Kuchnie Królewskie na Wawelu: Różnice pomiędzy wersjami

'''Kuchnie Królewskie''' – pierwotnie jednopiętrowy ceglany budynek na planie kwadratu zbudowany do 1518 roku pomiędzy Wieżą Lubranką a Rotundą św. Feliksa i Adaukta na [[Wawel|wzgórzu wawelskim]] w [[Kraków|Krakowie]]. Obecnie określa się tak zespół budynków na, połączonych ze sobą w 1806 roku i zkilkukrotnie budynkamipotem obokprzekształcanych. ZnajdowałyKuchnie znajdowały się wna zachód od zachodniejWieży częściLubranki przy [[Zamek Królewski na Wawelu|Zamku KrólewskiegoKrólewskim]], na południe od zachodniego skrzydła zamku.

Kuchnie królewskie wzniesiono w latach 1516–1517 przygotowując wesele [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]] z [[Bona Sforza|Boną Sforza]]. Jednopiętrowy ceglany budynek Kuchni miał na parterze 4 izby z wielkimi piecami kuchennymi, a na piętrze okapy pieców i mieszkania kucharzy. W pobliżu znajdowały się też mieszkanie podrzęczego wielkorządcy krakowskiego (tzw. "Podrządstwo") oraz mieszkanie klucznika (przy [[Brama Bartłomieja Berrecciego na Wawelu|bramie wjazdowej]]). W XVIII wieku powstała w pobliżu także jednopiętrowa [[Wozownia Królewska]]. W [[1806]] roku Austriacy zburzyli Podrządstwo i scalonoscalili ze sobą Kuchnie, Wozownię królewską i [[Rotunda Najświętszej Marii Panny na Wawelu|Rotundę Najświętszej Marii Panny]]), nadbudowując je o wspólne drugie piętro i przeznaczając całość na lazaret wojskowy. W połowie XIX wieku zbudowano dwupiętrową loggię od południa. W 1918 roku od strony dziedzińca arkadowego przekształcono elewacje Kuchni wg proj. Szyszko-Bohusza, która to forma przetrwała do dzisiaj. W czasie okupacji niemieckiej, przebudowano Kuchnie od strony dziedzińca zewnętrznego w latach 1940-1943 na biura generalnego gubernatora [[Hans Frank|Hansa Franka]]. Część z lat okupacji niemieckiej przebudowano w latach 2005-2007 wg projektu arch. dr [[Jan Wrana]], Piotra Stępnia i Marii Kowalczyk likwidując balkon na ryzalicie zachodnim, wysokie zachodnie i wschodnie okna w ryzalicie wschodnim, zmieniając tynk i jego fakturę.