Islam III Girej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 42:
W latach 40. XVII wieku [[Władysław IV Waza|Władysław IV]] wraz z najbliższymi współpracownikami (kanclerz [[Jerzy Ossoliński]], hetman [[Stanisław Koniecpolski]]) planował wojnę Rzeczypospolitej przeciw [[Chanat Krymski|Chanatowi Krymskiemu]], której celem miała być likwidacja chanatu. W planowanej wojnie istotną rolę mieli odegrać [[Kozacy zaporoscy]] i [[Carstwo Moskiewskie|Carstwo Rosyjskie]], z którym Rzeczpospolita zawarła skierowany przeciw Chanatowi układ sojuszniczy. Fiasko planów wojennych króla w wyniku sprzeciwu [[sejm walny|sejmu]] 1646 roku było jedną z przyczyn wybuchu [[Powstanie Chmielnickiego|powstania kozackiego]] przeciw Rzeczypospolitej.
 
Ujawnienie przez [[Bohdan Chmielnicki|Bohdana Chmielnickiego]] chanowi Islamowi III Girejowi posiadanych dokumentów przygotowań do wojny było motywem poparcia przez chana [[powstanie Chmielnickiego|powstania Chmielnickiego]]. Było to trwające w latach 1648–1654 przymierze Chanatu z dotychczasowym śmiertelnym wrogiem – [[Kozacy zaporoscy|Kozaczyzną Zaporoską]], skierowane przeciw Rzeczypospolitej. Wojska [[Tatarzy krymscy|tatarskie]] pod wodzą Islama III wspierały [[powstanie Chmielnickiego|powstanie kozackie]], biorąc udział w [[obrona Zbaraża|oblężeniu Zbaraża]], [[bitwa pod Zborowem|bitwie pod Zborowem]] (1649), [[bitwa pod Beresteczkiem|bitwie pod Beresteczkiem]] (1651). Islam III był w 1649 mediatorem przy zawarciu [[ugoda zborowska|ugody zborowskiej]] pomiędzy Kozaczyzną a Rzecząpospolitą. Korzystnym rozstrzygnięciem dla Chanatu zakończyło się także zablokowanie wojsk polskich [[Bitwa pod Żwańcem|pod Żwańcem]] w grudniu 1653 roku. W 1654 po zawarciu w styczniu [[ugoda perejasławska|ugody w Perejasławiu]] i podporządkowaniu w jej konsekwencji [[Hetmanat]]u [[Carstwo Moskiewskie|carowi Rosji]], dokonałIslam odwróceniaIII sojuszy,Girej zgodził się w kwietniu zawrzeć w [[Bakczysaraj|Bachczyseraju]] ze [[Strażnik wielki|strażnikiem wielkim koronnym]] [[Mariusz Stanisław Jaskólski|Mariuszem Stanisławem Jaskólskim]] porozumienie i zmienić front sprzymierzając Chanat z Rzecząpospolitą przeciw Kozaczyźnie i Moskwie. W tym samym roku zmarł nagle (po 17 czerwca 1654), według tradycji otruty przez pochodzącą z Ukrainy nałożnicę.
 
Został pochowany na [[Cmentarz Chanów w Bachczysaraju|Cmentarzu Chanów w Bachczysaraju]]. Jego grób nie zachował się.