Chłopi w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje) →Chłopi w okresie feudalizmu: cytowane źródło jest popularnonaukową książką dla dzieci |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) szablon |
||
Linia 29:
{{Osobny artykuł|Supliki chłopskie}}
Opór chłopów przeciw pogarszaniu ich sytuacji ekonomicznej i prawnej objawił się nową falą zbiegostwa i uczestnictwem w ruchu [[Husytyzm|husyckim]], ale nie mógł zahamować rozpoczętego procesu zaostrzania poddaństwa. W XVII wieku pańszczyzna osiągała już wymiar 6 dni z [[Łan (miara powierzchni)|łana]], a poza tym wymagano od chłopów coraz więcej posług dodatkowych, formą wyzysku chłopów stały się także [[monopol]]e dworskie, np. [[propinacja|propinacyjny]].
Rozmiar gospodarstw chłopskich stale malał: jeszcze w XVI wieku wynosił przeciętnie pół łana, w 1 połowie XVII wieku ćwierć łana, a w 2 połowie XVII wieku przeważały już gospodarstwa karłowate. Wobec opornych chłopów stosowano okrutne kary ([[rózgi]], zakuwanie w [[dyby]], nawet karę śmierci). {{fakt|Poddaństwo chłopów upodabniało się do [[niewola|niewoli]], gdyż w związku ze wzrostem zapotrzebowania na folwarczną [[siła robocza|siłę roboczą]] zaczęto w XVIII wieku sprzedawać lub zastawiać chłopów bez ziemi (sprzedaż chłopów).}} Bierny opór chłopów przejawiał się w tym okresie w różnych formach buntów, wystąpienia zbrojne nasiliły się, zwłaszcza w okresie [[Powstanie Chmielnickiego|powstania Chmielnickiego]] (w Wielkopolsce – [[Piotr Grzybowski (szlachcic)|Piotr Grzybowski]], na Podhalu – [[Aleksander Kostka-Napierski]] 1651).
{{osobny artykuł|Wojny chłopskie}}
Kryzys gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej skłonił niektórych magnatów w połowie XVIII wieku do zmniejszania lub całkowitego znoszenia pańszczyzny i zastępowania jej czynszem ([[Andrzej Hieronim Zamoyski]], [[Paweł Ksawery Brzostowski]], [[Joachim Litawor Chreptowicz]], ojciec [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] [[Stanisław Poniatowski (kasztelan krakowski)|Stanisław Poniatowski]] i inni). Na Pomorzu i w Wielkopolsce postępowała tak nawet średnia szlachta.
| |||