Dom Powstańca Śląskiego w Katowicach: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 35:
 
Gmach wybudowany został w latach 1936−1937 według projektu architekta Zbigniewa Rzepeckiego<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 33| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref> w stylu funkcjonalizmu<ref name="mega">{{cytuj stronę| url = http://bip.um.katowice.pl/dokumenty/2010/1/5/1262697057.pdf| tytuł = Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9)| data dostępu = 2011-06-11| autor = Urząd Miasta Katowice| język =pl | opublikowany = www.bip.um.katowice.pl}}</ref> z przeznaczeniem na siedzibę Związku Powstańców Śląskich. Prace budowlane rozpoczęto w dniu 9 lipca 1936 roku, a otworzono go po wykończeniu wnętrz w dniu 15 listopada 1938 roku<ref>Nowa powstańcza placówka kulturalna, „Powstaniec” 1938, nr 46, s. 15</ref><ref>K. Trocnowski, Dom Powstańca, „Powstaniec” 1937, nr 9 (z 1 maja 1937), s. 26-28</ref>. W siedmiokondygnacyjnym budynku<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.wiezowce.katowice.pl/historia.html| tytuł = Opowieść o katowickich wieżowcach| data dostępu = 2011-06-11| autor = Bartosz T. Wieliński}}</ref> znajdowały się sklepy, sale konferencyjne oraz [[Kino Zorza w Katowicach|Kino Zorza]] z 500 miejscami<ref>Uroczyste otwarcie kina „Zorza”, „Powstaniec” 1938, nr 47 (z 20 listopada 1938), s. 26</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 92| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>. W dniu 1 kwietnia 1939 roku otarta została w przyziemiu restauracja ''Piwnica Śląska'' z freskami przedstawiającymi "tydzień w Szombierkach"<ref>Wizyta w „Śląskiej Piwnicy”, „Powstaniec” 1939, nr 15, s. 28</ref>. Na drugim piętrze przygotowano sale na ekspozycje pamiątek powstańczych<ref>http://www.scdk.pl/new/index.php?option=com_content&view=article&id=652:dom-powstaca-lskiego-w-katowicach&catid=1:architektura-i-urbanistyka&Itemid=7</ref>. Gmach poświęcono w dniu 2 maja 1939 roku<ref>Okólnik nr 38, „Wiadomości Związkowe Związku Powstańców Śląskich”, R. 3, 1939, nr 2, s. 4</ref>.
 
W dniu 4 września 1939 roku Dom Powstańca był punktem zbrojnego oporu, którym dowodził powstaniec Stanisław Karkoszka<ref>http://www.dobroni.pl/rekonstrukcje,wrzesien-39-w-katowicach,3798</ref>. Polską obronę Wehrmacht złamał przy użyciu dział przeciwpancernych, a następnie obrońcy Domu Powstańca zostali wzięci przez Niemców do niewoli i rozstrzelani na podwórzu kamienicy przy ulicy Zamkowej w Katowicach<ref>Komunikat Oddziału IPN w Katowicach o umorzeniu 12 lipca 2005 roku śledztwa w sprawie zbrodni wojennych, popełnionych we wrześniu 1939 roku w Katowicach na polskich obrońcach miasta przez Wehrmacht oraz niemieckie formacje nieregularne (Freikorps)[http://www.ipn.gov.pl/portal/pl/245/113/Oddzial_IPN_w_Katowicach_informuje_o_umorzeniu_sledztwa_w_sprawie_zbrodni_wojenn.html].</ref>.
 
W [[2002]] kino zostało oficjalnie zamknięte. Dawna sala kinowa i zaplecze wynajmuje firma, która założyła w budynku ''Klub Muzyczny Wyższy Wymiar''. <br />
 
Na fasadzie budynku została umieszczona tablica upamiętniająca obrońców Katowic: powstańców śląskich i harcerzy<ref>Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: [http://www.katowice.uw.gov.pl/mp/katowice.html Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice] {{lang|pl}} www.katowice.uw.gov.pl [dostęp 2011-06-11]</ref>