Petyhorcy: Różnice pomiędzy wersjami

'''Petyhorcy''', ''pietyhorcy'' ([[łac.]] ''pientho-horcensis''), ''czerkiesi'' – lekka odmiana husarii używana w XVI-XVIII wieku najczęściej w [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwie Litewskim]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Zbigniew Hundert |tytuł = Z. Hundert, Kilka uwag na temat chorągwi petyhorskich w wojskach Rzeczypospolitej w latach 1673–1683, [w:] W pancerzu przez wieki. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, red. Marcin Baranowski, Andrzej Gładysz, Andrzej Niewiński (seria Homo Militans, t. II), Oświęcim 2014, s. 136-149 |data dostępu = 2019-02-11 |url = https://www.academia.edu/8993500/Z._Hundert_Kilka_uwag_na_temat_chor%C4%85gwi_petyhorskich_w_wojskach_Rzeczypospolitej_w_latach_1673_1683_w_W_pancerzu_przez_wieki._Z_dziej%C3%B3w_wojskowo%C5%9Bci_polskiej_i_powszechnej_red._Marcin_Baranowski_Andrzej_G%C5%82adysz_Andrzej_Niewi%C5%84ski_seria_Homo_Militans_t._II_O%C5%9Bwi%C4%99cim_2014_s._136-149 |język = en}}</ref>. Był to rodzaj kawalerii pośredni między husarią a jazdą kozacką/[[Pancerni (I Rzeczpospolita)|jazdą pancerną]], o czym świadczy też wysokość żołdu<ref name=":0" />. Jazda petyhorska zaciągana była przede wszystkim w ramach wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego. Od lat 70. XVII  wieku wyraźnie dominowała wielkością wśród innych litewskich formacji kawaleryjskich<ref name=":0" />. Była drugą po husarii jazdą kopijniczą w Rzeczypospolitej, nieco się od niej różniącą<ref name=":0" />. Formacja wspierająca [[husaria|husarię]], często używana do oskrzydlania przełamanego przez husarię frontu przeciwnika, ale czasami także wspólnie z husarią pełniąca rolę przełamującą. W odróżnieniu od Wielkiego Księstwa, petyhorcy w Koronie nie byli formalnie zaciągani, ale przypuszczalnie wchodzili w skład chorągwi prywatnych<ref name=":0" />. W Wielkim Księstwie Litewskim petyhorcy byli najliczniejszym rodzajem kawalerii (w 1673 roku stanowili ponad połowa wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego)<ref name=":0" />. Uważa się, że posiadanie kopii odróżniało petyhorców od jazdy kozackiej (na Litwie) i pancernej (w Koronie)<ref>H. Wisner, ''Wojsko litewskie I połowy XVII wieku'', cz. 3, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 21 (1978), s.101</ref>. ▼