Sojuz TMA-09M

Sojuz TMA-09M
	Dane misji
Indeks COSPAR	2013-025A
Zaangażowani	Rosja
	Pojazd
Statek kosmiczny	Sojuz TMA-M
Masa pojazdu	ok. 7200 kg
Rakieta nośna	Sojuz-FG
	Załoga
	; od lewej: F. Jurczichin, K. Nyberg i L. Parmitano
Dowódca	Fiodor Jurczichin
	Start
Miejsce startu	Bajkonur
Początek misji	28 maja 2013, 20:31:24 UTC
	Misja na Międzynarodową Stację Kosmiczną
Pobyt na ISS	od 29 maja 2013 02:10 UTC; do 10 listopada 2013 23:26 UTC
	Lądowanie
Miejsce lądowania	Kazachstan
Lądowanie	11 listopada 2013, 02:48:10 UTC
Czas trwania misji	166 dni, 6 godz., 16 min, 46 s
	Program Sojuz
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sojuz TMA-09M – załogowa misja statku Sojuz do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Start odbył się 28 maja, a połączenie z ISS 29 maja 2013 r. po podejściu szybką sześciogodzinną ścieżką^[1]^[2]. Lądowanie nastąpiło 11 listopada 2013 r.^[3]. Międzynarodowa załoga wchodziła w skład 36. i 37. Ekspedycji ISS.

Załoga przywiozła na Ziemię znicz olimpijski Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2014 w Soczi, który cztery dni wcześniej zabrała na ISS załoga Sojuza TMA-11M, by 9 listopada 2013 r. wzięli go ze sobą w otwarty kosmos dwaj rosyjscy astronauci podczas prac na zewnątrz stacji.

Załoga edytuj

Podstawowa edytuj

Fiodor Jurczichin (4) – dowódca (Rosja)
Luca Parmitano (1) – inżynier pokładowy (Włochy, ESA)
Karen Nyberg (2) – inżynier pokładowy (USA)

Rezerwowa edytuj

Michaił Tiurin (3) – dowódca (Rosja)
Koichi Wakata (4) – inżynier pokładowy (Japonia)
Richard Mastracchio (4) – inżynier pokładowy (USA)

Awaria skafandra kosmicznego (16 lipca 2013 r.) edytuj

16 lipca 2013 r. o godz. 11:57 UTC rozpoczął się 23. spacer kosmiczny w ramach programu ISS (EVA-23). Wzięli w niej udział astronauci Christopher Cassidy (z załogi Sojuza TMA-08M) i Luca Parmitano, którzy wyszli w skafandrach typu EMU ze śluzy powietrznej Quest. Zadaniami astronautów było: dokończenie instalacji okablowania energetycznego na Z1 oraz na module Zarja, poprowadzenie kabla ethernetowego dla przyszłego modułu Nauka, dokończenie montażu RGB, wymiana kamery na P1 i japońskim module Kibō oraz zdjęcie izolacji MLI z S1.

EVA miała zakończyć się planowo o 18:12 UTC i trwać 6 godzin i 15 minut. Jednak po zakończeniu pierwszego zadania, o 12:42 Parmitano zgłosił, że w jego hełmie pojawiła się woda. Przybywało jej z każdą chwilą i o 12:54 zaprzestano dalszych prac. O 13:06 zapadła decyzja o przerwaniu EVA. O 13:12 do śluzy powrócił Parmitano, zaś o 13:21 Cassidy, o 13:26 zamknięto właz. W tym momencie ilość wody w hełmie uniemożliwiała już astronaucie podgląd przełączników i komunikację głosową. O 13:29 rozpoczęto napełnianie śluzy powietrzem, o 13:37 otwarto właz wewnętrzny i po wyciągnięciu ze śluzy Parmitano zdjęto mu hełm. Astronauta nie doznał żadnych obrażeń. EVA trwała oficjalnie 1 godzinę i 32 minuty.

Skafander EMU nr 3011 ma długą historię, po raz pierwszy był w kosmosie w roku 1996 (misja STS-79), po raz pierwszy był wykorzystany 30 maja 1997 r. (misja STS-96), następnie był na ISS w roku 2001 i 2002-2005 oraz 2008-2009, ostatnio trafił na orbitę w maju 2010 roku w misji STS-132. Odbył on 14 lotów kosmicznych, w tym 18 razy był używany w czasie spacerów kosmicznych z wahadłowca oraz ze stacji.^[4]

Galeria edytuj

Załoga podczas treningu (19 września 2012 r.)
Rakieta ze statkiem w drodze na wyrzutnię (26 maja 2013 r.)
Start (28 maja 2013 r.)
Statek podczas relokacji z modułu Rasswiet (MRM 1) do modułu Zwiezda (1 listopada 2013 r.)
Odłączenie od modułu Zwiezda (10 listopada 2013 r.)
Podczas powrotu z ISS (10 listopada 2013 r.)
Tuż przed wylądowaniem (11 listopada 2013 r.)

Przypisy edytuj

↑ Krzysztof Kanawka: Sojuz TMA-09M zacumował do ISS. Kosmonauta.net, 2013-05-29. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-13)]. (pol.).
↑ Chris Bergin, Pete Harding: Soyuz TMA-09M docks to ISS following short cut rendezvous. NASAspaceflight.com, 2013-05-28. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-29)]. (ang.).
↑ Michał Moroz: Sojuz TMA-09M wylądował. Kosmonauta.net, 2013-11-11. [dostęp 2013-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
↑ Sojuz TMA-09M. Loty Kosmiczne. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).

Bibliografia edytuj

Loty kosmiczne

[1] Krzysztof Kanawka: Sojuz TMA-09M zacumował do ISS. Kosmonauta.net, 2013-05-29. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-13)]. (pol.).

[2] Chris Bergin, Pete Harding: Soyuz TMA-09M docks to ISS following short cut rendezvous. NASAspaceflight.com, 2013-05-28. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-29)]. (ang.).

[3] Michał Moroz: Sojuz TMA-09M wylądował. Kosmonauta.net, 2013-11-11. [dostęp 2013-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).

[4] Sojuz TMA-09M. Loty Kosmiczne. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]