Konfederacja tarnogrodzka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (1) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q323256
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Geneza: drobne merytoryczne
Linia 3:
== Geneza ==
[[Plik:Cmentarz zadzumionych CP.jpg|thumb|[[Cmentarz Epidemiczny w Warszawie]], założony w wyniku epidemii dżumy w latach 1707-1713]]
W okresie kryzysu wschodniego (naw [[LitwaWielkie Księstwo Litewskie|LitwieWielkim Księstwie Litewskim]]) w 1710 do [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]] wprowadzono wojska [[Saksonia|saskie]], pod pretekstem zagrożenia tureckiego. Turcja sprzymierzona była ze Szwecją i wspierała roszczenia [[Karol XII|Karola XII]] i [[Stanisław Leszczyński|Stanisława Leszczyńskiego]], jednak w wyniku klęski zadanej jej w walce z Austrią i Wenecją, 22 kwietnia 1714 zawarto traktat pokojowy z Augustem II, zażegnując to zagrożenie.
 
Utrzymanie wojsk saskich spadło na [[szlachta|szlachtę]]<ref>M.J. Lech, ''Za króla sasa'', Książka i wiedza, Warszawa 1965, s. 18.</ref>. Specjalnie w tym celu powołano w stolicy komisariat generalny, który miał się zajmować pobieraniem [[kontrybucja|kontrybucji]] na utrzymanie tych wojsk, stosując metody przypominające okupacyjne metody wojsk szwedzkich sprzed paru lat. Proceder ten był jawnym złamaniem praw szlacheckich, gdyż nakładał nowe podatki bez zgody szlachty, tym bardziej, że przerzucając koszty utrzymania na Polskę, odciążono skarb saski.
Linia 11:
Wobec tych działań ze strony wojsk sojuszniczych szlachta zaczęła walkę zbrojną. Pierwsze wystąpiły województwa małopolskie. Mimo zaangażowania wojsk saskich w roku 1714 w działania wojenne konflikt zaczął się rozprzestrzeniać. Senatorowie odmówili królowi poparcia, a szlachta zawiązała konfederacje wojewódzkie.
 
Konfederaci, występując przeciw obecności wojsk saskich w Polsce, zwrócili się jednocześnie z prośbą o mediację do cesarzacara [[Piotr I Wielki|Piotra I]]. Tym sposobem [[Rosja]] stała się rzeczywistą protektorką Polski, zyskując sposobność ingerowania w sprawy wewnętrzne Rzeczypospolitej.
 
W latach 1709-1714 w kraju powoli wygasały walki pomiędzy zwolennikami Augusta II i Leszczyńskiego, a do kraju powoli powracali stronicy tego drugiego.