Katedra Imienia Najświętszej Marii Panny w Mińsku: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne redakcyjne
Linia 86:
}}
[[Plik:Miensk._Менск_(N._Orda,_XIX).jpg|thumb|Wysoki Rynek, rys. [[Napoleon Orda|Napoleona Ordy]], XIX wiek]]
W 1656 roku do Mińska przybyli jezuici. Dla ich misji został przeznaczony wykupiony pałac z drewnianym kościółkiem w południowo-zachodniej części [[Górne Miasto|Górnego Rynku]]<ref>X. Y. Z. [W. Sułkowski], ''Kartka z dziejów kościoła katolickiego w Rosyi. Biskupstwo mińskie''. Kraków 1889, s. 55.</ref>. W latach 1700 roku kamień węgielny pod przyszłą świątynię został poświęcony przez Antoniego Brzostowskiego, ówczesnego superiora. Dnia 31 lipca 1709 roku, w święto patrona zakonu jezuitów [[Ignacy Loyola|Ignacego Loyoli]], kościół został poświęcony pod wezwaniem [[Dziewictwo Marii z Nazaretu|Najświętszej Maryi Panny]], [[Jezus Chrystus|Pana Jezusa]] i [[Barbara z Nikomedii|św. Barbary]]. Konsekracji dokonał biskup wileński [[Konstanty Kazimierz Brzostowski]] 16 marca 1710 roku w obecności przebywających wówczas w Mińsku generałów wojska rosyjskiego, walczącego w obronie praw do tronu [[August II Mocny|Augusta II]]: Szeremietiewa, Güntera Brussa, Göltza Wołkońskiego i innych. Do wykończenia świątyni przyczynili się Cieklewicz i Junkiewicz, jezuita Jakub Wołodkowicz, Franciszek Wołodkowicz, kanonik smoleński Mikołaj Przeradowski, sędzia grodzki miński Adam Swołyński, biskup wileński Konstanty Kazimierz Brzostowski, wojewoda miński Krzysztof Zawisza, rody Zawiszów, Bykowskich i Wołodkowiczów<ref>X. Y. Z. [W. Sułkowski], ''Kartka z dziejów kościoła katolickiego w Rosyi. Biskupstwo mińskie''. Kraków 1889, s. 56-57.</ref>. W 1731 roku dobudowano dwie barokowe wieże.
 
W 1773 roku nastąpiła kasata zakonu jezuickiego. Zakonnicy opuścili Mińsk i przenieśli się do [[Połock]]a w [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskim]]<ref>X. Y. Z. [W. Sułkowski], ''Kartka z dziejów kościoła katolickiego w Rosyi. Biskupstwo mińskie''. Kraków 1889, s. 59.</ref>, gdzie biskup [[Stanisław Bohusz Siestrzeńcewicz]] na polecenie [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] otworzył dla nich [[nowicjat]]<ref>A. Boudou, ''Stolica Święta a Rosja. Stosunki dyplomatyczne między niemi w XIX stuleciu'', T. 1, ''1814-1847'', Kraków 1928, s. 22-25.</ref>. Siedemnastu z nich pozostało w Mińsku w charakterze kapłanów świeckich i wykładowców w byłym [[Kolegium Jezuitów w Mińsku|kolegium jezuickim]]<ref>[http://www.jezuici.krakow.pl/cgi-bin/rjbo?b=enc&n=4276&q=0 ''Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995''], oprac. L. Grzebień. Kraków 1996. [dostęp: 2010-10-01].</ref>. Kościół zakonny przekształcono w parafialny. W 1797 roku świątynia pojezuicka ucierpiała na skutek pożaru. Uratowane obrazy i relikwie św. Felicjana przeniesiono do [[Kościół św. Wojciecha i klasztor Benedyktynek w Mińsku|klasztoru Benedyktynek]]<ref name="X.Y.Z.60">X. Y. Z. [W. Sułkowski], ''Kartka z dziejów kościoła katolickiego w Rosyi. Biskupstwo mińskie''. Kraków 1889, s. 60.</ref>.
 
29 lipca 1798 roku [[Nuncjusz apostolski|nuncjusz]] [[Laurentius Litta|Wawrzyniec Litta]] dekretem ''In omnes agri Dominici partes'' erygował [[Łacińska diecezja mińska 1798-1869|diecezję mińską]]. Kościół pojezuicki został wyznaczony na katedrę pod wezwaniem Imienia Marii<ref>''Uczrieżdienije Minskoj Jeparchii Ławrientij iz Markizow Litta i procz.'', w: ''Akty i Gramoty o ustrojstwie i uprawlenii rimsko-katoliczeskoj cerkwi w impierii rossijskoj i carstwie Polskom'', Pietierburg 1849, s. 96.</ref> i na nowo uposażony przez cara [[Paweł I Romanow|Pawła I]] [[ukaz]]em z 28 kwietnia 1798 roku<ref>''1798 g. Apriela 28. Imiennyj dannyj Sienatu. O bytii w Rossii dla ispowiedajuszczich Rimskuju wieru szesti Diocezijam, o sodierżanii Archijepiskopa, Jepiskopa i pri nich Suffraganow i Officiałow Gienieralnych: o pierienosie na appielaciju dieł iz Konsistorij, o zawisimosti czinow i dołżnostiej cerkownych, a także Sieminarij i szkoł ot Archijeriejew, o zaprieszczenii prinimat' ili pomieszczat' Inostrannych Duchownych, o imienowanii Archijepiskopa Mogilewskago Mitropolitom: o priebywanii jego i o nieimienii snoszenij s Inostrannymi ziemlami, biez dozwolenija Wierchownoj własti'', w: ''Akty i dokumienty otnosiaszczijesia k ustrojstwu i uprawleniju rimsko-katoliczeskoj cerkwi w Rossii'', T. 1, (1762-1825), Pietrograd 1915, s. 112.</ref>. Dzięki staraniom pierwszego [[Biskupi mińscy|biskupa mińskiego]], [[Jakub Ignacy Dederko|Jakuba Ignacego Dederko]], katedra została odbudowana. W 1800 roku w świątyni odbywały się nabożeństwa, rekonstrukcjaa zostałaremont ukończonazostał ukończony w 1803 roku<ref name="X.Y.Z.60"/>.
 
W 1869 w wyniku likwidacji biskupstwa w Mińsku, świątynię zdegradowano do siedziby parafii. W listopadzie 1917 roku, gdy [[diecezja mińska]] została reaktywowana, kościołowi pojezuickiemu przywrócono rangę katedry. W 1920 roku władze sowieckie aresztowały i zesłały biskupa [[Zygmunt Łoziński|Zygmunta Łozińskiego]], a w 1934 roku zamknęły katedrę. Do wybuchuczasu ataku Niemiec na Związek Radziecki w 1941 roku podczas [[II wojna światowa|drugiejII wojny światowej]] kościół wykorzystywany był jako garaż. W 1941 roku niemiecka administracja okupacyjna zwróciła go wiernym, jednak po wojnie, w 1947 roku władze sowieckie ponownie go zamknęły. W 1951 roku dokonano przebudowy, rozbierając wieże i zmieniając wygląd fasady – budynek przekształcono w siedzibę towarzystwa sportowego "Spartak", co nie przeszkodziło władzom wpisać go na listę dziedzictwa narodowego [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]].
 
Na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku na drugim piętrze budynku znów odbywały się nabożeństwa katolickie aż do całkowitego przekazania świątyni katolikom 15 grudnia 1993 roku. Rozpoczęły się wówczas prace restauracyjne, w trakcie których przywrócono pierwotny wygląd fasady, usunięto podziały wewnętrzne i odbudowano dwie wysokie wieże. 21 października 1997 roku uroczyście dokonano ponownego poświęcenia katedry.
 
== Uposażenie ==