Zamek w Rawie Mazowieckiej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Konarski (dyskusja | edycje)
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 34:
 
== Historia ==
Według [[Kronika Janka z Czarnkowa|Kroniki Janka z Czarnkowa]] zamek w [[Rawa Mazowiecka|Rawie]] został zbudowany na polecenie księcia [[Siemowit III|Siemowita III]], a przypuszczalnie ukończył go jego syn [[Siemowit IV]][1]. Zadaniem tego największego powierzchniowo zamku mazowieckiego była obrona południowej części księstwa. Został ukończony pod koniec [[XIV wiek|XIV wieku]] i był punktem obronnym księstwa czerskiego, następnie płockiego, w latach [[1455]]–[[1462]] siedzibą samodzielnego [[Księstwo Rawskie|Księstwa Rawskiego]],. W 1462 roku Rawa została inkorporowana do Królestwa Polskiego, w związku z czym Katarzyna, córka [[Siemowit V|Siemowita V]], wdowa po Michale Zygmuntowiczu, na wyraźne żądanie króla Kazimierza Jagiellończyka w marcu 1462 r. opuściła Rawę. W tym samym roku powołano [[Województwo rawskie]] przynależne do [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]]. Po pożarze w [[1507]] zamek został odbudowany w latach 1517-1521 przy użyciu 76 tys. cegieł, 60 [[Kopa (liczba)|kop]] dachówek, 16 kop belek[2], a przy tym dodatkowo ufortyfikowany przeciw atakom artylerii. Przypuszczalnie podwyższono wtedy mury obwodowe i podwyższono do trzech kondygnacji mniejszy budynek południowo-wschodni. W 1562 roku sejm w Piotrkowie wyznaczył Rawę jako siedzibę Komisji Skarbowej dla Kwarcianego Wojska, w związku z czym na zamku przechowywano tzw. [[skarb rawski]] na potrzeby powołanego przez [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] [[Wojsko kwarciane|wojska kwarcianego]]. Zamek był też w tym okresie siedzibą starosty rawskiego, odbywały się na nim [[Sąd grodzki|sądy grodzkie]] i mieściły się archiwa. W 1601 r. w zamku rawskim uwięziono szwedzkiego generała [[Carl Carlsson Gyllenhielm|Carla Carlssona Gyllenhielma]], syna z nieprawego łoża księcia [[Karol IX Waza|Karola Sudermańskiego]] (który później został królem Szwecji jako Karol IX Waza). Gyllenhielm dowodził armią szwedzką, która w 1601 skapitulowała w [[Bitwa pod Kokenhausen|bitwie pod Kokenhausen]], stoczonej przeciwko wojskom polskim. Do czasu wymienienia za księcia [[Karol Korecki|Karola Koreckiego]] w 1613 przebywał w polskiej niewoli, gdzie przez sześć i pół roku chodził w kajdanach, które dziś wiszą w jego grobowcu w katedrze w [[Strängnäs]]<ref>Jarema Maciszewski, ''Karol Korecki [w] [[Polski Słownik Biograficzny]]'', Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1968, tom XIV/1, str.59.</ref>. W okresie [[Potop szwedzki|najazdu Szwedów]] na Polskę zamek został zdobyty w 1655 roku przez nieprzyjaciela, splądrowany i częściowo wysadzony w powietrze. W 1665 r. w zamku przebywał król [[Jan II Kazimierz Waza|Jan Kazimierz]], a pod miastem stacjonowały wierne mu oddziały podczas [[Rokosz Lubomirskiego|Rokoszu Lubomirskiego]]. W 1766 roku po pożarze miasta do odbudowy zamku przystąpił starosta Franciszek Lanckoroński, który odbudował most na rzece Rawce i wyremontował pomieszczenia we wschodniej części Domu Dużego. Ostatnim starostą był małoletni Maciej Lanckoroński, pozostający pod opieką matki Justyny. Zamek był zamieszkany do 1794 roku. Po rozbiorze Polski Prusacy rozebrali w latach 1795-1806 większość budowli, a z otrzymanych materiałów zbudowali lazaret i dom dla pruskiego komendanta. W [[1821]] Jan Ursyn Niemcewicz zanotował, że z zamku pozostała już tylko wieża główna. Przed 1830 rokiem L. Trausolt dokonał inwentaryzacji pomiarowej ruin. W 1859 roku piorun zdruzgotał ceglana hełm wieży powodując zawalenie sierpień. W latach 1954-58 zrekonstruowano górną część wieży głównej, fragment murów kurtynowych i odsłonięto zarys fundamentów.
 
== Architektura ==