Trzcińsko-Zdrój: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Architektura: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Linki zewnętrzne: drobne merytoryczne
Linia 72:
 
== Historia ==
Początkiem dzisiejszego miasta była osada rybacka powstała we wczesnym średniowieczu na wyspie jeziora. Do końca XII wieku, podobnie jak sąsiednie osady i grody, podlegała ośrodkowi władzy kasztelańskiej w [[Cedynia|Cedyni]]. W 1248 roku, podczas wizytacji zakonu templariuszy w [[Rurka (powiat gryfiński)|Rurce]], biskup kamieński Wilhelm nadał przywilej zbierania dziesięciny od ludności wsi, określonej jako ''Sconenvlete''. Dzięki dogodnemu położeniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych z [[Wielkopolska|Wielkopolski]] do [[Szczecin]]a i z Pomorza do ziem wieleckich osada szybko się rozwijała. W połowie [[XIII wiek|XIII]] w. Trzcińsko i okolice weszły w skład [[Nowa Marchia|Nowej Marchii]], która oddzieliła Księstwo zachodniopomorskie od Polski. Po przybyciu rodziny Werbenów w drugiej połowie XIII wieku i otrzymaniu jako przywilejów m.in. jeziora i grodziska, rozpoczyna się przebudowa osady. Układ architektoniczny z tego czasu pozostał czytelny do dnia dzisiejszego. W centrum miasta został wybudowany kościół i dom kupiecki, który zaczął wkrótce pełnić funkcje ratusza, uważanego obecnie za jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych zabytków w Polsce. Data uzyskania praw miejskich nie jest dokładnie znana – pierwsza wzmianka o Trzcińsku jako mieście pojawiła się bowiem w [[1281]], gdy otrzymało prawa targowe. W 1296 roku miasto uczestniczyło w budowie domu handlowego w Baniach, pozostawiając sobie prawo do prowadzenia w nim wymiany i sprzedaży towarów. W XIV wieku miasto uzyskało prawo wywozu zboża, prowadzenia wolnego jarmarku oraz zwolnienie z opłat celnych w okresie Nowej Marchii. Miasto było także zwolnione od [[cło|ceł]] (na stałe od [[1356]]). W latach [[1402]]-[[1454]] miasto należało do [[zakon krzyżacki|Krzyżaków]]. W [[1433]] zostało zniszczone przez [[husytyzm|husytów]], a w [[1468]] przez książąt pomorskich. Około 1483 roku przystąpiono do rozbudowy systemów bramnych. W roku 1538 miasto zostało przejęte przez margrabiego [[Jan Hohenzollern (1513–1571)|Jana Kostrzyńskiego]], który wprowadził w mieście wiarę protestancką. Największą ruinę przyniosła miastu [[wojna trzydziestoletnia]] - wojska cesarskie zajęły miasto w 1627 roku, a później ograbili je w 1630 roku żołnierze szwedzcy Gustawa Adolfa. Ostatecznie w 1634 roku doszczętnie spaliły i zniszczyły Trzcińsko wojska [[Albrecht von Wallenstein|Wallensteina]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Trzcińsko - Zdrój - Historia miasta Trzcińsko-Zdrój|data dostępu=2017-04-26|opublikowany=www.trzcinsko-zdroj.pl|url=https://www.trzcinsko-zdroj.pl/strona/menu/44_historia_miasta}}</ref>. Dopiero w [[XVIII wiek|XVIII]] w. sytuacja ekonomiczna miasta zaczęła się poprawiać. Dalszą poprawę zaobserwowano w [[XIX wiek|XIX]] w. W roku 1870 zburzono zabytkową Bramę Strzeszowską. W [[1899]] Trzcińsko uzyskało połączenie kolejowe z [[Pyrzyce|Pyrzycami]] i [[Godków (województwo zachodniopomorskie)|Godkowem]].
[[Gród]] wraz z osadą rybacką powstał na wyspie jeziora już we wczesnym [[średniowiecze|średniowieczu]]. W [[1248]] występuje jeszcze jako [[wieś]], ale szybko rozwinął się w [[miasto]] dzięki dogodnemu położeniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych z [[Wielkopolska|Wielkopolski]] do [[Szczecin]]a i z Pomorza do ziem wieleckich. Data uzyskania praw miejskich nie jest dokładnie znana – pierwsza wzmianka o Trzcińsku jako mieście pojawiła się w [[1281]]. W połowie [[XIII wiek|XIII]] w. Trzcińsko i okolice weszły w skład [[Nowa Marchia|Nowej Marchii]]. W [[1281]] miasto otrzymało prawa targowe. Duża rolę odgrywał zwłaszcza handel [[zboża|zbożem]]. Było nawet zwolnione od [[cło|ceł]] (na stałe od [[1356]]).
 
W [[1895]] w okolicy odkryto pokłady [[Borowina (torf)|torfu borowinowego]], dzięki czemu Trzcińsko stało się miejscowością uzdrowiskową. Założono pierwsze kąpielisko a następnie zakład leczniczy. Do zakładu tego przyjeżdżali chorzy z całej północnej Europy, a miasto otrzymało tytuł ''Zdrój''.
W latach [[1402]]-[[1454]] miasto należało do [[zakon krzyżacki|Krzyżaków]]. W [[1433]] zostało zniszczone przez [[husytyzm|husytów]], a w [[1468]] przez książąt pomorskich. Około 1483 roku przystąpiono do rozbudowy systemów bramnych.
 
Do [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Trzcińsko było typowym miasteczkiem o funkcjach rolniczych. Połowę powierzchni miasta stanowiły pola uprawne. PodczasW wojnyczasie II Wojny światowej podczas walk w 1945 roku zniszczeniu uległo 20% zabudowy{{Fakt|data=2010-01}}.
Plagą miasta były pożary, a [[wojna trzydziestoletnia]] przyniosła kompletną ruinę. Dopiero w [[XVIII wiek|XVIII]] w. sytuacja ekonomiczna miasta zaczęła się poprawiać. Dalszą poprawę zaobserwowano w [[XIX wiek|XIX]] w.
 
W [[1899]] Trzcińsko uzyskało połączenie kolejowe z [[Pyrzyce|Pyrzycami]] i [[Godków (województwo zachodniopomorskie)|Godkowem]].
 
W [[1895]] w okolicy odkryto pokłady [[Borowina (torf)|torfu borowinowego]], dzięki czemu Trzcińsko stało się miejscowością uzdrowiskową.
 
Do [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Trzcińsko było typowym miasteczkiem o funkcjach rolniczych. Połowę powierzchni miasta stanowiły pola uprawne. Podczas wojny zniszczeniu uległo 20% zabudowy{{Fakt|data=2010-01}}.
Po wojnie uruchomiono [[młyn zbożowy|młyn]], [[tartak]], wybudowano [[szkoła (oświata)|szkołę]], [[biblioteka|bibliotekę]] i [[dom kultury]].
 
Linia 187 ⟶ 181:
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* Kuna Marcin, ''Mury miejskie Trzcińska-Zdroju'', [w:] [[Rocznik Chojeński]] 2013, t. V, s. 113-137.
* Voss, Georg, Hoppe, Willy, ''Bad Schönfließ'', [w:] Die Kunstdenkmäler der Provinz Brandenburg, Schriftleitung E. Blunck, Bd. VII, T. 1: Kreis Königsberg (Neumark), H. III: Die nördlichen Orte. Berlin 1927.
 
== Linki zewnętrzne ==