Aldozy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Stv.bot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: zh:醛糖
KamikazeBot (dyskusja | edycje)
zmiana wywolania {{związek chemiczny infobox}}, poprawa linków, drobne techniczne, + WP:SK, za pomocą AWB
Linia 9:
|Nazwa systematyczna =
|Inne nazwy = aldehydocukry
|Wzór chemiczny sumaryczny = C<sub>n</sub>H<sub>2n</sub>O<sub>n</sub> gdzie n≥3<br>CH<sub>2</sub>OH-(CHOH)<sub>n-2</sub>-CHO
|KlasyfikacjaInne wzory UE =
|SMILES =
|Masa molowa = (30 · n)
|Wygląd =
|Numer CAS =
|PubChem =
|DrugBank =
|Gęstość =
|i stanStan skupienia w podanej G =
|G warunki niestandardowe =
|Rozpuszczalność w wodzie =
|RwW warunki niestandardowe =
|Inne rozpuszczalniki =
|Temperatura topnienia =
|Tt warunki niestandardowe =
Linia 44 ⟶ 48:
|Hazard T =
|Hazard TT =
|Hazard X Xn =
|Hazard Xi =
|Hazard N =
|Klasyfikacja UE =
|Palność =
|Zdrowie =
Linia 67 ⟶ 70:
|Podobne związki =
|aktywny =
|minerał =
}}
'''Aldozy''' lub '''aldehydocukry''' - [[cukry proste]], w których cząsteczkach występuje [[grupa aldehydowa]], w przeciwieństwie do [[ketozy|ketoz]], w których występuje [[Grupa karbonylowa|grupa ketonowa]]. Ich ogólny wzór sumaryczny to: C<sub>n</sub>H<sub>2n</sub>O<sub>n</sub>.
Linia 72 ⟶ 76:
Wzory aldoz są często pisane dla uproszczenia w postaci łańcuchowej, np. CH<sub>2</sub>OH-(CHOH)<sub>n-2</sub>-CHO, podczas gdy większość z nich jest związkami cyklicznymi.
 
Nazwy podgrup aldoz są tworzone przed dodanie przedrostka liczebnikowego związanego z liczbą [[atom|atomów]]ów [[Węgiel (pierwiastek)|węgla]] występujących w [[cząsteczka|cząsteczce]] cukru. Np. aldoheksoza zawiera sześć atomów węgla, a aldopentoza pięć. W naturze nie znaleziono wolnych [[trioza|trioz]] ani [[tetroza|tetroz]], natomiast wiele [[pentoza|pentoz]] i [[heksoza|heksoz]] odgrywa kluczowe role w procesach życiowych (np. [[glukoza]] i [[ryboza]]).
 
=== Podział aldoz ===
Linia 81 ⟶ 85:
**[[treoza]]
*Pentozy (aldopentozy) (n=5):
**[[ryboza]]
**[[arabinoza]]
**[[ksyloza]]
Linia 89 ⟶ 93:
**[[alloza]]
**[[altroza]]
**[[glukoza]]
**[[mannoza]]
**[[guloza]]
Linia 95 ⟶ 99:
**[[galaktoza]]
**[[taloza]]
 
 
CH=O CH=O CH=O CH=O
Linia 108 ⟶ 111:
| | | |
CH2-OH CH2-OH CH2-OH CH2-OH<br>
D-[[alloza]] D-[[altroza]] D-[[glukoza]] D-[[mannoza]]
 
 
CH=O CH=O CH=O CH=O
Linia 122 ⟶ 124:
| | | |
CH2-OH CH2-OH CH2-OH CH2-OH<br>
D-[[guloza]] D-[[idoza]] D-[[galaktoza]] D-[[taloza]]
 
=== Reakcje charakterystyczne ===