Po wybuchu wojny, w dniu 2 września 1939 roku lotnictwo polskie zbombardowało okolice dworca kolejowego. W dniu 5 października 1944 miało miejsce pierwsze bombardowanie miasta przez lotnictwo radzieckie, w wyniku którego spłonął budynek Urzędu Pracy. W styczniu [[1945]] roku 48 armia radziecka pod dowództwem generała lejtnanta Mikołaja Gusiewa łamiąc umocnienia niemieckie na południowym krańcu Nidzicy wdarła się do miasta, gdzie rozgorzały walki uliczne. [[21 stycznia]] [[1945]] roku zniszczoną w ponad trzech czwartych Nidzicę zajęły wojska radzieckie.
W dniu [[20 stycznia]] [[1945]] roku w trakcie [[Operacja wschodniopruska (1945)|Operacji wschodniopruskiej]], Nidzica została zdobyta przez radzieckie oddziały 10 korpusu pancernego [[5 Armia Pancerna Gwardii|5 armii pancernej gwardii]].
=== Nidzica w państwie polskim ===
W trakcie [[Operacja wschodniopruska (1945)|Operacji wschodniopruskiej]] Nidzica została zdobyta przez radzieckie oddziały 10 korpusu pancernego [[5 Armia Pancerna Gwardii|5 armii pancernej gwardii]] w dniu 20 stycznia [[1945]]. Nidzica była zniszczona w 75-80%, a pozostała jeszcze nieliczna niemieckojęzyczna ludność uległa wysiedleniu. Komendantura radziecka przekazała oficjalnie Nidzicę administracji polskiej w dniu 27 maja 1945 roku. W dniu 6 czerwca 1945 roku uruchomiono w mieście szkołę. W dniu 15 września 1945 roku otworzono pierwszą aptekę. W dniu 15 lutego 1946 roku zaczął działać Sąd Grodzki. W 1946 roku uruchomiono zakład produkcji mebli i młyn przemysłowy. W 1947 roku odbudowano zakład mleczarski. W 1947 roku w mieście mieszkało zaledwie 3433 osoby (39% stanu z 1939 roku). W kolejnych latach miasto zostało częściowo odbudowane. W 1948 roku przy ul. Kościuszki 2 powstała pierwsza po wojnie biblioteka publiczna. W 1949 roku oddano do użytku Dom Ludowy, w którym koncentrowało się później życie kulturalne miasta. W 1963 roku oddano do użytku nową przychodnię medyczną. W 1958 roku w Nidzicy powstała Wytwórnia Win i Miodów Pitnych. W 1958 roku podjęto decyzję o odbudowie zamku w Nidzicy, w którym w 1965 roku otworzono Dom Kultury i ognisko muzyczne. W 1965 roku uruchomiono w mieście technikum mechaniczne i zbudowano pomnik rycerza na zboczu zamkowym. Po 1966 roku powstały fabryki Izomat i Farum. W 1968 roku ze składek społecznych zbudowano na cmentarzu pomnik na grobie 11 polskich ułanów poległych w 1939 roku pod [[Janów|Janowem]]. W roku 1970 liczba ludności miasta osiągnęła około 9700 osób. Poprzez dobudowanie przeszklonego modernistycznego pawilonu, jedną z baszt adaptowano w 1974 roku na księgarnię "Dom Książki".
W [[2001]] połączenie kolejowe z Wielbarkiem zostało zlikwidowane.
