Wikipedia

Szoszoni: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
PBbot (dyskusja | edycje)
Boty
339 121 edycji
wstawienie {{Kontrola autorytatywna}}
infobox
Linia 1:
{{Grupa etniczna infobox
[[Plik:Shoshoni tipis.jpg|thumb|350px|right|Tipi Szoszonów]]▼
|ojczysta = Sosoni’{{•}}Shoshone
'''Szoszoni''' – plemię [[Indianie|Indian]] [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]], znanych też jako ''Węże'' ([[język angielski|ang.]] ''Snakes''). Należą do rodziny językowej uto-azteckiej. Pierwotnie zamieszkiwali ogromne obszary w dzisiejszych stanach [[Idaho]], [[Wyoming]], [[Utah]], [[Nevada]], [[Oregon]] i [[Montana]]. Największym skupiskiem Szoszonów był szczep Szoszonów znad Rzeki Wiatrów w Wyoming.▼
|polska = Szoszoni
|godło = plik:Flag of the Western Shoshone Nation.PNG
|populacja = <!-- zobacz sekcję "liczebność" -->
|rejon = [[Idaho]] i [[Wyoming]]
|kraj = USA
|język = szoszoński{{•}}[[język angielski|angielski]]
|religia = [[pejotyzm]]{{r|plain}}
|grupa =
|mapa =
|commons = category:Shoshoni
}}
▲[[Plik:Shoshoni tipis.jpg|thumb|350px|right|Tipi Szoszonów]]
▲'''Szoszoni''' (nazwy własne: ''''''Sosoni’''''' i '''Newe''''', „Lud Domu Trawy”, {{k|en|Grass House People}}{{r|plain}}) – plemięgrupa plemion<ref name="plain">{{Cytuj [[Indianie|Indian]] autor = Christopher Loether | tytuł = SHOSHONES | url = http://plainshumanities.unl.edu/encyclopedia/doc/egp.na.105 | język = en | praca = Encyclopedia of the Great Plains}}</ref> [[AmerykaIndianie PółnocnaAmeryki Północnej|Indian Ameryki Północnej]], znanych też jako ''Węże'' ([[język angielski|{{ang.]]|Snake ''Snakes''Indians}}). Należą do rodziny językowej uto-azteckiej. Pierwotnie zamieszkiwali ogromne obszary w dzisiejszych stanach [[Idaho]], [[Wyoming]], [[Utah]], [[Nevada]], [[Oregon]] i [[Montana]]. Największym skupiskiem Szoszonów był szczep Szoszonów znad Rzeki Wiatrów w Wyoming.
 
== Historia ==
Linia 8 ⟶ 21:
 
Mieszkający na wschodzie i północy Szoszoni wcześniej niż inni ich pobratymcy poznali – za pośrednictwem [[Komancze|Komanczów]] – konia. Przekształcenie w konnych, polujących głównie na bizony, wojowników nastąpiło w ciągu kilkudziesięciu ostatnich lat XVIII wieku. W tym też czasie zamieszkali w typowych dla nich [[tipi]]. Inni jednakże, żyjący w półpustynnych rejonach budowali pozbawione dachu schronienia z trawy chroniącymi w zasadzie tylko od wiatru.
{{Zobacz też|Masakra nad Bear River}}
 
Niemal od początku zaistnienia jakoJako Indianie Prerii, Szoszoni toczylibyli stałeskonfliktowani ze swoimi sąsiadami – od 1780 do 1825 toczyli wojnywalki z [[Czarne Stopy (Siksika)|Czarnymi Stopami]], [[Dakotowie|Dakotami]], [[Szejeni|Szejenami]](Siksika) i [[ArapahoWrony (Indianie)|ArapahamiWronami]] (Absaroka){{r|plain}}. Wraz z [[Kiowa]]mi i [[Komancze|Komanczami]] stworzyli długi front obronny od Montany po [[Meksyk]] z [[Góry Skaliste|Górami Skalistymi]] za plecami. Po zawłaszczeniu ich terytoriów przez rząd [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych Ameryki]] (w 1868 roku{{r|plain}}), Szoszoni zostali osadzeni w rezerwatach Lemhi i Fort Hall w Idaho oraz w rezerwacie Wind River w Wyoming.
 
== Liczebność ==
{{Fakt|W [[1845]] r. ich liczebność wynosiła ok. 4,5 tys.4500, natomiast w roku [[1930]] ok. 44000 tysosób}}. W 1988 ich liczebność w rezerwacie wynosiła 1185 osób{{r|plain}}.
 
Według danych U.S. Census Bureau podczas spisu powszechnego w [[2000]] roku szoszońskie pochodzenie zadeklarowała następująca liczba obywateli [[Stany Zjednoczone|USA]]:
* Shoshone: 7739 („wyłącznie”) i 12 &nbsp;026 („wyłącznie lub między innymi”)
* {{K|en|Shoshone-[[Banokowie|Bannock]] Tribe of the Fort Hall Reservation}} (Idaho): 4587 („wyłącznie”) i 5135 („wyłącznie lub między innymi”)
* {{K|en|Te-Moak Tribes of Western Shoshone Indians of Nevada}}: 949 („wyłącznie”) i 1189 („wyłącznie lub między innymi”)
* Paiute-Shoshone: 3119 („wyłącznie”) i 3539 („wyłącznie lub między innymi”).
 
Linia 29 ⟶ 42:
 
== Linki zewnętrzne ==
{{commonscat|Shoshoni}}
* [http://indianistyka.x10host.com/_LAKOTA_SIOUX_1.htm#_i_wojny_z_Szoszonami Wojny Lakotow z Szoszonami, sily plemion, bitwy, wodzowie]
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Szoszoni”