Język liwski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
dodano informację o osobie, dla której liwski jest językiem ojczystym, zmieniono liczbę osób mówiących w tym języku |
||
Linia 2:
|nazwa oryginalna = līvõ kēļ
|obszar = [[Łotwa]] i inne
|liczba mówiących = pierwszy język:
|system pisma = [[alfabet łaciński|łacińskie]]
|klasyfikacja =
Linia 24:
'''Język liwski''' (inna nazwa: '''język liwoński'''<ref>{{Cytuj|autor=Gabriela Leoniec, Ośrodek Informatyczny UG|tytuł=Katedra Kulturoznawstwa – Badania terenowe dr Aleksandry Wieruckiej na Łotwie – lipiec i sierpień 2009|data dostępu=2017-11-05|opublikowany=old.kulturoznawstwo.fil.ug.edu.pl|url=http://old.kulturoznawstwo.fil.ug.edu.pl/?id_cat=195&id_art=855&lang=pl}}</ref>) '''līvõ kēļ''', także '''rāndakēļ''' („język z wybrzeża”) – [[język (mowa)|język]] [[języki ugrofińskie|ugrofiński]], podgrupy [[języki fińskie|fińskiej]] z [[języki uralskie|rodziny uralskiej]], blisko spokrewniony z [[język estoński|estońskim]].
Liwski jest [[język wymarły|językiem wymarłym]]. Ostatnia osoba, dla której był językiem ojczystym – Grizelda Kristiņa – zmarła 2 czerwca 2013 w [[Kanada|Kanadzie]] w wieku 103 lat<ref>[http://www.thetimes.co.uk/tto/news/world/europe/article3782596.ece Death of a language: last ever speaker of Livonian passes away aged 103].</ref>. Obecnie liwski używany jest jeszcze przez kilkadziesiąt osób należących do narodu [[Liwowie|Liwów]], zamieszkujących kilka wsi w północno-zachodnim skrawku [[Łotwa|Łotwy]], jednak jest on dla nich językiem wyuczonym. Aktualnie jedyną osobą, dla której język liwski jest językiem ojczystym jest urodzona w 2020 roku Kuldi Medne, której rodzice są działaczami na rzecz odrodzenia języka Liwów.<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.lsm.lv/raksts/dzive--stils/vecaki-un-berni/kuldalaps-zeltaberns--izdota-libiesu-valodas-gramata-berniem-un-vecakiem.a478524/ | tytuł = «Kūldaläpš. Zeltabērns» – izdota lībiešu valodas grāmata bērniem un vecākiem | opublikowany = lsm.lv, 18 października 2022 | data dostępu = 2022-12-20}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://dailycaller.com/2022/12/15/latvia-livonian-language-revived-daughter-kuldi/ | tytuł = Couple Single-Handedly Resurrects Extinct Language By Teaching It To Baby Daughter | opublikowany = dailycaller.com, 15 grudnia 2022 | data dostępu = 2022-12-20}}</ref>.
Język liwski w XII wieku używany był na ok. 70% terytorium obecnej Łotwy, a do końca średniowiecza obszar ten zmalał do 10% (w części północnej tego kraju) i stale zmniejszał swój zasięg na skutek wypierania go przez [[język łotewski]]. Liwski znalazł się na granicy wymarcia już w poł. XIX w., jednak starania o jego zachowanie podjęte przez badaczy (głównie fińskich) pozwoliły mu przetrwać do wieku XX. Pewne odrodzenie języka liwskiego nastąpiło w okresie międzywojennym, gdy rząd niepodległej Łotwy czynił starania o zachowanie kultury i języka Liwów. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] język liwski nie cieszył się żadnymi względami władz i, z racji posiadania niewielu użytkowników, coraz bardziej zmniejszał swój zasięg. Po odzyskaniu niepodległości przez Łotwę, władze tego kraju podjęły starania o odrodzenie tego języka. Nauczany jest on w szkołach, a także wykładany na uniwersytecie w [[Ryga|Rydze]]. Prawdopodobnie jednak starania o zachowanie tego języka są spóźnione, ponieważ nawet jedyne czasopismo Liwów wydawane jest w języku łotewskim. Do zapisu języka liwskiego stosowany jest zmodyfikowany [[alfabet łaciński]].
| |||