Architektura renesansu w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Lukkor (dyskusja | edycje)
m int., wikizacja
Konarski (dyskusja | edycje)
ilustracja
Linia 1:
{{Architektura renesansu}}
[[Plik:Wawel Krakow June 2006 002.jpg|thumb|[[Zamek Królewski na Wawelu|Zamek Królewski na Wawelu - Dziedziniec]]]]
[[plik:Gdańsk_-_Ratusz_Głównego_Miasta_(by_Sfu).jpg|thumb|[[Ratusz Głównego Miasta w Gdańsku]]]]
[[Plik:Krakow-Sigismund Chapel, Wawel-Courtyard 02.jpgJPG|thumb|[[ZamekKaplica KrólewskiZygmuntowska na Wawelu|ZamekWawel Królewski- na Wawelu -Kaplica DziedziniecZygmuntowska]]]]
[[Plik:Wawel-kaplica1.jpg|thumb|[[Kaplica Zygmuntowska na Wawelu|Wawel - Kaplica Zygmuntowska]]]]
[[Plik:Krasiczyn castle 3.jpg|thumb|[[Zamek w Krasiczynie]]]]
[[Plik:Kraków - Sukiennice 1.jpg|thumb|[[Sukiennice w Krakowie|Kraków - Sukiennice]]]]
[[Plik:Church of bernardines Lviv.jpg|thumb|[[Kościół Bernardynów we Lwowie]]]]
[[Plik:Ratusz Poznań Woźna.jpg|thumb|[[Ratusz w Poznaniu]]]]
[[Plik:GdańskKazimierz ZielonaDolny Brama083.jpg|thumb|[[BramaKamienica Zielona|Brama Zielona - widok odCelejowska stronyw ZielonegoKazimierzu Mostu]]Dolnym]]
[[Plik:Kazimierz Dolny 03.jpg|thumb|[[Kazimierz Dolny|Kamienice braci Przybyłów: pod św. Mikołajem i pod św. Krzysztofem]]]]
[[Plik:KaplicaBoimow-Lwow.jpg|thumb|[[Kaplica Boimów|Kaplica Boimów we Lwowie]]]]
[[Plik:Gołąb domek loretański 2009.jpg|thumb|[[Domek loretański]] w [[Gołąb (powiat puławski)|Gołębiu]] ok. [[1640]]]]
[[Plik:Golden Gate in GdańskBaranow6.PNGjpg|thumb|[[Brama ZłotaZamek w Gdańsku|Złota Brama wBaranowie GdańskuSandomierskim]]]]
[[Plik:Zamek-niepolomice.jpg|thumb|[[Zamek Królewski w Niepołomicach|Zamek w Niepołomicach]]]]
[[Plik:Lithuania Birże Radziwiłł Castle.jpg|thumb|Pałac [[Radziwiłłowie|Radziwiłłów]] w [[Birże|Birżach]]]]
[[Plik:Baranow4.jpg|thumb|[[Zamek w Baranowie Sandomierskim]]]]
[[Plik:Zamosc 29.jpg|thumb|[[Katedra Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w Zamościu|Katedra w Zamościu]]]]
[[Plik:Black House in Market Square in Lviv.JPG|thumb|[[Czarna Kamienica we Lwowie]]]]
Na dwór [[Jagiellonowie|Jagiellonów]] pierwsze idee [[renesans]]u przeniknęły pod koniec [[XV wiek]]u. Już w [[1470]] r. osiedlił się w [[Kraków|Krakowie]] włoski humanista [[Filip Kallimach|Kallimach]] (Filippo Buonacorsi), który przebywał na królewskim dworze jako nauczyciel syna [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza Jagiellończyka]], [[Jan I Olbracht|Jana Olbrachta]]. Propagatorami humanizmu byli także polscy dyplomaci, którzy zetknęli się z nowymi prądami na europejskich dworach oraz młodzież studiująca na uniwersytetach w Italii. [[Zygmunt I Stary|Zygmunt I]] w latach [[1498]] - [[1501]] przebywał na węgierskim dworze swojego brata [[Władysław II Jagiellończyk|Władysława Jagiellończyka]], gdzie poznał nowe idee. Po objęciu tronu w Polsce ([[1506]]) Zygmunt I sprowadził z Włoch artystów. Wpływy włoskie stały się jeszcze bardziej widoczne po ślubie Zygmunta z [[Bona Sforza|Boną]]. Początkowo tradycje średniowiecza i nowe prądy współistniały ze sobą przenikając się nawzajem. Mecenat - przede wszystkim dworu oraz naśladujących króla magnatów, dostojników kościelnych i bogatych mieszczan, a także rozkwit państwa - to czynniki sprzyjające rozwojowi nauki i sztuki.
Linia 89 ⟶ 82:
*** [[kamienica Królewska we Lwowie|kamienica Królewska]] (nazywana także ''kamienicą Korniakta''), przebudowana przez Piotra Barbona i Pawła Rzymianina pod koniec [[XVI wiek|XVI w.]] z dwóch gotyckich kamienic na zamówienie Konstantego Korniakta. Elewacje i arkadowy dziedziniec utrzymane zostały w stylu renesansowym (parter pozostawiono jako gotycki a I piętro przebudowano w [[empire|stylu empire]]).
*** [[Czarna Kamienica we Lwowie|Czarna Kamienica]] (nazywana także ''kamienicą Anczowskiego'' lub ''kamienicą Kijowską''), o elewacji z płyt z ciemnego piaskowca o mocno sfazowanych krawędziach w tzw. diamenty, zwieńczona attyką.
 
== Galeria ==
<gallery>
[[Plik:Zamosc 29.jpg|thumb|[[Katedra Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w Zamościu|Katedra w Zamościu]]]]
Plik:Ormianska1.JPG|[[Kamienice Ormiańskie]] w Zamościu
[[Plik:Krasiczyn castle- baszta 3.jpg|thumb|[[Zamek w Krasiczynie]]]]
[[Plik:Lithuania Birże Radziwiłł Castle.jpg|thumb|Pałac [[Radziwiłłowie|Radziwiłłów]] w [[Birże|Birżach]]]]
[[Plik:Kazimierz Dolny 03.jpg|thumb|[[Kazimierz Dolny|Kamienice braci Przybyłów: pod św. Mikołajem i pod św. Krzysztofem]]]]
Plik:Kazimierz Dolny Muzeum Przyrodnicze P815 2009-09-04.jpg|Spichlerz w Kazimierzu Dolnym
Plik:Church, Kazimierz Dolny.JPG|Kościół w Kazimierzu Dolnym
[[Plik:Zamek-niepolomice.jpg|thumb|[[Zamek Królewski w Niepołomicach|Zamek w Niepołomicach]]]]
Plik:09872 Schloss Gładyszów in Szymbark nahe der DK28.jpg|Dwór w Szymbarku
Plik:Tarnów, centrum města, Rynek, budova radnice s věží.JPG|[[Ratusz w Tarnowie]]
Plik:Kamienica Orsettich.JPG|[[Muzeum Kamienica Orsettich w Jarosławiu]]
Plik:Pieskowa Skala 14.jpg|Dziedziniec zamku w Pieskowej Skale
Plik:Portal Gorkow Palac Poznan.jpg|[[Pałac Górków w Poznaniu]]
Plik:Lublin Kamienica Konopniców.jpg|[[Kamienica Konopniców]] na rynku w Lublinie
Plik:Lublin Dominikanie.jpg|Kościół Dominikanów w Lublinie
Plik:Gdańsk Zielona Brama.jpg|thumb|[[Brama Zielona|Brama Zielona - widok od strony Zielonego Mostu]]
[[plikPlik:Gdańsk_-_Ratusz_Głównego_Miasta_(by_Sfu).jpg|thumb|[[Ratusz Głównego Miasta w Gdańsku]]]]
Plik:Golden Gate in Gdańsk.PNG|[[Brama Złota w Gdańsku|Złota Brama w Gdańsku]]
Plik:Gdańsk Główne Miasto - ul. Piwna (Great Armoury).jpg|Wielka Zbrojownia w Gdańsku
Plik:Sandomierz Town Hall 20051004 1200.jpg|Ratusz w Sandomierzu
Plik:POL Warsaw Kamienica Baryczkow.JPG|[[Kamienica Baryczków w Warszawie]]
Plik:FrontOfKamienica.JPG|[[Kamienica Falkiewicza w Warszawie]]
Plik:KarmeliciLublin.jpg|[[Kościół św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Marii Panny w Lublinie|Kościół Karmelitów w Lublinie]]
Plik:Pabianice Zamek - MR02.jpg|Dwór w Pabianicach
Plik:Vilnius (Wilno) - Aušros vartai (Ostra Brama).JPG|[[Ostra Brama w Wilnie]]
Plik:St. Casimir's Chapel, Vilnius.JPG|[[Kaplica św. Kazimierza w katedrze wileńskiej]]
Plik:SuchaBeskidzka castle.jpg|[[Zamek w Suchej Beskidzkiej]]
Plik:Ksiaz-wlk2(js).jpg|Pałac w Książu Wielkim
</gallery>
 
== Literatura ==