Zbucz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
(usunięto opis zmian)
Konarski (dyskusja | edycje)
zmiana ilustracji - Zastąpiłem tablicę z nazwą wsi na krzyże przydrożne + szablon: potrzeba źródeł
Linia 1:
{{Wieś infobox
|nazwa = Zbucz<br />Збуч
|herb wsi =
|flaga wsi =
|herb artykuł =
|dopełniacz wsi =
|zdjęcie = Zbucz - RoadCrosses 01.jpg
|opis zdjęcia = DrogaPrzydrożne wjazdowakrzyże dowe wsi
|województwo = [[Województwo podlaskie|podlaskie]]
|powiat = [[Powiat hajnowski|hajnowski]]
Linia 25:
|www =
}}
'''Zbucz ([[język staroruski|starorus.]] ''Збуч''{{Fakt|data=2012-01}})''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo podlaskie|województwie podlaskim]], w [[powiat hajnowski|powiecie hajnowskim]], w [[gmina Czyże|gminie Czyże]].
 
[[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo białostockie|województwa białostockiego]].
 
[[Podlaszucy|Podlaszucka]]{{Fakt|data=2012-01}} wieś na terenie której planowana jest budowa [[Prawosławie|prawosławnej]] [[Cerkiew (budynek)|cerkwi]] upamiętniającej [[Męczennicy chełmscy i podlascy|Męczenników Ziemi Chełmskiej i Podlaskiej]] oraz [[Parafia Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Czyżach|Czyżowskich parafian]] zamordowanych zimą [[1946]] roku przez zbrojne podziemie<ref>[http://www.cerkiew.pl Serwis Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego]</ref>.
[[Plik:Zbucz - Crosses 01.jpg|thumb|left|300px|[[Krzyż prawosławny|Krzyże]] przydrożne w Zbuczu]]
 
== Zabytki ==
== Grodzisko i cmentarzysko ==
W pobliżu wsi znajduje się [[grodzisko (archeologia)|grodzisko]], które jest najstarszym obiektem tego typu w [[Międzyrzecze|międzyrzeczu]] górnej [[Narew|Narwi]] i środkowego [[Bug]]u. Daty dendrochronologiczne uzyskane z belek znajdujących się pod wałem wskazują, że grodzisko powstało pod koniec wieku IX, a ceramika znaleziona za fosą pochodziła z X lub XI wieku. Było to w tym czasie centrum lokalnej administracji plemiennej na tym obszarze. Grodzisko pierścieniowate ma około 90 metrów średnicy i otoczone jest wałami, których maksymalna wysokość dochodzi do 3,5 metra, zaś szerokość u podstawy waha się od 7 do 10 metrów. Gród prawdopodobnie pełnił także funkcję refugialną, w którym w razie najazdu chroniła się okoliczna ludność. W okresie późnośredniowiecznym w nasypie znajdował się cmentarz. Wał grodziska został zbudowany w bardzo kunsztowny sposób, który wskazuje na znaczne umiejętności budowniczych. Dowody zebrane podczas wykopalisk w 2004 i 2005 roku na terenie grodziska oraz na pobliskim cmentarzysku wskazują, że gród w Zbuczu, obok powstałych nieco później grodów w Klukowiczach i Zajączkach, należy wiązać z "mazowiecką" falą zasiedlenia tych terenów. Gród został zniszczony przed 1041 rokiem podczas zbrojnego podbijania tych terenów przez książąt kijowskich<ref name=autonazwa1>Krasnodębski D. Badania Instytutu Archeologii i Etnologii PAN na terenie woj. białostockiego (podlaskiego) w latach 1990-2005 [w:]Karwowska H., Andrzejewski A. Stan badań archeologicznych na pograniczu Polsko-Białoruskim od wczesnego średniowiecza po czasy nowożytne, Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Białystok 2006, s.66,74, ISBN 83-87026-70-0</ref>.
[[Plik:Zbucz - Hill fort Okopy 01.jpg|thumb|right|300px|Wał grodziska w Zbuczu]]
 
'''Grodzisko'''
W pobliżu znajduje się [[cmentarzysko]] z grobami o obstawach kamiennych i [[kurhan]]ami. Odnaleziono w nich krzyżyki, kabłączki, [[przęślik]]i, szklane ozdoby, noże, ceramikę – analogiczne do odnalezionych na cmentarzyskach w pobliskich wsiach [[Kuraszewo (gmina Czyże)|Kuraszewo]] i [[Rostołty]]. Cmentarz był użytkowany w podobnym okresie co gród<ref name=autonazwa1 />.
 
W pobliżu wsi znajduje się [[grodzisko (archeologia)|grodzisko]], które jest najstarszym obiektem tego typu w [[Międzyrzecze|międzyrzeczu]] górnej [[Narew|Narwi]] i środkowego [[Bug]]u. Daty dendrochronologiczne uzyskane z belek znajdujących się pod wałem wskazują, że grodzisko powstało pod koniec wieku IX, a ceramika znaleziona za fosą pochodziła z X lub XI wieku. Było to w tym czasie centrum lokalnej administracji plemiennej na tym obszarze. Grodzisko pierścieniowate ma około 90 metrów średnicy i otoczone jest wałami, których maksymalna wysokość dochodzi do 3,5 metra, zaś szerokość u podstawy waha się od 7 do 10 metrów. Gród prawdopodobnie pełnił także funkcję refugialną, w którym w razie najazdu chroniła się okoliczna ludność. W okresie późnośredniowiecznym w nasypie znajdował się cmentarz. Wał grodziska został zbudowany w bardzo kunsztowny sposób, który wskazuje na znaczne umiejętności budowniczych. Dowody zebrane podczas wykopalisk w 2004 i 2005 roku na terenie grodziska oraz na pobliskim cmentarzysku wskazują, że gród w Zbuczu, obok powstałych nieco później grodów w [[Klukowicze|Klukowiczach]] i [[Zajączki (województwo podlaskie)|Zajączkach]], należy wiązać z "mazowiecką" falą zasiedlenia tych terenów. Gród został zniszczony przed 1041 rokiem podczas zbrojnego podbijania tych terenów przez książąt kijowskich<ref name=autonazwa1>Krasnodębski D. Badania Instytutu Archeologii i Etnologii PAN na terenie woj. białostockiego (podlaskiego) w latach 1990-2005 [w:]Karwowska H., Andrzejewski A. Stan badań archeologicznych na pograniczu Polsko-Białoruskim od wczesnego średniowiecza po czasy nowożytne, Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Białystok 2006, s.66,74, ISBN 83-87026-70-0</ref>. Gród został zniszczony przed 1041 rokiem podczas zbrojnego podbijania tych terenów przez książąt kijowskich<ref name=autonazwa1 />.
 
'''Cmentarzysko wczesnośredniowieczne'''
 
W pobliżu grodziska znajduje się [[cmentarzysko]] z grobami o obstawach kamiennych i [[kurhan]]ami. Odnaleziono w nich krzyżyki, kabłączki, [[przęślik]]i, szklane ozdoby, noże, ceramikę – analogiczne do odnalezionych na cmentarzyskach w pobliskich wsiach [[Kuraszewo (gmina Czyże)|Kuraszewo]] i [[Rostołty]]. Cmentarz był użytkowany w podobnym okresie cojak gród<ref name=autonazwa1 />.
[[Plik:Zbucz - CrossesHill fort Okopy 01.jpg|thumb|left|300px|[[Krzyż prawosławny|Krzyże]]Wał przydrożnegrodziska w Zbuczu]]
 
== Zobacz też ==