Mathias Rust: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m
styl; wycięte nieencyklopedyczne fragmenty "belestrystyki
Linia 11:
== Lot ==
[[Plik:Flugroute von Mathias Rust.svg|thumb|upright=1.4|Trasa przelotu Mathiasa Rusta]]
13 maja 1987 roku Rust, jako świeżo upieczonynowy członek hamburskiego aeroklubu wynajął niedużą, szkolno-treningową Cessnę F 172 P Skyhawk II (numer rejestracyjny D-ECJB) wyposażoną w dodatkowy zbiornik paliwa i wystartował z [[Port lotniczy Hamburg|lotniska Hamburg]]. Podczas międzylądowania w [[Uetersen]] ([[Szlezwik-Holsztyn]]) wymontował tylne siedzenia samolotu i ponownie wzbił się w powietrze. Obierał kurs na [[Wyspy Owcze]] położone na północ od [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Jako pilot-amator mógł latać tylko w dzień, więc w swojej podróży kilkakrotnie musiał zatrzymać się gdzieś na noc, zarówno dla odpoczynku, jak i dla zatankowania paliwa. Trasa jego przelotu wiodła następnie przez [[Islandia|Islandię]] ([[Keflavík]]), [[Norwegia|Norwegię]] ([[Bergen]]) i [[Finlandia|Finlandię]]. 25 maja wylądował na helsińskim [[Port lotniczy Helsinki-Malmi|lotnisku Malmi]].
 
Trzy dni później, 28 maja (w święto radzieckich wojsk ochrony pogranicza) Rust wystartował w dalszą drogę. Wieżę kontrolną w Helsinkach poinformował, że zamierza lecieć do [[Sztokholm]]u, ale wkrótce po przekazaniu tej wiadomości kierujeskierował maszynę na wschód, w stronę Leningradu (obecnie [[Petersburg|Sankt Petersburg]]) na ruchliwy most powietrzny między Helsinkami i Moskwą. Wkrótce potem wyłączawyłączył radio w samolocie i zrywazerwał łączność z kontrolą naziemną. W pobliżu miejscowości [[Sipoo]] (około 40 km na północny wschód od Helsinek) Cessna znikazniknęła z radaru fińskiej kontroli ruchu (prawdopodobnie wskutek obniżenia wysokości lotu). Kontrolerzy ruchu, podejrzewając, że maszyna uległa katastrofie, ogłaszająogłosili akcję ratunkową. W miejscu, w którym urwał się kontakt z Rustem, ratownicy odnajdująodnaleźli na powierzchni morza dużą plamę oleju, co mogłoby oznaczać, że samolot się rozbił. Próby odnalezienia jego szczątków nie przynosząprzyniosły jednak rezultatu. (Rust zostaniezostał później obciążony kosztami za tę akcję. Musiał zapłacić 100 tys. dolarów. Pochodzenia plamy olejowej nie udało się ustalić).
 
Tymczasem pilot cały i zdrowy lecileciał nad [[Zatoka Fińska|Zatoką Fińską]] i wkrótce przecinaprzeciął linię brzegową Morza Bałtyckiego., Jestznalazłszy się w przestrzeni powietrznej ZSRR. OmijaOminął Leningrad i obieraobrał kurs na południowy wschód do Moskwy. Linia kolejowa Leningrad-Moskwa służyposłużyła mu jako punkt orientacyjny. O godzinie 14.29 samolot Rusta pojawiapojawił się na ekranie radaru wojsk radzieckiej obrony powietrznej. Ponieważ próby nawiązania łączności radiowej z maszyną nie przynosząprzyniosły rezultatu, namiarowcy przydzielająprzydzielili intruzowi numer 8255 i ogłaszająogłosili alarm. W stan gotowości bojowej zostajązostały postawione trzy jednostki rakietowe. Przez pewien czas śledząśledziły one podejrzany obiekt, ale nie otrzymująotrzymały zezwolenia na jego zestrzelenie. Następnie w ślad za niezidentyfikowanym samolotem zostajązostały wysłane dwa [[Myśliwiec przechwytujący|myśliwce przechwytujące]] [[MiG]]. O godzinie 14.48, niedaleko miasta [[Gdow]], jeden z pilotów myśliwców lokalizujezlokalizował samolot podobny do [[Jak-12|Jaka-12]] i zwracazwrócił się do dowództwa z pytaniem, czy ma go zestrzelić. Rozkazu takiego nie otrzymujeotrzymał. Wkrótce potem w pobliżu miasteczka [[Stara Russa]] oba myśliwce tracąstraciły Cessnęcessnę z pola widzenia. Przypuszcza się{{doprecyzuj|kto?}}, że Rust mógł tam na krótko wylądować. Przemawiałby za tym fakt, że w drodze do Moskwy pilot przebrał się. Ponadto okres, jaki upłynął od chwili wtargnięcia w przestrzeń powietrzną ZSRR do lądowania samolotu w Moskwie, był zbyt długi, jak na prędkość, z którą początkowo leciał. Punkty OPK jeszcze kilkakrotnie namierzająnamierzyły maszynę Rusta, ale za każdym razem tracąutraciły z nią kontakt radarowy, prawdopodobnie z powodu niskiego pułapu lotu. Poza tym pilotowi sprzyjały jeszcze inne okoliczności – kilka dni wcześniej wprowadzono administracyjną reformę sił powietrznych ZSRR (struktury wojskowe zostały podzielone na kilka nowych jednostek, przydzielono im nowe zakresy działań). To spowodowało pewien chaos w centrum dowodzenia i trudności w ustaleniu zakresu odpowiedzialności za poszczególne strefy obrony kraju. Ponadto większość oficerów z pułku z okręgu [[Pskowa]], wyznaczonego do obrony odcinka wybrzeża nad Zatoką Fińską przebywała na manewrach, zaś pozostali na dyżurze młodzi, niedoświadczeni oficerowie kontroli ruchu powietrznego nie mogli samodzielnie podjąć decyzji o ewentualnym zestrzeleniu Rusta. Niemiec możemógł więc bez przeszkód lecieć dalej.
 
W pobliżu miasta [[Torżok]], odległego o mniej więcej 200 km od Moskwy Rust zostajezostał ponownie namierzony, jednak ponieważ poprzedniego dnia doszło tam do katastrofy lotniczej i wciąż prowadzona jestbyła akcja ratunkowa, naziemny punkt kontrolny uznajeuznał jednopłatową, nisko i wolno poruszającą się Cessnęcessnę za jeden z helikopterów, biorących w niej udział. Potem awionetka Niemca jestbyła namierzana jeszcze kilka razy, ale mylnie brana za krajowy samolot szkolny, który nie przestrzega przepisów. Do dziś pozostaje zagadką i przedmiotem spekulacji fakt, jak pilot-amator, lecący maszyną z zachodnioniemieckim numerem rejestracyjnym, nieznający języka rosyjskiego i niereagujący na polecenia punktów kontrolnych, tak głęboko mógł wedrzeć się w przestrzeń powietrzną Związku Radzieckiego. Po ponad pięciogodzinnym locie, około 18.15, Cessnacessna docieradotarła nad Moskwę i kieruje się w stronę [[Kreml moskiewski|Kremla]]. Na niebezpiecznie niskiej wysokości Rust wykonujewykonał trzy kręgi nad placem Czerwonym i Kremlem. Właśnie tam pilot mamiał zamiar wylądować, jednak ze względu na dużą liczbę ludzi na placu (około 300 osób – turystów i moskwian), decydujezdecydował się na lądowanie na moście „Bolszoj Moskorieckij”. I znów Rustowi dopisuje szczęście, bowiem poprzedniegoPoprzedniego dnia, w celu konserwacji zdjęto przewody elektryczne, biegnące wzdłuż mostu, a które uniemożliwiłyby lądowanie. Samolot po kilkudziesięciometrowym [[dobieg]]u, o 19.30 zatrzymujezatrzymał się u szczytu schodzącego ku [[Moskwa (rzeka)|rzece Moskwie]] placu pod nazwą [[Wasilewskij Spusk]], który służył wówczas za parking dla autokarów wycieczkowych. Miejsce to zlokalizowane jest tuż obok [[Cerkiew Wasyla Błogosławionego|cerkwi św. Bazylego]], niecałe 100 metrów od murów Kremla.
 
Tuż po wylądowaniu pilot został zatrzymany przez funkcjonariuszy [[KGB]]. Zapytany później w czasie przesłuchania o motyw, Rust oznajmił, że działał na rzecz „światowego pokoju” oraz dla „porozumienia między naszymi narodami”. Krótko przed procesem powiedział jeszcze: ''Gdybym otrzymał pozwolenie na mój lot do ZSRR, nie uzyskałbym takiego światowego oddźwięku, jaki uzyskałem. Ten rozgłos dla celu, jaki sobie postawiłem, osiągnąłem w pełni. I opłacało się dla niego tu przylecieć.''
Tuż po wylądowaniu biała awionetka z widoczną z daleka czarno-czerwono-żółtą flagą RFN i czarną literą D (''Deutschland'') zaczyna przyciągać uwagę ludzi. Przyglądają się jej również stojący w pobliżu zdumieni milicjanci. Nie interweniują. Nie wiedzą, co robić. Jeden z turystów, Amerykanin, podchodzi do pilota i pyta, skąd jest. Ten odpowiada uprzejmie po angielsku, że pochodzi z Hamburga, ale przyleciał z Helsinek, z pokojową misją. Któryś ze świadków wyciąga kartkę i prosi go o autograf. Potem zgłaszają się następni. Mathias Rust z uśmiechem rozdaje podpisy. Jednak całe to radosne poruszenie zostaje niebawem przerwane. Pojawiają się dwie czarne limuzyny z funkcjonariuszami [[KGB]] oraz ciężarówka, którą przywieziono płotki do ogrodzenia miejsca postoju samolotu. Flaga niemiecka i litera D szybko znikają pod warstwą farby. Funkcjonariusze odprowadzają młodego człowieka w czerwonym kombinezonie do jednej z limuzyn.
 
Zapytany później w czasie przesłuchania o motyw, Rust oznajmił, że działał na rzecz „światowego pokoju” oraz dla „porozumienia między naszymi narodami”. Krótko przed procesem powiedział jeszcze: Gdybym otrzymał pozwolenie na mój lot do ZSRR, nie uzyskałbym takiego światowego oddźwięku, jaki uzyskałem. Ten rozgłos dla celu, jaki sobie postawiłem, osiągnąłem w pełni. I opłacało się dla niego tu przylecieć.
 
== Konsekwencje lądowania ==
Nawet sam Mathias Rust nie spodziewał się rozmiarów zamieszania, jakie wywołał swoim wyczynem. Lądowanie młodego Niemca w Moskwie stało się sensacją na skalę światową. Dopatrywano się w nim nie tylko brawurowego wyczynu sportowego, ale również aktu politycznego. Należy bowiem pamiętać, że trwała zimna wojna i wyścig zbrojeń między Stanami Zjednoczonymi a ZSRR. Fakt, że „obiekt latający” z wrogiego Zachodu wtargnął na terytorium kraju, który był potęgą militarną, bez przeszkód pokonał 700 kilometrów i wylądował przed drzwiami siedziby najwyższych władz politycznych, był dla Kremla bolesnym policzkiem, a w oczach komentatorów spoza „żelaznej kurtyny” wręcz kompromitacją.
 
Zachodnie środki masowego przekazu wręcz upajały się nim, nie szczędząc drwin kierowanych pod adresem rządzących w ZSRR. Bo oto najbardziej na świecie „szczelne” supermocarstwo, wydające miliardy na najnowsze systemy obrony rakietowej, którego granice obwarowane były stacjami radarowymi mogącymi wychwycić najmniejszy obiekt i którego dywizjony myśliwców tylko czekały na to, by zestrzelić intruza, pozwoliło jednosilnikowemu sportowemu samolocikowi bez przeszkód przelecieć setki kilometrów i wylądować w centrum Moskwy. Ówczesny minister spraw zagranicznych RFN [[Hans-Dietrich Genscher]] w wywiadzie dla czołowej niemieckiej gazety bulwarowej powiedział, że na wieść o tym wydarzeniu o mało nie pękł ze śmiechu. Niektórzy komentatorzy porównywali Mathiasa Rusta do [[Manfred von Richthofen|Manfreda von Richthofena]], niemieckiego asa lotnictwa okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], którego Anglicy (wrogowie) w uznaniu zasług, nazwali „Czerwonym Baronem” i po zestrzeleniu wyprawili pogrzeb godny bohatera.