Tulczyn: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
...
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 25:
 
== Historia ==
W miejscu Tulczyna położony był pierwotnie ruski gród [[Nesterwar]], zbudowany dla obrony przed najazdami [[Tatarzy|tatarskimi]]. W I1569 Rzeczpospolitejroku miastowłączony leżałodo wKorony WojewództwieKrólestwa brasławskimPolskiego. iLeżał wwtedy XVIWojewództwie wiekubrasławskim i była to [[Królewszczyzna]]. W [[1609]] roku [[Zygmunt III Waza]] nadał dobra tulczyńskie [[Walenty Aleksander Kalinowski|Walentemu Aleksandrowi Kalinowskiemu]]. W 1638 roku Adam Kalinowski wybudował w Tulczynie dla zakonu dominikanów drewniany kościół klasztor, którą w 1784 roku Szczęsny Potocki zastąpił murowanym. Po Kalinowskich właścicielami byli [[Czetwertyńscy]], w czasach których Kozacy Ostapa Pawluka zdobyli zamek i wymordowali mieszkańców miasta. W 1726 roku właścicielem stał się Franciszek Salezy Potocki, który w 1757 roku rozpoczął tu budowę ogromnego pałacu. Jego syn Stanisław Szczęsny, opuścił [[PotoccyKrystynopol]] i przeniósł siedzibę swojej linii Potockich do Tulczyna. Po [[II rozbiór Polski|II rozbiorze Polski]] w [[1793]] roku, włączony do [[Imperium Rosyjskie]]go. W [[lata 20. XIX wieku|latach 20. XIX wieku]] Tulczyn był jednym z miejsc spotkań [[dekabryści|dekabrystów]]. Po Powstaniu listopadowym, władze rosyjskiego wypędziły dominikanów i w 1833 roku zamieniły ich kościół na cerkiew. Potoccy Tulczyn posiadali do [[1869]] roku, wg innych źródeł co najmniej do [[1878]] r., w którym umiera [[Mieczysław Potocki (magnat)|Mieczysław Potocki]], ponieważ jakoby dopiero jego syn Mikołaj wyprzedaje resztę majątku na Ukrainie. Przed zamienionym w czasach carskich na prawosławną cerkiew kościołem dominikanów ustawiono pomnik konny [[Aleksandr Suworow|Aleksandra Suworowa]].
 
W [[1919]], na fali [[Pogromy Żydów na Ukrainie (1918-1920)|pogromów antyżydowskich]], siły ukraińskie dokonały masakry żydowskiej ludności miasteczka, zabijając 520 osób<ref>{{cytuj książkę | autor=S. Spector, G. Wigoder | tytuł= The Encyclopedia of Jewish Life Before and During the Holocaust | url=http://books.google.pl/books?id=tumlOiOZvSUC&lpg=PA1157&pg=PA1340#v=onepage&q&f=false | strony=1340 | rok=2001 | opublikowany=New York University Press | isbn=0-8147-9378-9 | język=en | data dostępu=2013-01-16}} {{cytuj stronę | tytuł=The Ukraine Terror and the Jewish Peril | opublikowany=The Federation of Ukrainian Jews | url=http://ufdc.ufl.edu/AA00007151/00001 | rok=1921 | język=en | data dostępu=2013-01-17}}</ref>.
Linia 31:
== Pałac w Tulczynie ==
 
W [[lata 80. XVIII wieku|latach 80. XVIII wieku]] [[Stanisław Szczęsny Potocki|Szczęsny Potocki]] zbudował w Tulczynie, według projektu Lacroix, największy pałac magnacki [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]] – "kresowy Wersal", który stał się centrum jego kresowego latyfundium. Częściowo zachowany pałac jest przykładem polskiej [[architektura klasycystyczna|architektury klasycystycznej]] i charakterystycznego dla niej [[palladianizm|typu palladiańskiego]]. Podczas wizyty w Tulczynie w [[1787]] roku pałac podziwiał król [[Stanisław August Poniatowski]]. Park otaczający rezydencję nazywany był Chorosza. W pałacu było 100 sal, cenna biblioteka i bogata kolekcja obrazów i gobelinów. W [[1792]] roku stanowił główny ośrodek [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]. Od 1804 roku do końca życia w pałacu mieszkał [[Stanisław Trembecki]]. Po śmieci Stanisława Szczęsnego Potockiego w 1809 roku rozpoczął się upadek rezydencji, która znalazła się w ręku jego trzeciej żony Zofii z Glavanich Czelicze (Pięknej Bitynki), a potem jego syna Mieczysława. W 1869 roku pałac[[Mieczysław sprzedanoPotocki]] Rosjanom.sprzedał PałacTulczyn wswojej Tulczyniekrewnej zMarii rozległymiPotockiej, gruntamiżonie kupiłRosjanina jegoSergiusza rosyjskiStroganowa, kuzynktóry Sergiuszsprzedał Stroganow,go jednakPiotrowi wkrótceOldenburskiemu, przechodzia onten nasprzedał własnośćgo skarbupaństwu rosyjskiegorosyjskiemu. Od [[1892]] roku mieściło się w nim kasyno oficerskie. W 1928 roku spłonęło górne piętro pałacu.
 
== Zabytki ==