Helena Rurykowiczówna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Helena Iwanowna''' - (ur. [[19 maja]] [[1476]] na [[Kreml|Kremlu]] - zm. [[20 stycznia]] [[1513]] w [[Wilno|Wilnie]]) żona [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]], [[Wielkie Księstwo Litewskie|wielka księżna litewska]] i tytularna [[Polskie królowe|królowa Polski]].
 
Była córką [[Iwan III Wielki|Iwana III]] [[Władcy Rosji|wielkiego księcia moskiewskiego]] i katoliczki [[Zofia Paleolog|Zofii (Zoe) Paleolog]] o [[cesarstwo bizantyjskie|bizantyjskich]] korzeniach. Jej małżeństwo z [[Wielkie Księstwo Litewskie|wielkim księciem litewskim]] Aleksandrem Jagiellończykiem miało cementować rozejm litewsko-moskiewski. Poślubiona ''[[per procura]]'' przez poselstwo litewskie w [[1494]], została jego żoną [[18 lutego]] [[1495]] w [[Wilno|Wilnie]], w czasie ceremonii małżeńskiej zachowano dla niej [[prawosławie|ryt prawosławny]], przy którym to wyznaniu wytrwała aż do śmierci (było to jednym z warunków jakie postawił car). Hojnie uposażona przez ojca i męża, posiadała majątek 400 000 [[floren|florenów]], podczas gdy roczne dochody króla wynosiły zaledwie 40 000 florenów. Szybko się polonizowała, otaczając się na swoim dworze humanistami polskimi. W czasie [[wojna litewsko-moskiewska 1500-1503|wojny z Moskwą]] wielokrotnie pomagała Aleksandrowi w negocjacjach ze swoim ojcem, odmawiając nawet szpiegostwa na rzecz Rosji. W mężu widziała największe wsparcie i zrozumienie. Po śmierci [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra]] w [[1506]] r. Helena nadal pomagała w polepszeniu napiętych stosunków z [[Moskwa|Moskwą]]. Nakazywała budowy [[cerkiew (budynek)|cerkwi]] i hojnie je obdarowywała. W [[1512]] nawiązała tajną korespondencje z bratem [[Wasyl III|Wasylem III]], rozpoczynając spisek przeciwko Litwie, podjęła nawet nieudaną próbę powrotu do Moskwy. Jej domniemane prześladowanie na litewskim dworze, zostało wytoczone przez Wasyla III jako ''[[casus belli]]'' i posłużyło do usprawiedliwienia rosyjskiej agresji, rozpoczynającej [[wojna polsko-rosyjska 1512-1522|wojnę polsko-rosyjską]] w [[1512]]. Zmarła w wieku 37 lat i została pochowana w [[Cerkiew Spaska w Wilnie| Soborze Przeczystej Bogurodzicy]] w [[Wilno|Wilnie]]. Mało prawdopodobna plotka głosiła, że została otruta z polecenia [[kanclerz wielki litewski|kanclerza wielkiego litewskiego]] [[Mikołaj Radziwiłł (kanclerz wielki litewski)|Mikołaja Radziwiłła]].
 
[[Kategoria:Rurykowicze]]