Biblioteka Ordynacji Zamojskiej w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawa linkowań i typografii |
Igor123121 (dyskusja | edycje) Znacznik: Wycofane |
||
Linia 37:
W okresie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] pałac pozostawał w posiadaniu ordynacji, przeprowadzono doraźne remonty. Udało się częściowo uporządkować ocalałe zbiory, prowadzić prace katalogowe i stworzyć na terenie biblioteki tajną placówkę naukową<ref name="Ajewski11" />.
W czasie powstania warszawskiego 8 września 1944 r. Niemcy celowo spalili Pałac Błękitny i zbiory biblioteki prawie całkowicie. Ocalało 1848 [[inkunabuł]]ów i druków z XVI wieku, zbiór 626 dokumentów – niemal kompletne archiwum Zamoyskich, korespondencja – kilkaset rękopisów historycznych i literackich<ref name="Bibliografia Estreichera-baza" />. Był to przypadek – wejście do piwnicy bibliotecznej, w której je przechowywano, było od strony ogrodu pałacu i Niemcy, wypalający Pałac Błękitny, nie zauważyli go<ref name="wystawa" />. Zostały one wywiezione zimą 1944 r. przez Niemców do [[Garbicz|Görbitsch]], a następnie przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]] do Moskwy, skąd powróciły do Polski w 1947<ref name="Archiwum">{{Cytuj stronę |url =https://web.archive.org/web/20190915163410/http://archives.gov.by/Radzivily/Data/PL_AGAD_358.xml |tytuł = Archiwum Zamoyskich AGAD|autor = |data = |opublikowany = |język = pl | data dostępu = 2015-07-19}}</ref><ref>[http://booklips.pl/newsy/niemcy-zwrocili-polsce-bezcenny-sredniowieczny-rekopis/ ''Niemcy zwrócili Polsce bezcenny średniowieczny rękopis''].</ref>.
Po 1944 r. ocalało ponad 1800 woluminów, czyli 1,5% całego zasobu<ref name="Makowski" /> (według innego źródła 3%, tj. 3 tys. ze 100 tys. jednostek)<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Majewski |imię = Piotr |tytuł = Wojna i kultura. Instytucje kultury polskiej w okupacyjnych realiach Generalnego Gubernatorstwa 1939–1945 |wydawca = Wydawnictwo TRI |miejsce = Warszawa |data = 2005 |strony = 271 |isbn = 83-7436-003-8}}</ref>, w tym najcenniejsze inkunabuły i druki szesnastowieczne (wiele unikatów) i duża część rękopisów. Znajdują się wśród nich: najstarszy i najważniejszy przekaz kroniki [[Gall Anonim|Galla Anonima]] z XIV w., jedyny autograf wiersza [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]] (jeden z trzech w ogóle istniejących), [[statuty litewskie]] z XVI wieku, listy [[Erazm z Rotterdamu|Erazma z Rotterdamu]] do [[Piotr Tomicki|Piotra Tomickiego]], [[Iluminacja książki|iluminowane]] [[Kodeks (książka)|kodeksy]] średniowieczne, w tym: ''[[Sakramentarz tyniecki]]'' z XI w. i renesansowe, jak: ''[[Złota legenda]]'' [[Jakub de Voragine|Jakuba de Voragine]] zdobiona we Włoszech w XV w., ''[[Sforziada]]'' i ''Kodeks arcybiskupów gnieźnieńskich''. W zachowanych zbiorach znajduje się odpis mapy świata [[Klaudiusz Ptolemeusz|Klaudiusza Ptolemeusza]] z 1467 roku, ''Starożytności żydowskie'' i ''Wojna żydowska'' [[Józef Flawiusz|Józefa Flawiusza]] – jedyny w Polsce rękopis z kompletnym tekstem dzieł tego historyka, spisany w 1466 r. – i pierwsze tłumaczenie na język polski średniowiecznej biografii [[Aleksander Macedoński|Aleksandra Macedońskiego]] (wydane w 1510 r.)<ref name="Makowski" />.
| |||