Ił-114: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ)
zmiany, aktualizacja
Linia 1:
{{Dopracować|więcej przypisów}}
{{Samolot infobox
|nazwa = Ił-114
|grafika = Uzbekistan Airways Ilyushin Il-114 Dyubin.jpg
|podpis grafiki = Ił-114-100 linii [[Uzbekistan Airways]] w 2008r.
|państwo = {{państwo|SUN}}/{{państwo|RUS}}
|producent = [[Iljuszyn]]
Linia 10 ⟶ 11:
|załoga = 2
|data oblotu = [[29 marca]] [[1990]]
|lata produkcji = [[1993]]-[[2012]]1993–2012
|wycofany =
|egzemplarze = 1418
|liczba wypadków = 2
|liczba katastrof =
Linia 65 ⟶ 66:
|commons = Ilyushin Il-114
}}
[[Plik:Vyborg Ilyushin ll-114 new livery.jpg|małythumb|leworight|240px|Ił-114 w malowaniu linii [[Vyborg Airlines, 2007.]]]]
'''Ił-114''' ([[Język rosyjski|ros.]] '''Ил-114''') - [[silnik turbośmigłowy|turbośmigłowy]] rosyjski [[samolot pasażerski]], zaprojektowany w biurze konstrukcyjnym [[Iljuszyn]]a. Samolot został oblatany w 1990 roku. W 1993 roku wszedł do produkcji seryjnej<ref>[http://www.ilyushin.org/products/passenger/114300.html Пассажирский самолет региональных авиалиний Ил-114-300<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Do 2009 roku wybudowano jedynie 14 sztuk samolotów tego typu.
[[Plik:Ильюшин Ил-114 2063800205, Москва - Жуковский (Раменское) RP446.jpg|thumb|right|240px|Kokpit samolotu Ił-114]]
'''Ił-114''' ([[Język rosyjski|ros.]] '''Ил-114''') -– [[Rosja|rosyjski]] [[silnik turbośmigłowy|turbośmigłowy]] rosyjski [[samolot pasażerski]], zaprojektowany w biurze konstrukcyjnym [[Iljuszyn]]a. Samolot zostałZostał oblatany w 1990 roku., Wtrzy 1993lata rokupóźniej wszedł do produkcji seryjnej<ref>[http://www.ilyushin.org/products/passenger/114300.html Пассажирский самолет региональных авиалиний Ил-114-300<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Do 2009 roku wybudowano jedynie 14 sztuk samolotów tego typu.
 
ObecnieWyprodukowano pozałącznie Biurem18 Konstrukcyjnymegzemplarzy Iliuszynatego modelu<ref>[https://russianplanes.net/planelist/Ilushin/Il-114 Самолёты Ильюшин Ил-114 – Реестр], jedynymrussianplanes.net</ref>. użytkownikiemIły-114 tegosłużyły samolotuw barwach tylko dwóch linii lotniczych: [[Vyborg Airlines]] (zakończyły działalność w 2010 roku) linieoraz [[Uzbekistan Airways]], użytkujące(wycofały 6ten tegomodel typuw maszyn2018 roku)<ref>[http://www.ato.ru/content/aviakompaniya-uzbekistan-airways-vyvela-iz-parka-vse-il-114-100?slink=frs&pos=2 LinieАвиакомпания VyborgUzbekistan AirlinesAirways wycofałyвывела dwaиз Iłyпарка все Ил-114-100], wato.ru, 20102018-05-02.</ref>. rokuObecnie jedynym operatorem jest [[Iljuszyn|Biuro Konstrukcyjne Iliuszyna]]. W 2007 roku podpisano kontrakt na dostawę 98 samolotów do [[Wenezuela|Wenezueli]], ale do 2010 roku kontraktu nie zrealizowano.
 
== Historia ==
Zespół Iljuszyna przystąpił do projektowania modelu Ił-114 w 1986 roku, świadomie nawiązując oznaczeniem do jednego z popularniejszych radzieckich samolotów pasażerskich, [[Ił-14|Iła-14]] z 1950 roku wyprodukowanego w liczbie 1065 egzemplarzy w ZSRR oraz 203 w Czechosłowacji i 80 w NRD. Pierwszy lot Ił-114 (rejestracja CCCP-54000) wykonał 29 marca 1990 roku pilotowany przez Wiaczesława Biełousowa. Planowano szybkie uzyskanie certyfikatu zachodniego i rozpoczęciarozpoczęcie produkcji seryjnej od raz w dwóch zakładach produkcyjnych w Taszkencie w Uzbekistanie i w Moskwie. Jednakże kryzys gospodarki rosyjskiej lat dziewięćdziesiątych XX w. spowodował, że próby przeciągały się, a zakład moskiewski wycofał się z planów produkcyjnych. Warsztaty Iljuszyna w Moskwie na Chodynce zbudowały trzy lotne prototypy Ił-114 oraz dwa płatowce do statycznych prób wytrzymałościowych i zmęczeniowych. Później zakład imieniaim. Czkałowa w Taszkencie w Uzbekistanie zbudował jeszcze 15 samolotów seryjnych (pierwszy - 7 sierpnia 1992 roku), w tym siedem w wersji Ił-114-100 z silnikami Pratt & Whitney i awioniką Collins (pierwszy - 26 stycznia 1999 roku) i dwa w wersji transportowej Ił-114T (pierwszy - 14 września 1996 roku). Produkcja była rozciągnięta na lata, z dużymi przerwami. Ostatni Ił-114-100, będący także ostatnim samolotem zbudowanym w Taszkencie przed zamknięciem zakładu wystartował [[11 lipca]] [[2012]] roku. Zakład był przygotowany do wytwarzania 60-80 sztuk Ił-114 rocznie, ale nie było ani finansów ani zamówień. Obecnie w użyciu jest zaledwie 7 maszyn.
 
== Wojskowe projekty Ił-114 ==
Jedyny Ił-114 latający obecnie w Rosji to eksperymentalna platforma Ił-114LL. Samolot ten wystartował po raz pierwszy w kwietniu 2005 roku i od tego czasu służy w przedsiębiorstwie Radar MMS z Sankt Petersburga do prób elementów systemu zadaniowego Kasatka dla morskich samolotów i śmigłowców patrolowych, alternatywnego dla systemu Nowella przedsiębiorstwa Leniniec, także z St.Sankt Petersburga znanego jako Ił-38. Kasatka w różnych zestawach ma być założona na możliwych przyszłych wersjach patrolowych Ił-114. Prostszy samolot Ił-114P jest przeznaczony do patrolowania wybrzeża, granicy morskiej i 200-milowej morskiej strefy ekonomicznej, a także do monitoringu ekologicznego. Zestaw wyposażenia nawigacyjnego i pilotażowego pozwoli automatycznie wyprowadzać samolot w zadany punkt, wykrywać oraz rejestrować obiekty nawodne, a także przekazywać te dane na ziemię i do innych samolotów oraz przyrządowo naprowadzać na wykryty obiekt okręty ochrony pogranicza. System Kastaka na Ił-114P ma tylko dwa sensory: stację radiolokacyjną umieszczoną w przodzie kadłuba oraz głowicę optoelektroniczną z termowizorem i kamerą telewizyjną umieszczoną pod średniopłatem. Na wysięgnikach pod kadłubem podwieszane są zasobniki: SPPU-687 z działkiem 30&nbsp;mm oraz 150 nabojami oraz reflektorem poszukującym i głośnikami; pod skrzydłem zaś podwieszane są zasobniki z wyposażeniem ratowniczym. Kabina pasażerska została podzielona na dwie sekcje. Przednia mieści rozbitków lub rannych (w tym na noszach), ratowników lub 3 tony ładunku. W tylnej - umieszczono aparaturę systemu Kasatka, stanowiska dwóch operatorów systemu oraz pomieszczenie dla załogi rezerwowej.
 
Kolejna wersja, Ił-114MP to wielozadaniowy morski samolot patrolowy o znacznie szerszym zakresie zastosowania niż Ił-114P. Samolot jest przeznaczony do patrolowania bliskiej i średniej strefy morskiej, wykrywania i rozpoznawania i śledzenia w niej celów nawodnych i podwodnych, a także do ich niszczenia; może także stawiać miny. W związku z tym Ił-114MP zabiera znacznie bardziej rozbudowany wariant systemu Kasatka. Oprócz radaru i głowicy optoelektronicznej jest tam także system radiohydroakustyczny z pławami, magnetometr oraz stacja rozpoznania radiotechnicznego. Według oficjalnych informacji samolot może zwalczać: ''Okręty nawodne przeciwnika nie wchodząc w zasięg działania okrętowych środków przeciwlotniczych'' dzięki uzbrojeniu w samonaprowadzające się pociski przeciw okrętowe dalekiego zasięgu [[Ch-35 Uran]]. Waga samolotu wynosi około 30 ton, czyli jest znacznie cięższy od bazowej wersji (23,5 tony) oraz od Ił-114P (26 ton). Wymaga to zmiany napędu. Ma otrzymać dwa silniki turbośmigłowe Al-20D serii 5 o mocy startowej po 5180 KM. Co prawda są to silniki ukraińskie, co obecnie jest sporym ograniczeniem z powodu braku odpowiedników na rosyjskim rynku. Iljuszyn ma na papierze całą plejadę wojskowych i cywilnych wersji Ił-114. Inne projekty wojskowe to Ił-114PR do prowadzenia rozpoznania radiotechnicznego oraz Ił-114PRP, mogący dodatkowo stawiać zakłócenia elektroniczne. W ofercie jest też samolot wsparcia ogniowego Ił-114T-OP. Ma powstać też wersja przerobionego Ił-114T z mocnym uzbrojeniem artyleryjskim: armatą 2S23 Nona kalibru 120&nbsp;mm w wieżyczce pod kadłubem i armatą 2A42 kalibru 30&nbsp;mm w wieżyczce pod tylną częścią kadłuba. Armaty poruszają się po 90° na boki oraz do dołu; obsługiwane przez 4 operatorów. Samolot ma działać na wysokości 3500–4000 m, powyżej praktycznego pułapu rażenia przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych, i razić umocnione punkty, technikę bojową i siłę żywą przeciwnika.
Linia 79 ⟶ 82:
W planach jest cywilny samolot Ił-114ORR do kontrolowania dużych skupisk ryb na oceanie, głównie łososia w rejonie Kamczatki i Wysp Kurylskich. Samolotem fotogrametrycznym ma być Ił-114FK, który miałby zastąpić obecnie używane do tego celu An-30
 
== Ił-114 próbyPróby wznowienia ==
W marcu 2014 roku z powodu sankcji nałożonych przez Kanadę na Rosję po aneksji Krymu, Bombardier zawiesił plany montowania samolotów w Rosji; prezes Bombardiera ogłosił, że jest to na czas nieokreślony. W tym samym miesiącu rosyjski wicepremier [[Dmitrij Rogozin]] zaproponował w odpowiedzi próbę wznowienia dwóch projektów firmy Iljuszyn, wcześniej odłożonych: pasażerskiego 64-miejscowego Ił-114 i transportowego Ił-112 na 6 ton ładunku. Projekty te łączy wspólny napęd - dwa silniki turbośmigłowe Klimow TW-7-117S o mocy 2500 KM. Po kolejny kilku miesiącach na naradzie w [[Samara|Samarze]] [[21 lipca]] [[2014]] roku [[Władimir Putin]] polecił, według agencji [[TASS]]:
{{cytat| przeanalizowaćPrzeanalizować możliwość uruchomienia produkcji seryjnej regionalnego samolotu pasażerskiego Ił-114}}
zamiast montażu kanadyjskich samolotów Q400. Powołano grupę roboczą Ministerstwa Przemysłu i Handlu Rosji, która jednak dała negatywną opinię temu pomysłowi. [[26 sierpnia]] wiceminister [[Jurij Sliusar]] oświadczył, że wznowienie produkcji Ił-114 jest nieopłacalne i nie znaleziono dostatecznej liczby klientów na ten samolot. Według analiz ministerstwa przytaczanych przez prasę rosyjską, do [[2020]] roku potrzeby dla rosyjskich linii lotniczych wynosiły by 60-70 takich samolotów, a potem między 2021-20322021–2032 jeszcze mniej, bo tylko 40-55. Projekt wrócił do Władimira Putina, który polecił "bardziej dokładniej" go przeanalizować. Nowy zespół roboczy kierowany przez wicepremiera Dmitrija Rogozina ocenił, że samolot Ił-114 jest Rosji potrzebny. Po kolejnej naradzie, [[14 października]] Rogozin napisał na [[Twitter|Twitterze]]:
{{cytat| W. W. Putin poparł ideę opracowania w Rosji turbośmigłowego regionalnego samolotu pasażerskiego na bazie Ił-114}}.
 
Najpierw zaplanowano, że produkcja Ił-114 będzie wznowiona w zakładzie [[Awiakor]] w Samarze, ale jesienią pojawiła się też druga kandydatura - zakład Sokol w [[Niżny Nowogród|Niżnym Nowogrodzie]], który ma tę "przewagę" nad Awiakorem, że należy do państwowej Połączonej Korporacji Lotniczej. Rosną też pieniądze, które mają być stawką przetargu. Dyrektor generalny Awiakora Aleksiej Gusiew ocenił wydatki na uwspółcześnienie samolotu i jego dokumentacji oraz przygotowanie w produkcji w Samarze na 10-12 mld rubli (czyli 280-330 mln USD ówczesnego kursu). Później podano już nowe liczby:, według Gubernatoragubernatora Samary Nikołaja Mierkuszkina potrzeba będzie 24 mld rubli. W październikowym "Projekcieprojekcie produkcji i promocji samolotu Ił-144", przygotowanym przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu, według prasy rosyjskiej, oceniono łącznie koszty programu na lata 2015-20252015–2025 na 55 miliardów rubli. Ta ostatnia liczba najprawdopodobniej zawiera także koszt wyprodukowania pierwszych 24 samolotów po 960 mln rubli każdy. Sam zakład w Samarze jest gotów zainwestować 3 miliardy własnych środków (resztę pokryć by miały dotacje państwowe). Według Aleksieja Gusiewa w Taszkencie są jeszcze części dla zmontowania w Samarze około 10 pierwszych Ił-114, a potem ruszyła by produkcja nowej zmodernizowanej wersji samolotu. Modernizacja jest potrzebna gdyż samolot powstał jeszcze w erze papierowej (jego dokumentacja występuje tylko na papierze); całkowitej wymiany wymaga awionika, a silniki muszą uzyskać większą niezawodność. Na ucyfrowienie dokumentacji i modernizację samolotu potrzebnepotrzeba będzie około pięciu lat. Według wspomnianego wyżej planu z października 2014 roku pierwszy zmodernizowany Ił-114 z Samary miał wystartować w 2018 roku, a do 2024 roku miały powstać 24 samoloty seryjne. Liczono również na wojskowe zamówienie. [[Siły ZbrojnePowietrzne RosjiFederacji Rosyjskiej]] potrzebują niewielkiego samolotu dyspozycyjnego, zamiast obecnie używanych starych [[An-24]] i częściowo [[Tu-134]], a przede wszystkim, potrzebują platformy dla niedużych samolotów specjalnych.
 
Końcem września 2020 roku jeden z prototypów Ił-114-300 przeszedł próby naziemne, sprawdzono układ paliwowy i uruchomiono z małą mocą silniki, samolot używa sześciołopatowych śmigieł SW-34.03. 29 listopada 2020 r. wykonano oblot pierwszego prototypu. Równolegle powstaje drugi prototyp Ił-114-300, tworzony od podstaw z wykorzystaniem technologii, które mają być stosowane w produkcji seryjnej<ref>{{Cytuj | url=https://www.aex.ru/news/2020/9/30/217317/ | tytuł=На Ил-114-300 начались аэродромные отработки в рамках подготовки к первому полёту - AEX.RU<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=aex.ru | data dostępu=2020-12-07}}</ref><ref>{{Cytuj | url=https://www.altair.com.pl/news/view?news_id=31576 | tytuł=Próby naziemne Ił-114-300 - Altair Agencja Lotnicza<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.altair.com.pl | język=en | data dostępu=2020-10-09}}</ref>. 16 grudnia 2020 r. dokonano oblotu statku powietrznego, nie ujawniono czasu trwania lotu<ref>{{Cytuj | url=https://www.altair.com.pl/news/view?news_id=32222 | tytuł=Ił-114-300 oblatany - Altair Agencja Lotnicza<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=altair.com.pl | język=en | data dostępu=2020-12-19}}</ref>. Według planu produkcja seryjna rozpocznie się w 2023 roku.
 
== Wypadki ==
[[Plik:Vyborg Ilyushin ll-114 new livery.jpg|mały|lewo|Ił-114 w malowaniu linii Vyborg Airlines, 2007.]]
Samoloty Ił-114 miały dwa wypadki, w których zginęło łącznie 10 osób.