Jan II Kazimierz Waza: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Znacznik: Anulowanie edycji |
→Panowanie: drobne redakcyjne |
||
Linia 146:
Na [[Ukraina (Naddnieprze)|Ukrainie Naddnieprzańskiej]], po śmierci Chmielnickiego w 1657 roku, zawarta została przez hetmana [[Iwan Wyhowski|Iwana Wyhowskiego]] i starszyznę kozacką [[Unia hadziacka|Unia Hadziacka]] 1658, która stanowiła [[Księstwo Ruskie]] jako trzeci człon w ramach Rzeczypospolitej i dawała [[prawosławie|prawosławiu]] równe prawa z [[Kościół łaciński|Kościołem rzymskokatolickim]]. Zaprzysiężona przez króla i zatwierdzona przez sejm w 1659 roku. Nie została jednak zrealizowana wobec inspirowanego przez [[Carstwo Rosyjskie|Moskwę]] powstania kozackiego, obalenia [[Iwan Wyhowski|Iwana Wyhowskiego]] i wznowienia wojny rosyjsko-polskiej w 1660 roku. Zaprawione w bojach ze Szwedami wojska [[Stefan Czarniecki|Stefana Czarnieckiego]] i [[hetman polny koronny|hetmana polnego koronnego]] [[Jerzy Sebastian Lubomirski|Jerzego Sebastiana Lubomirskiego]] wspierane przez ordę tatarską [[Mehmed IV Girej|Mehmeda Gireja]] wyparły Rosjan z terenów Rzeczypospolitej do linii [[Dniepr]]u. Potem wojna prowadzona była ze zmiennym szczęściem, w latach 1663–1664 Jan II Kazimierz Waza zorganizował nawet nową [[wojna polsko-rosyjska (1654–1667)#Wyprawa zadnieprzańska Jana Kazimierza 1663-1664|wyprawę moskiewską (wyprawa zadnieprzańska)]], jednakże nie przyniosła ona rezultatów.
Równocześnie w kraju rozgorzały spory, a od 1663 roku gorąca wojna domowa o elekcję po Janie II Kazimierzu Wazie, który zapowiedział swą [[abdykacja|abdykację]]. Bardzo czynne było stronnictwo francuskie królowej Ludwiki Marii Gonzagi finansowane przez [[władcy Francji|króla Francji]] [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]] i preferujące francuskiego kandydata na tron polski. Nieopłacane wojska zawiązały [[konfederacja żołnierska|konfederację wojskową]], popieraną przez hetmana Lubomirskiego. W 1664 Jan Kazimierz oskarżył Lubomirskiego o zdradę przed [[Sąd sejmowy (I Rzeczpospolita)|sądem sejmowym]]. Po wyroku skazującym go na [[banicja|banicję]] Lubomirski rozpoczął [[rokosz Lubomirskiego]]. Król wyruszył na czele wiernych mu oddziałów przeciwko banicie. Wojna domowa trwała kilka lat i zakończyła się [[ugoda w Łęgonicach|ugodą
Władca zmuszony został wyrzeczenia się swoich planów elekcji ''vivente rege''.
| |||