Datowanie termoluminescencyjne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 1:
'''Metoda termoluminescencyjna, metoda TL''' – metoda określania wieku używana w [[archeologia|archeologii]] do datowania przede wszystkim ceramiki i cegieł w badaniach archeologicznych<ref>http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,363626,termoluminescencyjne-badanie-cegiel-zamku-krzyzackiego.html</ref> oraz do datowania osadów [[czwartorzęd]]owych w geologii.
 
== Metoda ==
Wprowadzono ją w latach '50 XX wieku, lecz bardziej precyzyjne metody pojawiły się w latach '70. Metoda opiera się na zjawisku powszechnej wśród niektórych minerałów (głównie kwarcu i skaleni) [[luminescencja|luminescencji]]. Natężenie stymulowanej termicznie luminescencji rośnie wraz z energią pochłoniętego promieniowania wzbudzającego. Energia wzbudzająca, której źródłem jest naturalne promieniowanie tła jest akumulowana. Czas t, w ciągu którego energia wzbudzenia promieniowania jest akumulowana, jest czasem, kiedy obiekt, a po termicznie wzbudzonym wyświeceniu, został wyzerowany, czyli nasza datą.
 
Linia 13 ⟶ 14:
 
W geologii używana jest do datowania ostatniej ekspozycji osadu na światło słoneczne lub transportu powodującego tzw. wyzerowanie próbki. Datowanie wykonuje się dla ziarn kwarcu najczęściej z przedziału 63-45 µm w utworach eolicznych lessach i piaskach wydmowych rzadziej w osadach fluwialnych. Założeniem metody jest określenie dawki geologicznej promieniowania kosmicznego i pierwiastków promieniotwórczych tła, pochłoniętej przez osad od jego ostatniego kontaktu ze światłem słonecznym i/lub epizodu transportu (Oczkowski 2001). Metoda ta jest coraz rzadziej stosowana w badaniach osadów czwartorzędowych. Powodem tego jest znaczny błąd metody sięgający 15% i zawężenie zastosowania w zasadzie tylko do osadów wulkanicznych (spełniających kryterium termicznego wyzerowania). Niektóre niedoskonałości datowania metodą termoluminescencji (TL) udało się wyeliminować dzięki zastosowaniu nowocześniejszej [[Datowanie metodą optyczną|metody optycznie stymulowanej luminescencji]] (OSL).
 
== Datowanie murów w praktyce ==
W laboratorium Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w 2008 roku przeprowadzono badania TL polegające na próbie określenia daty wypalenia cegieł wykorzystanych do budowy zamku w Malborku<ref>http://www.academia.edu/5837254/Using_the_TL_Single-Aliquot_Regenerative-Dose_Protocol_for_the_Verification_of_the_Chronology_of_the_Teutonic_Order_Castle_in_Malbork</ref>, a w 2014 roku badania cegieł z których zbudowano [[kościół św. Jakuba w Toruniu]]<ref>http://www.academia.edu/9668787/Luminescence_dating_of_bricks_from_the_gothic_Saint_James_Church_in_Toru%C5%84</ref>.
 
== Bibliografia ==