Brańsk: Różnice pomiędzy wersjami

Brańsk najpierw znajdował się pod [[zabór pruski|zaborem pruskim]], a następnie, po [[pokój w Tylży|traktacie w Tylży]] w 1807 – pod [[zabór rosyjski|zaborem rosyjskim]], w granicach [[Obwód białostocki (Rosja)|obwodu białostockiego]]. W Brańsku powstała w XIX wieku duża społeczność [[Żydzi|żydowska]], która już w 1820 uniezależniła się i utworzyła własny [[kahał]]. W 1807 roku Żydzi stanowili 7% ludności Brańska. 90 lat później według spisu z 1897 roku, wśród 4087 mieszkańców Żydzi stanowili 58%. Aż 89% ówczesnych żydowskich mieszkańców Brańska przybyło spoza powiatu bielskiego. Byli to w większości uciekinierzy z Rosji, zwani [[Litwacy|litwakami]]<ref>Zbigniew Romaniuk, ''[http://pbc.biaman.pl/dlibra/doccontent?id=19386 Zarys dziejów osadnictwa żydowskiego w Brańsku]'', „Ziemia Brańska”, T. 1, 1989, s. 21.</ref>. W styczniu 1826 doszło tutaj do jedynego w Polsce większego wystąpienia [[dekabryści|dekabrystów]], kiedy to żołnierze miejscowego batalionu saperów [[Samodzielny Korpus Litewski|Samodzielnego Korpusu Litewskiego]] odmówili złożenia przysięgi na wierność [[Mikołaj I Romanow|rosyjskiemu carowi]]. Do kolejnych wystąpień zbrojnych dochodziło w czasie [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] – przez Brańsk przemaszerował w drugiej połowie maja 1831 w drodze na Litwę 700-osobowy korpus pułkownika [[Dezydery Chłapowski|Dezyderego Chłapowskiego]]. W 1839 na mocy postanowień [[Synod połocki|synodu połockiego]] cerkiew unicką przekazano parafii prawosławnej. Od 1842 miasto wchodziło w skład [[Powiat bielski (1795–1915)|powiatu bielskiego]] w [[Gubernia grodzieńska|guberni grodzieńskiej]]<ref name="J. Maroszek">J. Maroszek, Dzieje powiatu Wysokie Mazowieckie 1866-2006. Białystok 2008 r. s. 59.</ref>. W trakcie [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] miały miejsce wystąpienia zbrojne. Do dużych zniszczeń miasta doszło w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]].