Oligomery: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Stepa (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Stepa (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Oligomer''' to [[związek chemiczny]], który, podobnie jak [[polimer]] jest utworzony z pewnej liczby powtarzalnych fragmentów zwanych [[mer|merami]], lecz zawiera on ich niezbyt wielką liczbę.
 
Granica między oligomerami i "prawdziwymi" polimerami jest bardzo płynna. W praktyce, przyjmuje się, że oligomerem jest związek, który nie posiada jeszcze w pełni wykształconych cech fizycznych (np. temperatury [[topnienie|topnienia]], [[lepkość|lepkości]] itp.) charakterystycznych dla "prawdziwego" polimeru zbudowanego z tych samych merów. W większości przypadków masowo stosowanych [[tworzywo syntetyczne|tworzyw syntetycznych]] (np. [[polietylen|polietylenu]]) graniczną liczbą merów przy której związek zaczyna mieć już typowe cechy użytkowe polimeru jest ok 100. Dalszy wzrost [[stopień polimeryzacji|stopnia polimeryzacji]] nie ma już dużego wpływu na własności fizyczne polimerów, aczkolwiek jest on wciąż zauważalny.
 
Oligomery są zwykle produktami ubocznymi procesów [[polimeryzacja|polimeryzacji]] i często usuwa się je z końcowego produktu, gdyż "psują" one jego własności fizyczne. Niektóre oligomery produkuje się jednak celowo, czasami po to aby je dalej przetworzyć (tzw. [[makromonomer|makromonomery]]), a czasami mają one same z siebie interesujące własności użytkowe i są stosowane jako dodatki do farb, substancje zagęszczające, oleje hydrauliczne a nawet dodatki do kosmetyków.
Linia 7:
Oligomery o bardzo małej liczbie merów (do mniej więcej dziesięciu) nazywa się dodając do słowa mer, greckie liczebniki (di-, tri-, tetra-): np. [[dimer]], [[trimer]], [[tetramer]] itd...
 
Oligomery mogą mieć budowę liniową, cykliczną lub oligocykliczną. Wiele oligomerów cyklicznych powstaje w określonych warunkach spontanicznie. Np. [[Aldehyd mrówkowy|formaldehyd]] pozostawiony na dłużej w temperaturze pokojowej ulega spontanicznej trimeryzacji do [[trioksan|trioksanu]]:
 
[[Image:Trioxane syntesis.svg|thumb|500px|center|Trimeryzacja formaldehydu]]
 
Wiele oligomerów cyklicznych jest zdolna do dalszej polimeryzacji poprzez otwarcie pierścienia. Np. wcześniej wspomniany trioksan łatwo polimeryzuje do odpowiedniego [[polieter|polieteru]] - [[polioksymetylen|polioksymetylenu]] (POM), który jest tworzywem konstrukcyjnym o bardzo dobrych własnościach mechanicznych. Innymi przykładem oligomerów cyklicznych, z których otrzymuje się polimery są: [[cyklosiloksan|cyklosiloksany]], substraty do syntezy [[silikon|silikonów]]
 
[[Kategoria:Polimery]]