Sansara: Różnice pomiędzy wersjami

'''Saṅsāra''' lub '''saṃsāra''' ([[Język pali|pali]], [[sanskryt|sans.]]: संसार, [[język telugu|tel.]]: సంసారం; [[język chiński|chiń.]]: [[tradycyjne pismo chińskie|trad.]] 輪迴, [[uproszczone pismo chińskie|upr.]] 轮回, [[hanyu pinyin|pinyin]] ''lún huí'', [[język japoński|jap.]]: 輪廻 ''rinne'') – w [[hinduizm]]ie, [[Dźinizm|dźinizmiedźinizm]]ie i [[buddyzm]]ie termin dosłownie oznacza ''nieustanne wędrowanie'', czyli kołowrót narodzin i śmierci, cykl [[reinkarnacja|reinkarnacji]], któremu od niezmierzonego okresu podlegają wszystkie żywe istoty włącznie z istotami boskimi ([[Dewa|dewy]]). Po każdym kolejnym wcieleniu następne jest wybierane w zależności od nagromadzonej [[karma|karmy]]. W [[buddyzm]]iebuddyzmie wyzwolenie z sansary następuje dzięki kroczeniu szlachetną [[Ośmioraka ścieżka|ośmioraką ścieżką]], która prowadzi do [[nirwana|nirwany]].

Sansara dosłownie oznacza "wędrówkę"„wędrówkę”. Wielu ludzi uważa słowo samsara za buddyjską nazwę miejsca, w którym obecnie żyjemy —– miejsca, które opuszczamy, wchodząc w [[nirwana|nirwanę]]. Ale we wczesnych buddyjskich tekstach sansara to nie odpowiedź na pytanie "Gdzie„Gdzie jesteśmy?"”, samsara odpowiada pytaniu "Co„Co robimy?"”. Zamiast miejsca jest proces: tendencja do ciągłego tworzenia światów i zamieszkiwania ich. Gdy jeden świat upada, znika, ty tworzysz inny i idziesz do niego. W tym samym czasie spotykasz innych ludzi, którzy tak jak ty stworzyli swoje własne światy<ref>Samsara – Thanissaro Bhikku.</ref>.

Nyanatiloka Mahathera wyjaśnia: "Dokładniej„Dokładniej mówiąc sansara jest nieprzerwanym łańcuchem połączeń pięciu ''khandha'', które to w niewyobrażalnych okresach, z chwili na chwilę ciągle zmieniają się i bez przerwy następują jedna po drugiej. Okres jednego życia jest w tej samsarze jedynie drobną i ulotną cząstką. Dlatego też by zrozumieć pierwszą Szlachetną Prawdę mówiącą o powszechności cierpienia należy zwrócić swój wzrok ku samsarze, czyli temu przerażającemu łańcuchowi odrodzeń, a nie jedynie ku pojedynczemu okresowi trwania jednego życia, które oczywiście czasem może być mniej bolesne."”

Tym niemniej buddyzm wyróżnia sześć głównych światów sansary, jako odrębnych kategorii odrodzenia po własnej [[Proces umierania w teorii wadżrajany|śmierci]]<ref>Patrul Rinpocze, Słowa Mistrza Samantabhadry, Tłumaczenie: Joanna Grela, Warszawa, Mandala, 1996, {{ISBN|83-906355-0-X}}.</ref>:

W buddyzmie nie występują demony jako uosobienia czystego zła. Każda istota w sansarze podlega swojej indywidualnej [[karma|karmie]] pod wpływem tylko swego stanu [[niewiedza (buddyzm)|niewiedzy]]. Z niewiedzy, jakakolwiek by nie była, można się wyzwolić. Główna cechą karmy jest to, że wszelkie rezultaty doświadczane mogą być tylko przez istotę, która nagromadziła ich przyczyny i nikt nie może zbawić jej "z„z zewnątrz"zewnątrz”, potępić bądź w inny sposób zadecydować. W [[buddyzm tybetański|buddyzmie tybetańskim]] ponadto jest nauczane, że czujące istoty zanim ponownie się odrodzą w jednym z sześciu głównych światów, przebywają w stanie przejściowym [[bardo (stan)|bardo]] pomiędzy kolejnymi odrodzeniami. W stanie tym mogą mieć nieznaczny kontakt z istotami z poprzedniego odrodzenia. Kontakt taki może zostać łatwo wzięty jako domniemane spotkanie z duchem bądź demonem.

Według nauk buddyzmu sansara to uwarunkowany stan. Wyodrębnia się tu cierpienia na które można spojrzeć pod trzema aspektami tego uwarunkowania: jako zwyczajne cierpienie, jako [[anicca|nietrwałość]] i jako samą istotę uwarunkowaności związaną z [[niewiedza (buddyzm)|niewiedzą]] -– fundamentalnym ogniwem spośród [[Dwanaście ogniw współzależnego powstawania|dwunastu ogniw współzależnego powstawania]].

Wszystkie czujące istoty uwarunkowane są poprzez swoje ciało, uczucia, percepcje, mentalne predyspozycje, świadomość ([[pięć skupisk]]). Wszelkie uwarunkowane istnienie wykazuje trzy następujące cechy: [[anicca|nietrwałość]] (pāli ''anicca''), cierpienie (pāli ''[[dukkha]]''), brak istniejącego niezależnie ''"ja"„ja”'' (pāli ''[[Anatman|anattā]]''). Cierpienie uwarunkowanej egzystencji jest więc wszechwystępujące. Jedynie "Nieuwarunkowane„Nieuwarunkowane Wyzwolenie"Wyzwolenie” ([[język pali|pāli]] animitta-vimokkha) zgodnie z [[theravada|theravadą]]<ref>http://sasana.wikidot.com/anicca -Nyanatiloka Mahathera "Słownik„Słownik Buddyjski"Buddyjski”, termin Anicca (Nietrwałość); dostęp 2013.-01.-13.</ref> oraz "„[[trzy ciała Buddy]]"” zgodnie z [[mahajana]]<ref>Gampopa "THE„THE JEWEL ORNAMENT OF LIBERATION. The Wish-fulfilling Gem of the Noble Teachings"Teachings”, Characteristics of the Three Kayas;, s. 288; tłum. Khenpo Konchog Gyaltsen Rinpoche; Snow Lion Publications; Ithaca, New York;, {{ISBN|1-55939-092-1}}.</ref> nie należą do uwarunkowanego istnienia.