Zespół kościoła św. Jana Chrzciciela w Prandocinie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Architektura: meryt Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 69:
'''Zespół kościoła św. Jana Chrzciciela w Prandocinie''' – zespół zabytków znajdujący się w [[Prandocin (województwo małopolskie)|Prandocinie]], w [[Słomniki (gmina)|gminie Słomniki]], w [[powiat krakowski|powiecie krakowskim]], [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]].
Zespół zabytków – w skład którego wchodzi: kościół z początku XII wieku, dzwonnica oraz plebania – wpisany do [[Rejestr zabytków|rejestru zabytków]] [[Zabytek|nieruchomych]] województwa małopolskiego<ref name="zabytek">{{zabytek|małopolskie}}</ref>.
== Historia ==
Kościół w [[sztuka romańska|stylu romańskim]] wybudowany został w
W 1222 roku biskup krakowski Iwo Odrowąż przekazał patronat nad [[Prebenda|prebendami]] opactwu cystersów w Mogile<ref name=":0" />.
W 1235 roku podczas wyprawy księcia [[Konrad I mazowiecki|Konrada Mazowieckiego]] przeciwko księciu krakowskiemu [[Bolesław V Wstydliwy|Bolesławowi Wstydliwemu]] i jego opiekunowi księciu śląskiemu [[Henryk I Brodaty|Henrykowi Brodatemu]] kościół zamienił się w warownię obsadzoną przez wojska księcia.▼
▲W 1235 roku podczas wyprawy księcia [[Konrad I mazowiecki|Konrada Mazowieckiego]] przeciwko księciu krakowskiemu [[Bolesław V Wstydliwy|Bolesławowi Wstydliwemu]] i jego opiekunowi księciu śląskiemu [[Henryk I Brodaty|Henrykowi Brodatemu]] kościół
''...zamienił na warownię kościół św. Andrzeja pod zamkiem krakowskim, który jako nie zamknięty w obrębie murów miasta Krakowa uchodził wtedy jeszcze za podmiejski, także kościół w Prandocinie, kolegiatę w Skalbmierzu i klasztor jędrzejowski, a te cztery miejsca po umieszczeniu tam silnej załogi zaopatrzył w broń i żywność. Pierwszy to z pośród książąt, który poważywszy się sprofanować święte budowle i oddać je na cele wojenne, przekazał ten haniebny zwyczaj jako gorszący przykład dla następców...'' (Jan Długosz , Roczniki, księga szósta AD 1235){{odn|Strona szkoły}}.
== Architektura ==
Budynek murowany z [[Cios (architektura)|ciosów]] piaskowca, [[Orientowanie (architektura)|orientowany]], jednonawowy, kryty stropem, pierwotnie posiadał dwie [[Apsyda (architektura)|apsydy]]. Przy jednej ze ścian bocznych zachował się portal romański (częściowo zrekonstruowany). Pierwotnie wejście znajdowało się przez portal od południa<ref name=":0" />. W latach 1480–1490 w miejscu rozebranej apsydy ołtarzowej postawiono większe, gotyckie [[prezbiterium]] z cegły, zamknięte ścianą prostą dekorowaną [[Zendrówka|zendrówką]].
Wieżę ośmioboczną nad apsydą zachodnią (''[[:Plik:616160 małopolskie gm Słomniki Prandocin kościół 16 absyda.JPG|zobacz]]'')'' nadbudowano w związku z częściową [[Inkastelacja|inkastelacją]] budowli''{{odn|Krasnowolski|2013|s=236}}{{odn|Strona szkoły}}. Wieża, w której są dwie empory podparte kolumnami, nakryta jest [[Dach hełmowy|hełmem barokowym]]{{odn|Walaszczyk|1972|s=51}}. W XVIII wieku obniżono wieżę po zniszczeniu przez burzę<ref name=":0" />. W wieży zachowało się okienko strzelnicze.
== Wystrój i wyposażenie ==
| |||