Podatek pogłówny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m wstawiam Szablon:Kontrola autorytatywna |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 5:
=== Podatek pogłówny w Polsce ===
Od początku XIV wieku w formie pogłównego zbierano [[świętopietrze]]. W Polsce podatek ten został wprowadzony w XVI wieku, początkowo jako danina [[Historia Żydów w Polsce|ludności żydowskiej]] za opiekę monarszą.
W czasach panowania Jana Kazimierza sejm w 1662 roku wprowadził jednorazowe pogłówne generalne jako ''subsidium charitativum'' (ofiara miłosierna) na pokrycie kosztów dla skonfederowanego wojska<ref name=":0" />, z zastrzeżeniem, że po zakończeniu poboru instruktarze zostaną spalone. Podatek do poboru powierzono ''exaktorom'' (poborcom), których obierały sejmiki, a do pomocy w terenie zobowiązał proboszczów i wikarych. Pobór trwał wiele lat i był krytykowany m.in na sejmie w 1667 roku jako niesprawiedliwy, bo płacony przez wszystkich. W związku z wojną z Turcją, w 1673 roku Sejm znowu uchwalił pogłówne, ponownie określając go jako ''subsidium charitativum'', lecz instruktarzy już nie spalono, lecz wydano drukiem<ref>Józef Kleczyński, ''Pogłówne generalne w Polsce i oparte na niem popisy ludności'', Kraków, 1893 r., tom 30 zbioru Rozpraw Akademii Umiejętności, seria II, tom V, s. 240-262</ref>. Następnie podatek wprowadzały sejmy w 1674, 1676, 1677, 1683, 1685. Środki uzyskiwane z kolejnych poborów były jednak coraz niższe. Od 1690 roku do 1764 roku był to podatek stały, jednak po wojnie północnej nie był pobierany i powrócono do niego w 1717 r. jako stały podatek na utrzymanie wojska i pobierano go przez według taryfy z roku 1676<ref name=":0" />.
Od 1676 roku podatek pogłówny obowiązywał także na terenie [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]].
W 1677 r. Sejm nakazał, aby każdy płatnik podatku złożył na Biblię przysięgę, że nikogo z rodziny, służby, poddanych nie ukrył przed poborcą.
W Polsce charakter zarówno podatku regresywnego, jak i pogłównego mają składki ZUS<ref>[http://publica.pl/teksty/bogaci-skladek-zus-nie-placa-52634.html Bogaci składek ZUS nie płacą]</ref>.
|