Zamek Kazimierzowski w Opocznie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Budynek infobox
|nazwa = Zamek w Opocznie
|zabytek =
|zdjęcie = Opoczno (js).jpg
|opis zdjęcia = Zamek w Opocznie
|państwo = POL
|miejscowość = [[Opoczno]]
|adres = Plac Zamkowy 1, 26-300
|typ budynku = zrekonstruowany zamek
|styl architektoniczny = [[neorenesans]]
|architekt = Majewski
|inwestor = Kazimierz Wielki, starostwo powiatowe
|wysokość całkowita =
|wysokość do dachu =
|kondygnacje = 2
|powierzchnia użytkowa =
|rozpoczęcie budowy = 1 poł. [[XIV wiek]]u
|ukończenie budowy =
|przebudowy = 1874, 1976
|zniszczono = 1655, XIX wiek
|odbudowano = 1874
|pierwszy właściciel = Kazimierz Wielki
|kolejni właściciele = Zygmunt August, Zygmunt III Waza
|właściciel =
|kod mapy =
|stopniN = |minutN = |sekundN =
|stopniE = |minutE = |sekundE =
|opis miejsca =
|znak na mapie =
|commons =
|www = http://www.opoczno.pl/opoczno/_portal/1176974535462734c796dc8/Muzeum_Regionalne.html
}}
 
[[Plik:PL Opoczno castle.JPG|thumb|250px|[[Zamek w Opocznie]], zrekonstruowany w XIX wieku]]
'''Zamek w [[Opoczno|Opocznie]]''' powstał w południowo-zachodnim narożniku miasta lokacyjnego na miejscu, wzmiankowanej w 1365 roku, ''curii'' – dworu królewskiego. Według [[Jan z Czarnkowa|Janka z Czarnkowa]] inwestorem budowy był król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]]<ref>Jana z Czarnkowa Kronika polska 1333-1384 w: Monumenta Poloniae Historica ,t .II, Warszawa 1961,s.625.</ref>. Informację tę powtarza także [[Jan Długosz]]. Zamek został zbudowany prawdopodobnie razem z murami miejskimi i z nimi też został zespolony. Wiadomo, że miał kształt prostokąta a w zachodnim narożniku zamku znajdowała się wieża<ref>J.Widawski, Miejskie mury obronne w państwie polskim do początków XV w., Warszawa 1973, s.64-65.</ref>. W XVI wieku zamek wzmiankuje się jako uszkodzony, co być może było związane z wcześniejszym pożarem miasta. W dokumencie datowanym na 20 stycznia 1551 r. zamek wymieniony jest jako własność króla [[Zygmunt August|Zygmunta Augusta]]<ref>J.Wiśniewski, Dekanat opoczyński Radom 1913, s.4. Przekład łaciński S. Fudaleja, maszynopis w zbiorach
[[Plik:Opoczno (js).jpg|thumb|250px|[[Zamek w Opocznie]]]]
Muzeum Regionalnego w Opocznie</ref>. W 1599 roku po uzyskaniu zgody króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]] wykonano nową bramę miejską w murach obronnych przebijając otwór od strony zamku na zewnątrz, a poprzez dziedziniec poprowadzono ulicę. Oznacza to, że w tym okresie nie przywiązywano już dużej wagi do jego funkcji militarnej i był to w tym czasie raczej już obiekt o charakterze administracyjnym. W lustracji zamku z 1620 roku wymieniono pozbawioną schodów Wieżę Szlachecką oraz kilka pomieszczeń w tym mieszkanie [[burgrabia (urząd)|burgrabiego]] i [[Starosta grodowy|kancelarię grodzką]].
'''Zamek w [[Opoczno|Opocznie]]''' powstał w południowo-zachodnim narożniku miasta lokacyjnego na miejscu, wzmiankowanej w 1365 roku curii – dworu królewskiego. Według [[Jan z Czarnkowa|Janka z Czarnkowa]] inwestorem budowy był król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]]<ref>Jana z Czarnkowa Kronika polska 1333-1384 w: Monumenta Poloniae Historica ,t .II, Warszawa 1961,s.625.</ref>. Informację tę powtarza także [[Jan Długosz]]. Zamek został zbudowany prawdopodobnie razem z murami miejskimi i z nimi też został zespolony. Wiadomo, że miał kształt prostokąta a w zachodnim narożniku zamku znajdowała się wieża<ref>J.Widawski, Miejskie mury obronne w państwie polskim do początków XV w., Warszawa 1973, s.64-65.</ref>. W XVI wieku zamek wzmiankuje się jako uszkodzony, co być może było związane z wcześniejszym pożarem miasta. W dokumencie datowanym na 20 stycznia 1551 r. zamek wymieniony jest jako własność króla [[Zygmunt August|Zygmunta Augusta]]<ref>J.Wiśniewski, Dekanat opoczyński Radom 1913, s.4. Przekład łaciński S. Fudaleja, maszynopis w zbiorach
Zamek zniszczono w czasie [[Potop szwedzki|Potopu]] w 1655 roku, jednak nadal był później użytkowany. W XVIII wieku w wieży znajdowało się więzienie dla opoczyńskich mieszczan. Zabudowania zamkowe są jeszcze widoczne na planie miasta z 1820 roku, jednak rysunki z lat 1844-1846 wykonane przez Stanisława T. Chrząńskiego wskazują, że zamek był już wtedy ruiną.<ref>Ikonografia zabytków Kielecczyzny w malarstwie. Katalog wystawy, oprac. M.Rumin, Kielce 1975. Rysunek znajduje się w Gabinecie Rycin BUW, Albumy K. Stronczyńskiego.</ref>
Muzeum Regionalnego w Opocznie</ref>. W 1599 roku po uzyskaniu zgody króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]] wykonano nową bramę miejską w murach obronnych przebijając otwór od strony zamku na zewnątrz, a poprzez dziedziniec poprowadzono ulicę. Oznacza to, że w tym okresie nie przywiązywano już dużej wagi do jego funkcji militarnej i był to w tym czasie raczej już obiekt o charakterze administracyjnym. W lustracji zamku z 1620 roku wymieniono pozbawioną schodów Wieżę Szlachecką oraz kilka pomieszczeń w tym mieszkanie burgrabiego i kancelarię grodzką.
 
Zamek zniszczono w czasie [[Potop szwedzki|Potopu]] w 1655 roku. W XVIII wieku w wieży znajdowało się więzienie dla opoczyńskich mieszczan. Zabudowania zamkowe są jeszcze widoczne na planie miasta z 1820 roku, jednak rysunki z lat 1844-1846 wykonane przez Stanisława T. Chrząńskiego wskazują, że zamek był już wtedy ruiną.<ref>Ikonografia zabytków Kielecczyzny w malarstwie. Katalog wystawy, oprac. M.Rumin, Kielce 1975. Rysunek znajduje się w Gabinecie Rycin BUW, Albumy K. Stronczyńskiego.</ref>
Obecnie na miejscu prawdopodobnie całkowicie rozebranego zamku znajduje się budynek dla władz powiatowych zbudowany po 1874 roku, który przebudowano w 1927 roku pod kierunkiem architekta Majewskiego w stylu neorenesansowymrenesansu polskiego ozdabiając go [[attyka (architektura)|attykami]], historyzującym portalem[[portal]]em i herbem [[Odrowąż (herb szlachecki)|herbem Odrowąż]]. Obiekt w okresie II Rzeczpospolitej był siedzibą starostwa powiatowego, a od czasów II Wojny Światowej do lat 60. XX wieku mieścił się w nim oddział zakaźny szpitala miejskiego. W latach [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Niemcy wyburzyli część budynku starostwa rozbudowując drogę w kierunku [[Radom]]ia. Od 1976 roku rozpoczęto adaptację obiektu na Muzeum Regionalne pod kierunkiem architekta J. Mackiewicza<ref>Dokumentacja konserwatorska z przebiegu prac budowlano-konserwatorskich w okresie 01.1981-06.1986
oprac. E.Szelągowska, s.3</ref>.
 
Linia 14 ⟶ 47:
{{bibliografia start}}
* Zamki i dwory obronne województwa sandomierskiego w średniowieczu, Sławomir Wróblewski, Wydawnictwo GOLDRUK, Nowy Sącz 2006, s.86, ISBN 83-924034-5-2 ISBN 978-83-924034-5-6
* L.[[Leszek Kajzer]], J.Jan Salm, S.Stanisław Kołodziejski, "Leksykon zamków w Polsce", Wydawnictwo Arkady, 2001Warszawa 2010, ISBN 83-213-4158-6
* [http://www.zamkipolskie.com/opoczno/opoczno.html Zamek w Opocznie na stronie www.zamkipolskie.com]
{{bibliografia stop}}