Kazimierz IV Jagiellończyk: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat. |
→W późniejszych latach: źródła/przypisy, drobne merytoryczne |
||
Linia 124:
Na początku lat sześćdziesiątych XV wieku dyplomacja polska zaczęła starania o zapewnienie dla Władysława Jagiellończyka korony czeskiej. Przychylny husytom król czeski, [[Jerzy z Podiebradów]], naraził się papiestwu i pogłębił w państwie podział społeczeństwa. Kuria Rzymska nawoływała katolików do zbrojnego powstania i pozbawienia tronu króla-heretyka. Polska starała się pogodzić katolików i husytów i zdobyć ich poparcie w swoich dążeniach dynastycznych. Katolicy czescy zwrócili się do panującego na Węgrzech [[Maciej Korwin|Macieja Korwina]] z prośbą o opiekę, której udzielił, ogłaszając się 6 kwietnia 1468 roku ich obrońcą. Obawiając się jednak wojny z Polską, wystąpił do Kazimierza z propozycją przymierza, które miało przypieczętować dwa małżeństwa: Macieja Korwina z [[Jadwiga Jagiellonka (1457-1502)|Jadwigą Jagiellonką]] oraz syna cesarza [[Fryderyk III Habsburg|Fryderyka III Habsburskiego]] z [[Zofia Jagiellonka (1464-1512)|Zofią Jagiellonką]]. Kazimierz Jagiellończyk zwlekał z ostateczną decyzją. W tym czasie Korwin zajął [[Morawy]], następnie Śląsk i [[Łużyce]] i został przez katolików czeskich ogłoszony królem 3 maja 1469 roku. Dyplomacja polska na dworze czeskim próbowała wywrzeć nacisk na Jerzego z Podiebradów. W 1469 roku Jerzy przedstawił czeskiemu sejmowi projekt wyboru Władysława Jagiellończyka na następcę tronu. Szlachta czeska zgodziła się pod kilkoma warunkami, m.in. miał poślubić córkę Jerzego, Ludmiłę. Kazimierz IV Jagiellończyk dalej zwlekał z podjęciem ostatecznej decyzji, czekając na zgon Jerzego. W październiku 1469 roku na zjeździe w Piotrkowie król Kazimierz przyjął koronę ofiarowaną przez sejm praski królewiczowi Władysławowi. Po śmierci króla czeskiego 22 marca 1471 roku do korony czeskiej zgłosiło pretensje kilku kandydatów, m.in. Jagiellonowie, Maciej Korwin, [[Albrecht Odważny|Albrecht saski]]. Elekcja Władysława Jagiellończyka nastąpiła 27 maja 1471 roku na sejmie w [[Kutná Hora|Kutnej Horze]], po czym 21 sierpnia 1471 roku Władysław został koronowany na króla czeskiego przez biskupów polskich w katedrze św. Wita w Pradze<ref>K. Górski, ''Dyplomacja polska czasów Kazimierza Jagiellończyka'', Cz. 2, ''Lata konfliktów dyplomatycznych (1466-1492)'', [w:] M. Biskup, K. Górski, ''Kazimierz Jagiellończyk. Zbiór studiów o Polsce drugiej połowy XV wieku'', Warszawa 1987, ss. 234-237.</ref>.
Na początku lat siedemdziesiątych XV wieku Kazimierz IV przeprowadził nieudaną próbę osadzenia swego syna, [[święty Kazimierz|Kazimierza]], na tronie węgierskim<ref>P. Jasienica, ''Polska Jagiellonów'', Warszawa 1983, s. 208.</ref>, co spowodowało długotrwały konflikt z Maciejem Korwinem. Dyplomacja polska przy wsparciu prymasa Węgier Jana Viteza podżegała szlachtę do obalenia Korwina i poparcia młodego Kazimierza w jego dążeniach do objęcia korony świętego Stefana. Węgierskie stronnictwo propolskie głosiło pogląd o prawomocnym dziedziczeniu tronu przez syna Kazimierza IV, co spowodowało pogłębienie podziału w społeczeństwie i zniechęciło do Jagiellonów zwolenników wolnej elekcji. Z drugiej strony opozycja miała za złe Korwinowi samowolę i lekceważenia zagrożenia ze strony Turcji. W pierwszej połowie września 1471 roku 16 panów węgierskich ofiarowało koronę królewiczowi Kazimierzowi. W tej sytuacji 2 października 1471 roku wybuchła wojna polsko-węgierska. Trzynastoletni Kazimierz wyprawił się na Węgry na czele zaciężnych wojsk składających się, z racji niepopularności tej inicjatywy wśród polskiej szlachty, głównie z Niemców (wg Długosza Alemanicus exertisus). Wyprawa zakończyła się fiaskiem, ponieważ dotarła, przez Koszyce i Eger, jedynie do Nitry i jak się okazało Kazimierz nie cieszy się na Węgrzech taką popularnością jak twierdzili węgierscy magnaci. W związku z tym już w styczniu 1472 roku Kazimierz był z powrotem w Polsce. Kolejne układy z lat 1472-1474 nie doprowadziły do objęcia tronu węgierskiego przez młodszego Kazimierza. Jagiellończyk nie mógł dalej liczyć na pomoc Mołdawii, gdyż została ona zhołdowana przez Korwina. W związku z tym 21 lutego 1474 w Starej Wsi Spiskiej zawarto pokój między Polską i Węgrami. Niepowodzenie polityki węgierskiej skłoniło Kazimierza Jagiellończyka do wsparcia militarnego swojego syna króla czeskiego, Władysława Jagiellończyka, w wojnie o odzyskanie Śląska, Łużyc i Moraw, znajdującego się pod rządami Korwina. W czerwcu 1474 roku na sejmie w Piotrkowie uchwalono pospolite ruszenie i wyruszono na Śląsk. Wojska polskie, które pod dowództwem Jana Rytwiańskiego przekroczyły granicę 26 września 1474 roku
W okresie pokoju z Węgrami Kazimierz IV poświęcił się na uporządkowanie stosunków z [[Prusy Zakonne|Prusami]]. Kuria Rzymska w 1468 roku obsadziła wbrew woli króla polskiego [[Archidiecezja warmińska|biskupstwo warmińskie]] [[Mikołaj Tungen|Mikołajem Tungenem]], stronnikiem Zakonu. W ten sposób papiestwo dążyło do zmotywowania Kazimierza do wojny przeciwko husytom. Gdy zamiar Rzymu nie powiódł się, gdyż na tronie czeskim zasiadł jeden z Jagiellonów, papież odwołał Tungena z biskupstwa, przenosząc go na [[Archidiecezja szczecińsko-kamieńska|biskupstwo]] w [[Kamień Pomorski|Kamieniu Pomorskim]], jego miejsce miał zająć [[Andrzej Oporowski]], który uzyskał akceptację króla. Tungen nie pogodził się z utratą biskupstwa warmińskiego i nawiązał kontakty z Węgrami, które zadeklarowały mu pomóc w zachowaniu stanowiska. Korwin zapewnił poparcie dla swoich działań od strony nieprzychylnego Jagiellończykowi papieża (papiestwo czuło się zagrożone przez Turcję i nie chciało stracić sprzymierzeńca w Korwinie, Polskę zaś traktowało jako czynnik osłabiający Węgry w wojnach z Osmanami). W 1474 roku Maciej Korwin został uznany przez Zakon za zwierzchnika, a Mikołaj Tungen pozostał na biskupstwie warmińskim.
| |||