kulturowych, religijnych, finansowych, edukacyjnych, komunikacyjnych oraz turystycznych Rosji.
 
Linia 47 ⟶ 46:
 
=== Klimat ===
W Moskwie panuje [[klimat kontynentalny]] wilgotny ([[Strefa klimatyczna|Dfb]]) z krótkim, ciepłym latem i długą, mroźną zimą; średnia temperatura w lipcu wynosi +19,2&nbsp;°C, a w styczniu –6,5&nbsp;°C. Roczna suma opadów wynosi 600–800&nbsp;mm z maksimum w okresie letnim.
 
{{Średnia temperatura i opady
Linia 157 ⟶ 156:
 
=== Stolica Carstwa ===
Po upadku [[Konstantynopol]]a (1453) Moskwa zyskała na znaczeniu jako spadkobierczyni Bizancjum, co podkreślić miało małżeństwo Iwana III z [[Zoe Paleolog|Zofią Paleolog]], bratanicą ostatniego cesarza bizantyjskiego [[Konstantyn XI Paleolog|Konstantyna XI Dragazesa]], a także przejęcie bizantyjskiego dwugłowego orła jako herbu państwa oraz bizantyjskiego ceremoniału dworskiego. Aspiracje Wielkiego Księstwa Moskiewskiego sformułowano w tezie o Moskwie jako „[[Trzy Rzymy|trzecim Rzymie]]”. Moskwa miała się stać nową stolicą prawosławnego świata. [[Kreml moskiewski]] został w latach 1485–1495 rozbudowany według projektu włoskich architektów [[renesans]]owych [[Pietro Antonio Solari|Pietra Solariego]] i Marco Ruffo, którzy nadali mu dzisiejszy wygląd. Cerkwie moskiewskie były często bogato zdobione freskami m.in. w [[Sobór Zwiastowania w Moskwie|Soborze Zwiastowania]] na Kremlu (1405) oraz licznymi ikonami autorstwa [[Teofan Grek|Teofana Greka]], [[Andriej Rublow (mnich)|Andrieja Rublowa]] i Prochora z Gorodca. W latach 1475–1479 został przebudowany przez Aristotele’a Fioravantiego Sobór Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. W latach 1555–1560 architekci Barma i Postnik Jakowlew zbudowali na placu Czerwonym [[Sobór Wasyla Błogosławionego|cerkiew Wasyla Błogosławionego]], która stała się symbolem miasta.
 
Miasto szybko przekształciło się w wielki ośrodek handlowy, rzemieślniczy, stało się centrum kultury ogólnoruskiej. W XVI w. kremlowską twierdzę otoczono murem, zachowanym do czasów współczesnych. Za czasów panującego w Moskwie w latach 1533–1584 [[Iwan IV Groźny|Iwana IV Groźnego]] miasto otrzymało połączenie morskie, poprzez [[Morze Białe]], z krajami Europy Zachodniej.