Bitwa pod Newlem: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 21:
'''Bitwa pod Newlem''' – starcie zbrojne, które miało miejsce [[19 sierpnia]] [[1562]] podczas [[wojna litewsko-rosyjska 1558-1570|wojny litewsko-rosyjskiej (1558–1570)]], będącej częścią ogólnoeuropejskich zmagań w ramach [[I wojna północna|pierwszej wojny północnej]] (1561–1570).
 
== Okoliczności ===
Kasztelan ciechanowski Stanisław Leśniowolski po odłączeniu się od wojsk hetmana Floriana Zebrzydowskiego ruszył w kierunku rosyjskiego Newla, pod którym rozbił obóz.
''„Leśniowolski maiąc o nich [Moskalach] wiadomość pewną / kazał w nocy ognie szeroko niecić / aby się tym więtsze woysko nieprzyiacielowi zdało: a położył się był [na noc] w mieyscu barzo dobrym y obronnym / tak iż wodę ze dwu stron miał około siebie.”<ref>Kronika Polska Marcina Bielskiego. Nowo Przez Ioach. Bielskiego syna iego wydana. Kraków 1597. s. 615.</ref>''
 
== Bitwa ==
Licząca 45 000 żołnierzy armia [[Rosja|rosyjska]] pod wodzą Kurbskiego zaatakowała rano umocniony obóz Polski pod Newlem zasypując go na wzór tatarski strzałami, lecz unikając walki wręcz. Dążyli do niej ciężej uzbrojeni żołnierze polscy, którzy przeprowadzili przez cały dzień liczne szarże rozbijając wojska moskiewskie. Oddziały polskie korzystały podczas ataków ze wsparcia lekkich działek.
 
''„Polacy zastanowiwszy [zatrzymawszy] się w błotnym / w ciasnym y z przyrodzenia obronnym mieyscu / y działa porządnie rozsadziwszy / stoczyli bitwę [...]”<ref>Maciej Stryjkowski, Ktora przedtym nigdy światła nie widziała. Kronika Polska Litewska, Żmodzka, y wszystkiey Rusi Kijowskiey, Moskiewskiey, Siwierskiey, Wołyńskiey, Podolskiey, Podgorskiey, Podlaskiey, etc. Y rozmaite przypadki woienne y domowe, Pruskich, Mazowieckich, Pomorskich y innych Królestwu Polskiemu y Wielkiemu Księstwu Litewskiemu przyległych, Według istotnego y gruntownego zniesienia pewnych dowodow z rozmaitych historykow y Autorow postronnych , y domowych, y Kijowskich, Moskiewskich, Sławańskich, Liflantskich, Pruskich starych, Dotęd ciemnochmurną nocą zakrytych Kronik, y Latopisczow Ruskich, Litewskich, y Dlugosza Oyca dzieiow Polskich z inszymi, z wielką pilnoscią y węzłowatą pracą (Osobliwie około Dzieiow Litewskich y Ruskich od żadnego przedtym niekuszonych) przez Macieia Osostewiciusa Striykowskiego dostatecznie napisana, złożona, y na pierwsze swiatło... Królewiec 1582. s. 770.</ref>''
 
Korzystne dla strony polskiej ukształtowanie terenu pozwoliło na pokonanie znacznie liczniejszego przeciwnika. W związku ze zbliżaniem się nowej 40 tys. armii moskiewskiej wojska polskie wycofały się o 10 km w kierunku Jezierzyszcz, jednak armia moskiewska w liczbie już 80 tys. ich już nie zaatakowała.
 
== Roty wojsk polskich biorących udział w bitwie ==
 
* [[Mikołaj Potocki]] (164 konie; w jej składzie było 22 towarzyszy)
* [[Stanisław Zamoyski (1519-1572)|Stanisław Zamoyski]] (200 koni; 25 towarzyszy)
* [[Jan Zborowski]] (140 koni; 12 towarzyszy)
* [[Zygmunt Zebrzydowski]] (160 koni; 19 towarzyszy)
* [[Jakub Secygniowski]] (150 koni; 28 towarzyszy)
* [[Mikołaj Wąsowicz]] z Bielejowie (130 koni; 16 towarzyszy)
* [[Stanisław Wąsowicz]] z Jabłonny (150 koni; 19 towarzyszy)
* [[Mikołaj Rej]] (140 koni; 15 towarzyszy)
* [[Krzysztof Tarnowski]] (160 koni; 20 towarzyszy)
* 300 żołnierzy zaciężnej piechoty polskiej pod Wojciechem Wierzchlejskim (zwanym też Wierzchlańskim)
* 150 kawalerzystów wojewody połockiego Stanisława Dowojny
* 200 Litwinów<ref>http://www.kresy.pl/kresopedia,historia,rzeczpospolita?zobacz/armia-polsko-litewska-w-bitwie-pod-newlem-1562#</ref>
 
{{Przypisy}}