Zamek w Dubnie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m szablon
Konarski (dyskusja | edycje)
źródła/przypisy
Linia 6:
 
=== Historia ===
Pod koniec XIV wieku król [[Władysław II Jagiełło]] podarował Dubno Teodorowi Daniłowiczowi, który od swojej głównej rezydencji przyjął nazwisko Ostrogski. Na początku XVI wieku Konstanty Ostrogski wybudował tu zamek, być może na miejscu wcześniejszego gródka. W 1577 roku w tym zamku przed Tatarami obronił się jego syn wojewoda kijowski Konstanty Wasyl Ostrogski. W rękach tego rodu Dubno pozostawało do śmierci jego przedstawiciela wojewody wołyńskiego Janusza Ostrogskiego. W 1617 roku na zamku przebywał królewicz Władysław IV Waza. Po śmieci Janusza w 1620 roku Dubno przeszło na własność jego zięcia Aleksandra Zasławskiego. Nowoczesna twierdza bastionowa typu nowowłoskiego powstała na początku XVII wieku i inicjatorami jej budowy był Janusz Ostrogski lub Aleksander Zasławski. Twierdza była jedną z najsilniejszych na Wołyniu. Dzięki temu nie potrafili jej zdobyć Kozacy w 1648 roku iwojska moskiewskie w 1660 roku. Późniejszymi właścicielami zamku były rody Lubomirskich, Sanguszków i ponownie Lubomirskich<ref>Tadeusz Polak "Zamki na Kresach: Białoruś, Litwa, Ukraina" wyd. Pagina, Warszawa 1997, ISBN 83-907506-0-0</ref>. W XIX wieku zamek przejęli zaborcy rosyjscy. W czasie I wojny światowej został uszkodzony. W latach 1932-1939 władze polskie odrestaurowały bramę oraz budynek mieszkalny. Po 1945 roku władze ZSRR umieściły na zamku koszary wojsk pancernych. Od 1991 roku ponownie udostępniono go do zwiedzania.
 
=== Architektura ===
Twierdza w Dubnie na planie trapezu została zbudowana wg założeń szkoły nowowłoskiej. Od strony miasta broniły jej dwa potężne [[bastion]]y z [[orylon]]ami, połączone kurtyną. Każdy bastion posiadał narożną, okrągłą kawalierę (wieżyczkę strzelniczą), którą nakryto kopułką. Bastiony i kurtyna w dolnych partiach murowane były z piaskowca, a w górnych z cegły. Wokół dziedzińca do obwodu obwarowań przylegały [[kazamaty]] dla załogi. W połowie kurtyny zachodniej znajduje się sklepiona kolebkowo brama z XVI wieku ozdobiona portalem z rustyką i trójkątnym przyczółkiem i kartuszem z herbami Ostrogskich, Zasławskich i Lubomirskich. Za bramą znajduje się sklepiony przejazd w piętrowym budynku z attyką. W budynku tym mieści się obecnie muzeum historyczne. Do bramy prowadził most zwodzony nad wypełnioną wodą fosą, którą wzmocniono od zewnętrznej strony kontrskarpą z kamienia. Z pozostałych stron twierdzę chroniły tylko mury obronne, ponieważ dodatkową ochroną były bagna i rozlewiska Ikwy<ref>Tadeusz Polak "Zamki na Kresach: Białoruś, Litwa, Ukraina" wyd. Pagina, Warszawa 1997, ISBN 83-907506-0-0</ref>.
 
Pomieszczenia mieszkalne znajdowały się w gmachu stojącym wzdłuż kurtyny północnej. Budynek ten został przebudowany przez Lubomirskich w latach 80. XVIII wieku prawdopodobnie wg projektu Henryka Ittara. Jest to dwupiętrowy budynek ze skarpami na planie prostokąta ze skromną dekoracją zewnętrzną. Dawniej w budynku znajdowały się dekoracje klasycystyczne prawdopodobnie projektu Dominika Merliniego. Do dzisiaj zachował się tylko fryz z tańczącymi nimfami w jadalni oraz herby w [[westybul]]u. Wzdłuż południowej kurtyny znajduje się niewielki pałacyk Karwackich z końca XVIII wieku.
 
W pobliżu twierdzy znajdował się park Pantalia założony w 1792 roku wg projektu ogrodnika Dionizego Miklera.
 
{{Przypisy}}
 
=== Bibliografia ===