Stanisław Szczęsny Potocki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Schyłek życia i śmierć: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Życie i kariera: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 36:
 
Na początku 1798 r. w [[Kamieniec Podolski|Kamieńcu Podolskim]] sąd konsystorski ogłosił rozwód Stanisława z Józefiną, która zmarła w październiku. [[28 kwietnia]] Zofia Wittowa poślubiła Stanisława Szczęsnego Potockiego, w tym samym roku urodził się ich najstarszy syn [[Aleksander Potocki (1798-1868)|Aleksander]]. W [[1799]] Potoccy udali się w podróż poślubną, m.in. do [[Włochy|Włoch]], gdzie, jak podawała później Zofia, w wyniku gwałtu poczęty został [[Mieczysław Potocki (magnat)|Mieczysław]]. Pod koniec życia Szczęsnego małżeństwo przeżywało trudności z powodu romansu Zofii z pasierbem – [[Szczęsny Jerzy Potocki|Szczęsnym Jerzym]], domniemanym ojcem [[Bolesław Potocki|Bolesława]].
 
== Majątek ==
Po ojcu odziedziczył ogromną fortunę, którą uzupełnił o majątki po obu żonach Zofii Rzeczyckiej i Annie Elżbiecie Potockiej, a w końcu po stryju Stanisławie Potockim. Spowodowało to, że zwany był "małym królem na Rusi". Należały do niego klucze: Krystynopol, [[Tartaków]], [[Wielkie Oczy]], [[Waręż]], [[Witków (Ukraina)|Witków]], [[Łaszczów]], [[Perespa (obwód lwowski)|Perespa]], [[Stojanów]], Tulczyn, [[Humań]], Bracław, Mohylów, [[Braiłów]], Kosów, [[Strusów]], [[Chorostków]], [[Wyżgródek]] i inne. Według przybliżonych obliczeń posiadał 70 miast i kilkaset wsi, w których pracowało dla niego 400 tys. "dusz". Po I Rozbiorze, w 1781 roku Szczęsny Potocki oddał znajdujące się pod zaborem austriackim dobra położone w woj. bełskim (Krystynopol i okolice) ks. [[Adam Poniński|Adamowi Ponińskiemu]] jedynie pod warunkiem spłacenia ciążących na nim długów, a sam przeniósł się do Tulczyna na Podolu z włością humańską. Przyłączył potem do niej klucz [[Olhopol|olhopolski]], [[Daszów (obwód winnicki)|daszowski]], [[Niemirów (obwód winnicki)|niemirowski]] i łącznie posiadał 9 miast i 264 wsie. Leon Potocki z kolei oceniał majątek Szczęsnego na 24 miast i 347 wsi. Tadeusz Korzon twierdził, że posiadał półtora miliona hektarów i pracowało dla niego 130 tys. chłopów, a jego dochód roczny przekraczał 3 miliony złotych polskich.<ref>Roman Aftanazy "Dzieje Rezydencji na dawnych kresach Rzeczpospolitej" tom. 10, Wrocław 1996, s.428-429</ref>
 
== Życie i kariera ==