Ostrów Wielkopolski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Ostrów Wielkopolski''' (do [[1920]] r. oraz zwyczajowo ''Ostrów'', [[łacina|łac.]] ''Ostrovia'', [[język niemiecki|niem.]] ''Ostrowo'') – [[miasto]] [[powiat ostrowski (wielkopolski)|powiatowe]] w [[województwo wielkopolskie|województwie wielkopolskim]]. Leży w południowej części Wysoczyzny Kaliskiej, nad lewym dopływem [[Prosna|Prosny]] – [[Ołobok]]iem. W dokumentach pisanych pojawiał się od pocz. [[XV wiek|XV w.]] Nazwa to [[archaizm]] oznaczający ''wyspę'', ''kępę wśród mokradeł''. Pod względem liczby mieszkańców 55. miejsce w Polsce i 5. w województwie wielkopolskim ([[2006]], GUS).

Jeden z siedmiu głównych ośrodków województwa wielkopolskiego, siedziba instytucji rangi subregionalnej (prokuratura okręgowa, oddział regionalny [[Zakład Ubezpieczeń Społecznych|ZUS]], oddział regionalny [[Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego|KRUS]], inspekcje). [[Zespół osadniczy]] Ostrowa, [[Kalisz]]a i [[Skalmierzyce (zespół osadniczy)|Skalmierzyc]] należy do dwóch rejonów województwa (obok [[aglomeracja poznańska|rejonu Poznania]]) przewidzianych do najszybszego [[urbanizacja|urbanizowania]] idla największej koncentracji przemysłu. <ref>[http://www.ostrow-wielkopolski.um.gov.pl/cache/18//1652/1806/1842/]</ref>

Znaczący ośrodekOśrodek przemysłu przetwórczego, głównie elektromaszynowego (precyzyjnego, środków transportu, metalowego), spożywczego, materiałów budowlanych – znaczna przewaga liczby osób zatrudnionych w przemyśle. Stopa bezrobocia utrzymuje się na wysokim poziomie (16,3%, 30 czerwca 2006). Okolice miasta są jednym z głównym obszarów wydobycia [[gaz ziemny|gazu ziemnego]] w Polsce. Działają tu także liczne organizacje wspierające przedsiębiorczość. Rozwinięty sektor usług – handel detaliczny (do 2006 r. ograniczenia dla handlu wielkopowierzchniowego) i hurtowy, filie banków, towarzystw ubezpieczeniowych, firmy doradcze i projektowe, serwisy i in. Współtworzy wraz z sąsiednimi ośrodkami [[Kalisko-Ostrowski Okręg Przemysłowy]] - w Planach Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego region ten uznany został (obok regionu Poznania) za przyszłościowe miejsce koncentracji przemysłu.

Funkcjonuje autobusowa komunikacja miejska (MZK Ostrów Wielkopolski) obsługująca także połączenia z innymi miejscowościami regionu (MZK Ostrów Wielkopolski, MZK Krotoszyn, KLA Kalisz). Na pograniczu dzielnic Wenecja i Piaski-Szczygliczka, nieregularnieobecnie w okresie letnim kursujezatrzymana, [[Kolejka wąskotorowa w Ostrowie Wielkopolskim|ostrowska kolejka wąskotorowa]]. Ponadto, w miejscowości [[Lewków|Michałków]] położonej ok. 5 km na północ od miasta znajduje się [[Lotnisko Ostrów Wielkopolski-Michałków|lotnisko sportowe Aeroklubu Ostrowskiego]].

Na północno-wschodnich obrzeżach obecnego Ostrowa ok. [[X wiek|X]] w. prawdopodobnie znajdował się niewielki gród. w. Miasto otrzymało [[prawa miejskie]] najpóźniej w roku [[1404]]. Do początków [[XVIII wiek|XVIII]] w. nie rozwijało się (pożary, wojny, siła okolicznych ośrodków). W [[1711]] r. mieszczanie zrezygnowali z praw miejskich. Ostrów podniesiony został z upadku dzięki nowym właścicielom (- [[Jan Jerzy Przebendowski]] wyjednał u króla ponowną lokację miasta, połączona tym razem z wydaniem licznych przywilejów, w [[1714]] r., [[marszałek|Marszałek wielki koronny]] [[Franciszek Bieliński (marszałek wielki koronny)|BielińscyFranciszek Bieliński]] potwierdził stare przywileje i nadał nowe, [[Radziwiłłowie]])., Ponownabyli lokacjapatronami (połączonai zfundatorami wydaniemwielu licznych przywilejów) nastąpiłaprzedsięwzięć w [[1714]] rmieście. Opieka właścicieli, gospodarność włodarzy, działalność społecznadziałania mieszkańców oraz korzystne, przygraniczne położenie przyczyniły się do szybkiego rozwoju miasta, przerwanego dopiero wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Bardzo ważnym impulsem rozwojowym było także umiejscowienie w Ostrowie węzła kolejowego. Miasto było znaczącym ośrodkiem ruchu narodowego w okresie zaborów oraz podczas obu wojen światowych. Szczególnym epizodem w jego dziejach jest [[Republika Ostrowska]] – bezkrwawy przewrót w listopadzie [[1918]] r., w wyniku którego Polacy przejęli władzę w mieście. W latach międzywojennych Ostrów należał do czołówki najszybciej rozwijających się miast w Polsce – liczba mieszkanców zwiększyła się dwukrotnie, powstało wiele okazałych budynków, nowe zakłady przemysłowe ([[Fabryka Wagon]]). W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w Ostrowie znajdował się obóz pracy. Miasto należało do ważniejszych ośrodków konspiracji w Wielkopolsce - po rozbiciu przez [[gestapo]] w 1941 r. struktur poznańskich Okręgu [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]] jego siedziba została przeniesiona do Ostrowa, stąd też prowadzono odbudowę struktur Związku dla całego Poznańskiego.

|} Ze względu na wartość dziedzictwa kulturowego, na obszarze miasta wyodrębniono objętą rejestrem [[Zabytek|zabytków]] strefę podlegającą ścisłej [[konserwacja zabytków|ochronie konserwatorskiej]]<ref>[http://www.ostrow-wielkopolski.um.gov.pl/cache/18//1652/1807/4186/ OchronieLokalny podlegaProgram pochodzącaRewitalizacji głównieMiasta zOstrowa, [[XIXczęść wiek|XIXstudialna]] i [[XX wiek|XX]] wieku zabudowa,</ref>. aZachował takżesię układ urbanistyczny zpochodzący [[Ryneknajpóźniej (urbanistyka)|Rynkiem]],z ulicamipocz. zatylnymiXVIII (dw. ul.Zabudowa Żydowska,w ob.centrum tzw.pochodzi Zielonyw Rynek,przeważającej ulicaczęści Wiosnyz Ludów)II ipoł. ichXIX charakterystyczną zabudowąw. ([[spichlerz|spichrze]],niska [[oficyna|oficyny]]klasycyzująca i in.wyższa tegoreprezentująca rodzaju zabudowania gospodarczehistoryzm), oraz wąskimiz przejściamiI przebijającymi szeregi domów, łączącymi ulice i place ("ścionki", bądź "sionki")poł. Obiekty zabytkoweXX w. Ostrowie reprezentują wszystkie style architektoniczne, które odegrały znaczącą rolę na terenie Polski, od połowy XIX wieku – historyzm, secesję(secesja, modernizm).

*[[Kościół św. Antoniego Padewskiego w Ostrowie Wielkopolskim|kościół św. Antoniego z Padwy]], [[modernizm (architektura)|modernistyczny]], w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] ocalony przed zniszczeniem dzięki zaangażowaniu mieszkańców i zabiegom działaczy konspiracji

*[[Stary Cmentarz w Ostrowie Wielkopolskim|Stary Cmentarz]] będący najstarszymjednym czynnymz cmentarzemnajstarszych katolickimczynnych cmentarzy w Polsce, starszym od cmentarzy: [[Cmentarz Powązkowski|Powązkowskiego]] w Warszawie i [[Cmentarz Rakowicki|Rakowickiego]] w Krakowie

[[Grafika:Ostrowpiaski3.jpg|thumb|right|Park Kultury i Wypoczynku Piaski-Szczygliczka]]Miasto bogate w zieleń (I. Dorocińska-Kwiatek, J. Kwiatek, ''100 tras po Polsce'', wyd. ''Muza'' [[2002]]). Tereny zielone (lasy, parki, skwery, zieleń uliczna) stanowią ok. 10% powierzchni miasta. Lasy zajmują 358,7 ha (2004). Jeden z terenów leśnych (Las Piaski) został zagospodarowany w latach 70. na [[Piaski-Szczygliczka|Park Kultury i Wypoczynku Piaski-Szczygliczka]]. W latach 90. stracił na znaczeniu, rozpoczęto prace nadobecnie jegojest rewaloryzacjąrewaloryzowany. Parki i skwery zajmują 30,3 ha, zieleń uliczna 33,8 ha (2004). Większość parków została zrewaloryzowana w ciągu ostatnich kilkunastu lat. W latach 90. opracowana została koncepcja nowego Parku Sześćsetlecia Ostrowa. Miałby on liczyć ok. 25 ha powierzchni, z czego ok. 10 ha to istniejący obecnie teren leśny (tzw. Kozi Borek).

OstrówW należy do najważniejszych punktów na kulturalnej mapie Wielkopolski.Ostrowie Odbywaodbywają się tuimprezy wiele imprezkulturalne o zasięgu regionalnym, krajowym, a także międzynarodowym., Sąspośród których należy towymienić m.in.:

*Jimiway Blues Festiwal,.

Spośród różnorodnych instytucji-kreatorów kulturykulturalnych największe znaczenie mają trzy: Kino Komeda – Centrum Kultury Komeda, Centrum Ostrów (amatorska scena dramatyczna, scena impresaryjna i kinowa, scena klubowa, Restauracja Literacka, Galeria Na Dole, Miejska Biblioteka Publiczna im. [[Stefan Rowiński|Rowińskiego]]) oraz Powiatowa Galeria Sztuki Współczesnej. Oprócz instytucji znaczącą rolę animatorską odgrywają stowarzyszenia kulturalne (chopinowskie, śpiewacze – miasto posiada bogate tradycje chóralne, teatry amatorskie i in.). Uzupełnieniem oferty kulturalnej miasta są muzea, m.in. [[Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego|Miasta Ostrowa]], [[Muzeum Garnizonu Ostrowskiego|Garnizonu Ostrowskiego]], [[Skansen Pszczelarski w Ostrowie Wielkopolskim|Skansen Pszczelarski]].

Ośrodek szkolnictwa średniego, zawodowego i wyższego. Wg danych statystycznych (2002, dla ostrowian powyżej 19 roku życia) wykształcenie wyższe posiada 13% mieszkańców, średnie, średnie zawodowe i policealne 46%, zasadnicze zawodowe 26%, a podstawowe 14%.

WLiczne mieściehale znajdujesportowe sięo wieleniewielkiej hal sportowych, jednak mają one zazwyczaj niewielką ilośćilości miejsc (jedna hala widowiskowo-sportowa), spośród dwóch dostępnych [[stadion|stadionów]] duże trybuny posiada jeden (Miejski z torem żużlowym, rozbudowywany do pojemności 15 000 widzów). Sporty o charakterze niemasowym można uprawiać na: