Rajgród: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 54:
 
== Historia ==
Pierwsze ślady działalności ludzkiej w rejonie Rajgrodu pochodzą z około 9000 - 7000 roku p.n.e. Nad jeziorem [[Dręstwo (jezioro)|Dręstwo]] znaleziono szkielety ludzi kromaniońskich. W [[Średniowiecze|średniowieczu]] na wyspie, gdzie wznosiło się wzgórze, [[Jaćwingowie]] założyli warowny gród. Gródosadę Raj, byłktóra głównąbyła siedzibą plemienia jaćwieskiego - [[Zlincowie|Zlinców]]. StrzegłLeżała onona szlaku handlowegohandlowym wiodącegowiodącym z [[Mazowsze|Mazowsza]] w głąb ziem jaćwieskich. WzmiankiW o[[1360]] miejscowościroku pochodząkról już[[Kazimierz zIII Wielki|Kazimierz Wielki]] nakazał [[Xkasztelan]]owi wiek[[Wizna|wiskiemu]]u ibudowę pojawiająw sięRajgrodzie zarównozamku, wktóry źródłachprawdopodobnie polskichnie jakzostał iukończony ruskich,z apowodu potemzniszczenia krzyżackichgo w trakcie budowy przez najazd krzyżacki. GródPierwsza miałpewna prawdopodobniewzmianka dużeo znaczenieRajgrodzie pochodzi z 1429 roku z aktu sprzedaży przez Mikołaja z Rajgrodu dóbr w ziemi wiskiej jego bratu - Janowi. WielokrotnieNiedługo zdobywanyprzed 1445 rokiem w miejscu Rajgrodu założono gród i niszczonyutworzono byłz ponownieniego odbudowywany.ośrodek Okołohandlu drewnem, którego pierwszymi mieszkańcami byli bartnicy i rybacy z [[1290Goniądz]]a<ref>Szkice rokuz zostałdziejów zajętykolonizacji przezPodlasia księciai litewskiegoGrodzieńszczyzny od XIV do XVI wieku, Wyd. Uniw. W-M, Olsztyn 2002, s.41, ISBN 83-7299-186-3</ref>. Na mocy [[NarymuntPokój Glebmelneński|NarymuntaPokoju w Melnie]] w 1422 roku gród przeszedł z Mazowsza do Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1477 r. Rajgród wchodził w skład [[1360Ziemia bielska|Ziemi bielskiej]]. Około roku król1500 [[Kazimierzr. IIItereny Wielki|Kazimierzte Wielki]]Aleksander nakazałJagiellończyk nadał Michałowi Glińskiemu, a w 1509 król [[kasztelanZygmunt I Stary]]owi nadał dobra rajgrodzkie i goniądzkie wojewodzie [[WiznaMikołaj Radziwiłł|wiskiemuMikołajowi Radziwiłłowi]], budowęco stało się początkiem istnienia na tym terenie tzw. "państwa Radziwłłów". W 1519 roku erygowano w Rajgrodzie zamkuparafię, który prawdopodobnie niejednak zostałistniała ukończonyona już tutaj wcześniej. W 1529 roku z powoduinicjatywy zniszczeniakrólowej go[[Bona|Bony]] wzostał trakciewydany budowywyrok przezkrólewski najazd"uwalniający" krzyżackiszlachtę rajgrodzką i goniądzką spod władzy Radziwiłłów. NaPrawa mocymiejskie układuRajgród otrzymał w Melnie1568 roku od wojewodziny [[Anna Radziwiłłówna Kiszczyna|Anny z Radziwiłłów Kiszczyny]]. Po Unii lubelskiej w 14221569 roku gródwłączono przeszedłgo wraz z Mazowszacałym [[Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita)|Województwem podlaskim]] do WielkiegoKorony KsięstwaKrólestwa LitewskiegoPolskiego. W 1570 roku Anna Kiszczyna zapisała dobra rajgrodzkie i goniądzkie królowi [[Zygmunt August|Zygmuntowi Augustowi]], w związku z czym Rajgród stał się domenąmiastem Radziwiłłów.królewskim Nai początkusiedzibą XVIstarosty, wiekuktórym został Marcin Dulski. Około 1602 roku w zachodniej części wzgórza zamkowego wzniesiono "dwór wielki", w którym prawdopodobnie mieściła się siedziba i urząd starosty. i budynekBudynek ten istniał do około połowy XVII wieku., Jegoa pozostałościjego w postaci fundamentówfundamenty były widoczne jeszcze w końcu XIX wieku. Prawa miejskie Rajgród otrzymał w 1568 roku. W tymXVIII teżwieku rokujest zostałwzmiankowana zniszczony przez Tatarów. Po Unii lubelskiejszkoła w 1569 roku włączono go wraz z całym województwem podlaskim oficjalnie do KoronyRajgrodzie. W czasie [[Powstanie kościuszkowskie|Powstania kościuszkowskiego]] mieszczanie i okoliczna szlachta 10 lipca 1794 roku poniosła [[Bitwa pod Rajgrodem (1794)|porażkę w starciu z wojskami pruskimi]]. Po [[III Rozbiórrozbiór Polski|III Rozbiorzerozbiorze Polski]] miasto zagarnęło [[Królestwo Prus]] i włączyło do [[Prusy Nowowschodnie|Prus Nowowschodnich]], a po [[Pokój w Tylży|Traktacie w Tylży]] w 1807 roku objęła je Rosja i włączyła do [[Obwód białostocki (Rosja)|Obwodu białostockiego]]. W czasie [[Powstanie listopadowe|Powstania listopadowego]] w dniu 29 maja 1831 r. pod Rajgrodem odbyła się [[Bitwa pod Rajgrodem|zwycięska bitwa wojsk polskich]] pod dowództwem gen. [[Antoni Giełgud|Antoniego Giełguda]] z Rosjanami. W szarży ułanów poznańskich poległ mjr Franciszek Mycielski. W 1863 roku na Górze Rykowej pod Rajgrodem stracono powstańca Narzymskiego. W 1863 roku miasto utraciło prawa miejskie, które przywrócono w 1924 roku po odzyskaniu niepodległości. W 1937 roku rozpoczęto budowę nowej szkoły.
 
W Rajgrodzie urodził się [[Czesław Rydzewski]], polski duchowny katolicki, biskup.
 
{{Przypisy}}
 
== Zobacz też ==