Donżon: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 3:
'''Donżon''' (fr. ''donjon'', ang. ''keep'') – wieża łącząca w sobie główne funkcje mieszkalne i obronne, przez co zamieszkiwana była w czasie pokoju. Często mylona z wieżą ostatecznej obrony typu [[Stołp]] (zwanej też ''Bergried''), która służyła jedynie funkcji militarnej. Istnieje także sporo form pośrednich między donżonami a typowymi stołpami, przy czym zazwyczaj dominują cechy jednego z tych obiektów. Donżon to zarazem wieża ostatecznej obrony jak i stałe, główne mieszkanie feudała. Z donżonu wykrystalizowały się dwa obiekty - prawie czysto obronny stołp/bergfried i prawie czysto mieszkalny pałac/dom.
Wieże mieszkalne typu ''donjon'' zaczęły najwcześniej powstawać w stylu romańskim we Francji w wieku X i XI (np. [[Langeais]] około 994 r., [[Fréteval]] z 1040 r., [[Loches]], [[Bressuire]], [[Beaugency]], [[Provins]], [[Arques-la-Bataille]], [[Caen]], [[Château Gaillard]]), a następnie po najeździe Normanów rozpowszechniły się w Anglii (gdzie określa się je jako ''Keep''). Jedną z najstarszych i najbardziej znanych wież tego typu w Anglii jest mieszkalna wieża [[Tower of London|Tower w Londynie]] z 1077 roku zbudowana na wzór francuskiego [[Rouen]]. Inne przykłady to [[Hedingham]], [[Rochester]] z 1128 r., [[
W Niemczech architektura tego typu rozwijała się później i jako przykład donżonu można wymienić [[Frauenburg]] z XIII w. i [[Trifels]] z XII w. Z okresu gotyku jako przykład donżonu można wymienić wieżę w [[Coucy-le-Château-Auffrique]] z 1225 r., [[Vincennes]] z 1360 r., w Hiszpanii [[Fuensaldaña]] i [[Medina del Campo]], w Portugalii wieżę w [[Beja]]. Na terenie Europy Środkowej przykładami są [[Zamek Kost]], wieża na zamku [[Karlštejn (zamek)|Karlštejn]] w Czechach, zamek w [[Nagyvázsony]] (Kinizsi-vár) na Węgrzech. Wieże tego typu były budowane tez na terenie łacińskich królestw na Bliskim Wschodzie w okresie Krucjat.
<gallery>
File:Conisbrough Castle.jpg|Conisbrough
File:Donjon Beaugency.jpg|Beaugency
File:Modèle du donjon du Château de Coucy.jpg|Model wnętrza donżonu w Coucy
</gallery>
== Patrz także ==
| |||