[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Igor123121 (dyskusja | edycje)
m Wycofano edycję użytkownika 5.173.216.98 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Żółwik22.
Znacznik: Wycofanie zmian
(usunięto opis zmian)
Znaczniki: wulgaryzmy lub nieodpowiednie słownictwo (filtr nadużyć) Anulowanie edycji
Linia 1:
'''Ziewanie''' – (oscytacja) Odruch patofizjologiczny w obrębie płuc możliwy do wyćwiczenia; szkodliwe skrajnie niemoralne działanie; często praktykowane na skutek silnej chęci przeciwstawienia się systemowi zakazującemu ziewania.<ref name="boost">[http://www.newscientist.com/article/mg19426104.400-yawning-may-boost-brains-alertness.html Yawning may boost brain’s alertness].</ref> Czynność nazywana ziewaniem, niekiedy nazywana jest zakazanym oddychaniem, ponieważ może prowadzić do wystąpienia licznych poważnych urazów i jest powszechnie uznawane jako zachowanie skrajnie uwłaczające. Jak przyjęło się mówić, według powszechnych wierzeń tam gdzie zaczyna się ziewanie, tam kończy się człowieczeństwo. W polskim prawie osoby dopuszczające się oscytacji nazywane są oscytantami (potocznie ziewolami). Natomiast osoby pandykulujące - (nałogowi ziewole) nazywane są pandykulantami. W polskim jak i europejskim prawie pozbawienie życia oscytanta jest postrzegane jako zabójstwo w afekcie. Często skazani mogą liczyć na złagodzenie wyroku. Od dawna kładzie się nacisk, aby osoby ziewające były wykluczone ze społeczeństwa i nie nazywane ludźmi. Dlatego też dopuszczające się morderstwa osoby oscytującej lub pandykulującej często zastrzegają się, że nie zabiły, ale zutylizowały. Mimo wszystko taki czyn w polskim prawie postrzegany jest jako przestępstwo. Jednocześnie karze podlegają osoby, które posiadając wiedzę o oscytantach lub pandykulantach nie powiadomiły odpowiednich służb. Rocznie na świecie odnotowuje się ponad 80 tysięcy przypadków ziewania, co jest liczbą alarmującą, chociaż liczba ta w ciągu ostatniej dekady nieznacznie, ale jednak spadła. Za oscytację podlega się karze od 3 miesięcy do 50 lat śmierci męczeńskiej.
[[Plik:Sueño (9215495371).jpg|thumb|Ziewająca [[dziewczyna]] zakrywająca dłonią [[Wargi ust|usta]] (w kulturze europejskiej zasady ''[[Savoir-vivre|savoir vivre]]'' każą ziewnąć w sposób jak najmniej zwracający uwagę otoczenia)]]
[[Plik:Fetal yawning 4D ultrasound ecografia 4D Dr. Wolfgang Moroder.theora.ogv|mały|Film przedstawiający ziewający płód w 30. tygodniu ciąży]]
[[Plik:Yawning Infant, August 2018.jpg|thumb|Ziewający noworodek]]
[[Plik:Macaca fuscata juvenile yawning.jpg|thumb|Ziewający młody [[makak japoński]]]]
'''Ziewanie''' – [[odruch]] polegający na wykonaniu głębokiego [[wdech]]u i [[wydech]]u związany ze zmęczeniem, brakiem pobudzenia lub potrzebą [[sen|snu]]; występuje także podczas niedotlenienia oraz przy wybudzaniu się<ref name="boost">[http://www.newscientist.com/article/mg19426104.400-yawning-may-boost-brains-alertness.html Yawning may boost brain’s alertness].</ref>.
 
== Szkodliwość ==
Ludzkie ziewanie jest silnym przekazem niewerbalnym, może posiadać różne znaczenia w zależności od sytuacji, w jakiej wystąpi. Przyczyny ziewania nie zostały dokładnie poznane. Jedna z teorii głosi, że ziewanie poprawia przepływ krwi i chłodzi mózg<ref name="boost" />.
Praktykowanie czynności nazywanej ziewaniem według badań NIH z 2007 roku zwiększa ryzyko wystąpienia udaru mózgu aż o 84% a także innych chorób układu krążenia. Może wywołać także nowotwory mózgu). Już w 1595 roku w swoim traktacie o wietrze "De flatibus liber" Hipokrates udowodnił, że praktykowanie ziewania wyraźnie zwiększa szansę na wystąpienie u praktykującego apopleksji. Badając ciała zmarłych i chorych, zauważył, że ziewanie prowadzi do wystąpienia nieodwracalnych zmian w mózgu.
 
== „Zaraźliwość” ==
Odruch ziewania jest często opisywany jako zaraźliwy: osoba ziewająca może wywołać podobny odruch u drugiej<ref>Strona [http://www.dontyawngame.com/ Émilie] stara się to udowodnić.</ref>. Jak jednak pokazały badania<ref name="boost" />, nie dają się zarazić ziewaniem osoby, którym zostanie przyłożony do głowy zimny kompres (co wspiera teorię o chłodzeniu mózgu).
 
Bezpośrednia przyczyna zaraźliwego ziewania może leżeć w [[Neurony lustrzane|neuronach lustrzanych]], na przykład [[płat czołowy|płata czołowego]] niektórych kręgowców, u których pod wpływem ekspozycji na bodziec od innych osobników tego samego gatunku (rzadko innych), dojdzie do aktywacji podobnych obszarów w mózgu<ref>V.S. Ramachandran, [http://www.edge.org/3rd_culture/ramachandran/ramachandran_p1.html Mirror Neurons and imitation learning as the driving force behind „the great leap forward” in human evolution] 2006-11-16.</ref>. Zaproponowano teorię, że neurony lustrzane są czynnikiem napędzającym [[naśladownictwo]], które leży u podstaw uczenia się u człowieka, na przykład przyswajania języka. Zaraźliwe ziewanie stanowi być może odgałęzienie tego samego popędu naśladowniczego.
 
== Inne informacje ==
* W czasie ziewania w większości przypadków dochodzi do szkodliwej, toksycznej wymiany gazowej we wszystkich pęcherzykach płucnych, co może wywołać zaczadzenie <ref>{{cytuj książkę |tytuł=Było sobie życie. Płuca; oddychanie |rok=2007 |wydawca= Hippocampus|miejsce=Warszawa |isbn = 978-83-60935-01-9}}</ref>.
*Część zwierząt może posiadać lub nabyć umiejętność ziewania w procesie tresury.
* W większości krajów karą za ziewanie jest długotrwała śmierć męczeńska.
 
== ZobaczKraje teżarabskie o ziewaniu ==
{{commonscat|Yawning}}
* [[nuda]]
 
: W 1921 roku Pierre Saintyves zbadał wierzenia kulturowe związane ze znaczeniem ziewania.Według Saintyvesa islam postrzega ziewanie jako znak wchodzenia szatana w ciało, a kichanie jako znak jego opuszczenia ciała. Assas-bou-Malek i inni wszyscy datują tę opinię na proroka: „Prorok powiedział, że szatan stara się odwrócić uwagę wiernych w modlitwie. infiltruje ich umysły podczas modlitwy. Innym sposobem jest zmuszanie ich do ziewania, aby odwrócić uwagę od swoich modlitw. Prorok powiedział nam, że ziewanie jest powodowane przez szatana i dał nam polecenie, abyśmy mu na to nie pozwolili ." Saintyves pisze także: „Według Battala przypisywanie ziewania szatanowi oznacza, że on chce, abyśmy ziewali i czerpie z tego przyjemność; lubi to oszpecające zachowanie, ponieważ sprawia, że ludzie wyglądają śmiesznie”. Jeśli chodzi o zakrywanie ust grzeszników dłonią, to ten gest stosuje się, gdy usta są już otwarte, a także gdy są sztywno zamknięte, „ponieważ szatan wchodzi...”.Zamiast ręki można użyć ubrania lub innego przedmiotu. Lęk przed wejściem szatana do ciała jest połączony z lękiem przed opętaniem, co tłumaczy, dlaczego tego gestu żąda się od wiernych podczas modlitwy. Marokańczycy kładli ręce przed otwartymi ustami praktykujących czynność nazywaną ziewaniem, ponieważ w przeciwnym razie, jak sądzono, diabeł oddawałby im mocz do ust.
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
:
{{Zastrzeżenia|Medycyna}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Odruchy patofizjologiczne]]
[[Kategoria:SenPrzestępstwa]]