Ulica Młyńska w Katowicach: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MBi (dyskusja | edycje)
drobne uzupełnienie w podpisie ilustracji
MBi (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, drobne uzupełnienie
Linia 38:
 
Do 1939 przy ul. Młyńskiej swoją siedzibę miały<ref name="osiemszesc">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 86| isbn = 83-913341-0-4}}</ref>: sklep chemiczny Wiktora Lachmana (ul. Młyńska 19), Śląska Centrala Owoców (ul. Młyńska 20), sklep z owocami firmy A. Kochbaum i Ska (ul. Młyńska 22), Księgarnia i skład nut J. Flejszer i E. Górski (działająca od 1933 pod numerem ''4''), redakcja gazety ''Der Aubruch'' (ul. Młyńska 22), Niemiecki Związek Gospodarczy (ul. Młyńska 23), restauracja Teofila Śmiei (ul. Młyńska 14)<ref name="wj95">{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 95| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>, Związek Powstańców Śląskich (ul. Młyńska 47). Pod numerem ''47'' istniała także od 1932 redakcja czasopisma ''Młodzież Powstańcza'' oraz Zarząd Główny Oddziałów Młodzieży Powstańczej, a pod numerem ''49'' − Przedszkole Dyrekcji PKP<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 117| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>.
 
W budynku pod numerem ''5'' dnia 28 czerwca 1906 urodziła się [[Maria Göppert-Mayer]] − laureatka Nagrody Nobla z fizyki<ref name="osiemsiedem">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 87| isbn = 83-913341-0-4}}</ref>. Na fasadzie budynku znajduje się tablica jej poświęcona<ref>{{cytuj stronę |url= http://www.archiwalnastrona.slask.eu/mp/katowice.html|tytuł=Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice|autor=Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach|data dostępu=2011-09-06 |język=pl |opublikowany= www.katowice.uw.gov.pl}}</ref>.
 
W 1942 powstał w Katowicach Stadttisches Friedhofsamt − urząd administrujący cmentarzami wyznaniowymi, które przeszły w zarząd władz lokalnych. Jego siedziba mieściła się przy Mühlstraße 4<ref>{{cytuj książkę| autor = Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto |tytuł = Cmentarze Katowic| wydawca = Muzeum Historii Katowic| miejsce = Katowice | rok = 1997 | strony = 7| isbn = 83-907154-5-7}}</ref>.
Linia 55 ⟶ 53:
* Kamienica mieszczańska (ul. Młyńska 2, [[Ulica Pocztowa w Katowicach|ul. Pocztowa]] 5)<ref name="mega">{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20160304134848/http://bip.um.katowice.pl/dokumenty/2010/1/5/1262697057.pdf| tytuł = Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9)| data dostępu = 2011-09-06| autor = Urząd Miasta Katowice| język =pl | opublikowany = www.bip.um.katowice.pl}}</ref>; wzniesiona w 1898 na planie trójkąta, prawdopodobnie według projektu L. Dame'a, w stylu neobarokowym (wcześniej istniała tu neorenesansowa kamienica i narożny hotel). Dawny adres budynku to ''Rynek 7''. Budynek posiada trójskrzydłową bryłę ze zdobieniem ryzalitami (są nieznaczne). W ściętym narożniku znajduje się wejście do wewnętrznego dziedzińca. Na dwuspadowym dachu istnieją lukarny. Do licowania trzynastoosiowej, bardzo bogato zdobionej elewacji zastosowano cegłę czerwoną, detal architektoniczny i narożnik ozdobnie wytynkowano. Północna część elewacji uzyskała trzy pozorne [[ryzalit]]y, a wschodnia − dwa pozorne ryzality dwuosiowe (pierwsza i ostatnia oś). [[Balkon]]y z kamiennymi [[balustrada]]mi tralkowymi umiejscowiono w środkowej osi budynku. Pomiędzy boniowanymi kolumnami toskańskimi znajduje się narożnik, z trapezowo wygiętym [[gzyms]]em, oraz półkolista nisza z balkonami (posiadają balustrady tralkowane). Na gzymsie umieszczono dwie rzeźbione kobiece postacie. [[Kartusz (ozdoba)|Kartusze]] w obramieniach roślinnych i z rzeźbami głów kobiecych wieńczą okienne obramienia. W budynku zachowały się: oryginalna główna klatka schodowa (we wschodnim skrzydle), stalowe dwubiegowe [[schody]] (posiadają tralkową drewnianą balustradę), ceramiczne posadzki.
[[Plik:Katowice, Młyńska 7 - detail on the building.JPG|thumb|200px|detal na fasadzie kamienicy pod numerem ''7'']]
* Kamienica mieszczańska (ul. Młyńska 5)<ref name="mega"/>; wzniesiona w drugiej połowie XIX wieku, tzw. „Dom pod lwami”<ref name="dampf"/>. Na elewacji budynku umieszczono lwie łby jako element dekoracji sztukatorskiej. Od 1894 obiekt należał do notariusza i adwokata Karla Sittka. W dwudziestoleciu międzywojennym mieszkało tu małżeństwo ginekologów − Kazimierz i Henryka Wędlikowscy (K. Wędlikowski miał wówczas swoją klinikę przy [[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. Wita Stwosza 6]]), a inżynier Jerzy Pobóg-Krasnodębski prowadził Centralne Biuro Karbidowe<ref name="dampf"/>. W budynku tym dnia 28 czerwca 1906 urodziła się i mieszkała do 1909 r.<ref name=LS/> [[Maria Göppert-Mayer]] − późniejsza laureatka Nagrody Nobla z fizyki<ref name="osiemsiedem">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 87| isbn = 83-913341-0-4}}</ref>. Na fasadzie budynku w latach 90. XX w. umieszczono tablicę jej poświęconą<ref>{{cytuj stronę |url= http://www.archiwalnastrona.slask.eu/mp/katowice.html|tytuł=Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice|autor=Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach|data dostępu=2011-09-06 |język=pl |opublikowany= www.katowice.uw.gov.pl}}</ref>.
* Kamienica mieszczańska (ul. Młyńska 7)<ref name="mega"/>; wzniesiona w 1890 według projektu Ludwiga Schneidera, w stylu eklektycznym (pierwotnie bogato zdobiona). Dla tynkowanej pasami i plakietami fasady budynku zastosowano licowanie cegłą (koloru brązowego i zielonego). Na szczycie umieszczono pseudoryzalit z trójarkadową wnęką (zachowały się: data oraz okienko z obramieniem kartuszowym). Istnieją także dekoracyjne wsporniki, imitujące kobiece głowy. Elewację wieńczy kostkowy gzyms. W kamienicy zachowały się dwubiegowe schody z balustradą drewnianą.
* Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Młyńska 9)<ref name="mega"/>; wybudowana prawdopodobnie w latach 1895−1899 na planie kwadratu, nadbudowana w 1930; w stylu historyzmu. W latach międzywojennych w budynku istniała Katowicka Dostawa Szkolna ''Kadas'', oferująca artykuły szkolne<ref name="osiemszesc"/>. Budynek posiada czteroosiową [[elewacja|elewację]] frontową, licowaną czerwoną cegłą, zwieńczoną koronującym [[gzyms]]em. Okna ujęto w tynkowane uszate opaski (na drugiej i trzeciej kondygnacji zastosowano okna łukowe, na czwartej − okna prostokątne). We wnętrzu kamienicy zachowały się dwubiegowe schody z wtórną metalową [[balustrada|balustradą]].