Dolina Śmierci (Kalifornia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Poprawiona literówka
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
infobox
Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor
Linia 17:
|commons = Category:Death Valley National Park
}}
'''Dolina Śmierci''' ([[język angielski|ang.]] ''Death Valley'') – obszar bezodpływowej [[depresja (geografia)|depresji]] na [[pustynia|pustyni]] [[Mojave (pustynia)|Mojave]] w południowej części stanu [[Kalifornia]]. Najniżej położony punkt znajduje się 86 m [[p.p.m.]], stanowiąc największą depresję w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]] oraz drugą (po [[Laguna del Carbón]]) na [[półkula zachodnia|półkuli zachodniej]]. Depresja powstała w [[trzeciorzęd]]owym [[rów tektoniczny|rowie tektonicznym]].
 
Dolinę otacza potężne pasmo górskie [[Panamint]] z najwyższym szczytem [[Telescope Peak]] 3368 m [[n.p.m.]] oraz pasmo gór [[Góry Amargosa|Amargosa]].
 
[[Klimat]] zwrotnikowy, suchy, z opadami nie przekraczającymi 50&nbsp;mm rocznie (w niektórych latach deszcz nie pada w ogóle)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.nps.gov/deva/naturescience/weather-and-climate.htm|tytuł=Death Valley – Weather and Climate|praca=National Park Service|opublikowany=NPS.gov|język=en|data dostępu=2009-09-29}}</ref>. Najbardziej suche miejsce Ameryki i jedno z najgorętszych miejsc na Ziemi, gdzie [[10 lipca]] [[1913]] roku temperatura osiągnęła 56,7&nbsp;°C (134&nbsp;°F)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.desertusa.com/dv/du_dvpmain.html|tytuł=Death Valley National Park|opublikowany=DesertUSA|język=en|data dostępu=2009-09-29}}</ref>. Jest to światowy [[Rekordy klimatyczne|rekord temperatury powietrza]]<ref>{{cytuj stronę | url = https://www.sciencedaily.com/releases/2012/09/120913092106.htm | tytuł = World's Hottest Temperature Cools a Bit | data = 2012-09-13 | opublikowany = ScienceDaily | język = en | data dostępu = 2012-09-15}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.wmo.int/pages/mediacentre/press_releases/pr_956_en.html | tytuł = Press Release No. 956 | data = 2012-09-13 | opublikowany = World Meteorological Organization | język = en | data dostępu = 2012-09-15}}</ref>. Grunt w letnie dni nagrzewa się często do około 100&nbsp;°C, co sprawia że można na nim np. smażyć jajka. Wilgotność powietrza wynosi w Dolinie Śmierci średnio około 1%<ref>Travelmaniacy – [http://www.travelmaniacy.pl/artykul,nie_rob_sobie_jaj_w_dolinie_smierci,4421,1,0.html Nie rób sobie jaj w Dolinie Śmierci]</ref>.
 
Rzeki w Dolinie mają charakter [[rzeka okresowa|okresowych]] ([[Salt Creek (rzeka)|Salt Creek]], [[Furnace Creek]]). Niewielkie słone [[jezioro]] o nazwie [[Badwater]] zawiera bardzo niezwykłą [[fauna|faunę]]. Na terenie Racetrack Playa występuje zjawisko tzw."wędrujących kamieni". Występuje ono gdy poziom wody, która zbiera się na terenie powyższego osiągnie ok. 10cm, następnie w nocy, kiedy dochodzi do temperatur poniżej zera, zamarznie, czyli siłą rzeczy stanie się lodem.
Rano część lodu się roztapia, a część pozostaje [[Lód|Lodem]]. Unoszący się na wodzie lód, przenosi na sobie kamienie. W taki sposób kamienie o wadze do 300kg przemieszczają się swobodnie po [[Racetrack Playa|Racetrack.]]
 
W [[1933]] została ogłoszona [[Narodowy pomnik USA|narodowym pomnikiem USA]], a w [[1994]] [[Park narodowy|parkiem narodowym]].