Podatek pogłówny: Różnice pomiędzy wersjami

'''Podatek pogłówny''' – forma [[podatek|podatku]] osobistego, zgodnie z którą każdy [[podatnik]] płaci nominalnie określoną kwotę podatku. W przeciwieństwie np. do [[Podatek dochodowy od osób fizycznych|podatku dochodowego]] przedmiotem opodatkowania jest sama osoba podatnika, a nie jego [[dochód]]. Ze względu na kwotowy charakter, podatek ten stanowi [[podatek regresywny]]<nowiki/>.

=== Podatek pogłówny w PolsceKrólestwie Polskim ===

Od początku XIV wieku w formie pogłównego zbierano [[świętopietrze]]. W Polsce podatek ten został wprowadzony w XVI wieku, początkowo jako danina [[Historia Żydów w Polsce|ludności żydowskiej]] za opiekę monarszą. Uchwalany w 1498 roku, a następnie w 1520 na sejmie w Bydgoszczy jako podatek nadzwyczajny obejmujący także szlachtę i duchowieństwo, i nakładany w związku z zagrożeniem tatarskim i krzyżackim, płacony w wysokości zależnej od pozycji społecznej i urzędu. Podatek uchwalono także w 1590 roku na sejmie w Warszawie w związku z zagrożeniem wojną z Turcją, jednak został odwołany, ponieważ do niej nie doszło<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Encyklopedia staropolska/Pogłówne - Wikiźródła, wolna biblioteka |data dostępu = 2020-03-09 |opublikowany = pl.wikisource.org |url = https://pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Pog%C5%82%C3%B3wne}}</ref>. UchwalanePo kryzysie państwa w połowie XVII wieku pogłówne było uchwalane przez [[sejm]] wielokrotnie w 2 połowie XVII w. Część pogłównego płacona przez duchowieństwo, a następnie przez szlachtę nazywała się ''subsidum charitativum'' dla zaznaczenia dobrowolności świadczenia.

W czasach panowania [[Jan II Kazimierz Waza|Jana Kazimierza]] sejm w [[1662]] roku wprowadził jednorazowe pogłówne generalne jako ''subsidium charitativum'' (ofiara miłosierna) na pokrycie kosztów dlana opłacenie [[Konfederacja wojskowa|skonfederowanego wojska]]<ref name=":0" />, z zastrzeżeniem, że po zakończeniu poboru instruktarze zostaną spalone. Podatek do poboru powierzono ''exaktorom'' (poborcom), których obierały sejmiki, a do pomocy w terenie zobowiązał proboszczów i wikarych. Pobór trwał wiele lat i był krytykowany m.in na sejmie w 1667 roku jako niesprawiedliwy, bo płacony przez wszystkich. W związku[[1673]] zroku wojnąSejm zznowu Turcją,uchwalił pogłówne w 1673związku rokuz Sejmwojną znowuz uchwalił pogłówneTurcją, ponownie określając go jako ''subsidium charitativum'', lecz instruktarzy już nie spalono, lecz wydano drukiem<ref>Józef Kleczyński, ''Pogłówne generalne w Polsce i oparte na niem popisy ludności'', Kraków, 1893 r., tom 30 zbioru Rozpraw Akademii Umiejętności, seria II, tom V, s. 240-262</ref>. Następnie podatek wprowadzały sejmy w 1674, 1676, 1677, 1683, 1685. Środki uzyskiwane z kolejnych poborów były jednak coraz niższe. Od 1690 roku do 1764 roku był to podatek stały, jednak pood wojnie1702 północnejroku w związku z [[III wojna północna|III wojną północną]] i załamaniem administracji państwowej w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|I Rzeczypospolitej]] podatek ten nie był pobierany icentralnie, powróconolecz przez poszczególne ziemie Królestwa na własne potrzeby. Powrócono do niego na podstawie postanowień [[Sejm niemy|Sejmu niemego]] w [[1717]] r. jako stały podatek na utrzymanie wojska i pobierano go przez według taryfy z roku 1676<ref name=":0" />.